అరూబా

వికీపీడియా నుండి
(అరుబా నుండి దారిమార్పు చెందింది)
Jump to navigation Jump to search
Aruba

Flag of Aruba
జండా
Coat of arms of Aruba
Coat of arms
గీతం: 
Location of Aruba
రాజధానిOranjestad
అధికార భాషలుDutch, Papiamento[ఆధారం చూపాలి]
పిలుచువిధంAruban
ప్రభుత్వంConstitutional monarchy
• Monarch
Queen Beatrix
• Governor
Fredis Refunjol
Mike Eman
శాసనవ్యవస్థEstates of Aruba
Autonomy 
• Date
1 January 1986
విస్తీర్ణం
• మొత్తం
180 కి.మీ2 (69 చ. మై.)
• నీరు (%)
negligible
జనాభా
• July 2009 estimate
103,065[1] (195th)
• జనసాంద్రత
534/చ.కి. (1,383.1/చ.మై.) (18th)
GDP (PPP)2007 estimate
• Total
$2.400 billion (182nd)
• Per capita
$23,831 (32nd)
ద్రవ్యంAruban florin (AWG)
కాల విభాగంAST (UTC-04)
వాహనాలు నడుపు వైపుright
ఫోన్ కోడ్297
ISO 3166 codeAW
Internet TLD.aw

అరుబా (pronounced /əˈruːbə/ ə-ROO-bə) అనేది వెనిజుల తీరానికి ఉత్తరంగా 27 కిలోమీటర్ల దూరంలో దక్షిణ కరేబియన్ సముద్రములోగల లెస్సెర్ ఆంటిల్లీస్ లోని 33 కిలోమీటర్ల-పొడవు ఉండే ఒక ద్వీపము. ఇది బోనైరి , కొరకోలతో కలసి లీవార్డ్ ఆంటిల్లీస్ యొక్క ఎ.బి.సి. ద్వీపాలు అనే ఒక ద్వీప సమూహ సమాహారం, ఇది లెస్సెర్ ఆంటిల్లీస్ ద్వీపహారంలో భాగంగా ఉంది.

అరుబా నెదర్లాండ్స్ రాజ్యంలోని నాలుగు దేశాలలో ఒకటి. మిగిలిన మూడుదేశాలు నెదర్లాండ్స్స్ , కొరకో, , సెయింట్ మార్టిన్. ఇందులో పాలనా విభాగాలు లేవు. అరుబాన్ పౌరులు డచ్ పాస్ పోర్ట్ ను కలిగి ఉంటారు. ఇతర కరేబియన్ ప్రాంతాల వలె కాకుండా, అరుబా పొడి వాతావరణమును , నిర్జల ప్రాంతము కలిగి నాగజెముడు పరచినట్టు ఉండే భూప్రాంతమును కలిగి ఉంటుంది. ఈ వాతావరణము వెచ్చని సూర్యకాంతి కొరకై వచ్చే పర్యాటకులను ఆకర్షిస్తూ పర్యాటకరంగానికి సహాయపడుతూ ఉంది. 2010 గణాంకాల ఆధారంగా అరూబా వైశాల్యం179చ.కి.మీ, జనసంఖ్య 102,384 మంది , జనసాంధ్రత 69.1చ.కి.మీ.ఇది హరికేన్ ప్రాంతమునకు దూరముగా ఉంది.

చరిత్ర

[మార్చు]

అరుబా యొక్క పూర్వీకులు, కారిబ్స్ దాడులనుంచి తమను కాపాడుకోవడానికి వెనిజులా నుంచి వలస వచ్చిన అరవాక్ తెగకు చెందిన కక్వీటియస్ అమెరిన్డ్స్ అని భావించడం జరుగుతోంది. పురాతన శిథిలాల ప్రకారం 1000 ఎ.డి.కి పూర్వమే ఇండియన్లు ఇక్కడ ఉన్నారని తెలుస్తోంది. సముద్ర ప్రవాహాలు సాధారణపడవలో ఇతర కరేబియన్ ద్వీపాలులకు ప్రయాణాన్ని దుర్లభం చేసాయి, అందుచేత కక్వీటియో సంస్కృతి దక్షిణ అమెరికాలో ప్రధానముగా నిలిచి ఉంది.

ఆరన్జేస్టేడ్ ముఖ్య పట్టణం

యురేపియన్లు

[మార్చు]

అమెరిగో వేస్ పుక్కి , అలోన్సో డి ఒజెడలు 1499 ఆగస్టులో అనుకోకుండా అరుబా మీద దృష్టి కేంద్రీకరించడంతో అరుబా గురించి యురోపియన్లు మొదటిసారిగా తెలుసుకొన్నారు.[1] వేస్ పుక్కి, తన నాలుగు ఉత్తరాలలో ఒకటైన లోరెంజో డి పియర్ ఫ్రాన్సిస్కో డి' మెడిసి, లో వెనిజులా తీరం వెంబడి సముద్రప్రయాణం చేస్తూ ఆ ద్వీపాలకు చేరుకున్న విషయం ఆలేఖలో వర్ణించాడు. ఆలేఖలో చాలా వృక్షాలు బ్రెజిల్ కలపను కలిగి ఉన్న ఒక ద్వీపం గురించి అతను రాసాడు, అలాగే ఈ ద్వీపం నుంచి ఒక పది లీగులు (మూడు మైళ్ళు) వెళ్ళిన తర్వాత వెనిస్ నిర్మాణ శైలిలో నిర్మించిన నివాసగృహాలను చూసాడు. ఒక చిన్న ద్వీపంలో పెద్ద సంఖ్యలో జనావాసాలు ఉన్నాయి సాహస యాత్ర ఆలోచనలో మాత్రం నివాసాలు లేవని మరొక ఉత్తరం వివరించింది. [ఆధారం చూపాలి]

స్పెయిన్ దాడి

[మార్చు]

అరుబా స్పెయిన్ వలసగా దాదాపు ఒక శతాబ్దం పాటు ఉంది. అరుబాలోని ది కాసిక్వి లేదా ఇండియన్ చీఫ్ అయిన సిమాస్, అరుబాలోకి మొదటిసారిగా మత ప్రవక్తలను ఆహ్వానించి వారినుండి చెక్క శిలువను బహుమతిగా పొందాడు. 1508లో "నువా అందాలుసియ"లో ఒప్పందంలో భాగంగా, అరుబా మొదటి స్పెయిన్ గవర్నర్ గా అలోన్సో డి ఒజేడా నియమింపబడినాడు.

స్పెయిన్ చే నియమింపబడిన మరొక గవర్నర్ జుయన్ మార్టినేజ్ డి అమ్పియేస్. నవంబర్ 1525 లోని ఒక "సేడుల రియల్" డిక్రీ ఆధారంగా అమ్పియేస్‌కు ఫాక్టర్ ఆఫ్ ఎస్పనో ద్వీపాలను ఇచ్చింది, ఇది ఎస్పనోకు జనాభా తక్కువగా ఉన్న అరుబా, కరకో , బోనైరి ద్వీపాలలో జనాభా పెంచే హక్కు ఇచ్చింది.

1528లో "హౌస్ ఆఫ్ వెల్సేర్" ప్రతినిధిచే అమ్పియాస్ తొలగించబడ్డాడు. 1636 నుండి అరుబా డచ్ నిర్వహణలో ఉంది, ప్రారంభంలో పీటర్ స్టూయ్వేసంట్ పరిపాలనలో ఉంది. స్టూయ్వేసంట్, అరుబాలో నవంబరు , డిసెంబరు 1642లో ఒక ప్రత్యేక ప్రణాళిక అమలు చేశాడు. 1648 నుండి 1664 వరకు "న్యూ నెదర్లాండ్స్ , కురకో" డచ్ డబల్యూ.ఐ.సి. నిర్వహణలో ఉంది, , 1629 నాటి డచ్ ప్రభుత్వ నియంత్రణలు కూడా అరుబాకు వర్తించేవి. 1667లో డచ్ పాలనా యంత్రాంగం ఒక ఐరిష్ పౌరుడిని అరుబాలో "కమాన్డియర్"గా నియమించింది.

ఆగస్టు 1806లో జనరల్ ఫ్రాన్సిస్కో డి మిరండా , 200 మంది స్వతంత్ర సమరయోధులు తమ విమానయానంలో భాగంగా స్పెయిన్ నుంచి స్వేచ్ఛాయుతమైన వెనిజులాకు వెళ్ళేసమయంలో అరుబాలో కొన్ని వారాల పాటు ఉన్నారు.

1933లో అరుబా ప్రభుత్వం అరుబా ప్రత్యేక హోదా కోసం , స్వయం ప్రతిపత్తి కోసము మొదటిసారి రాణికి అభ్యర్ధనని పంపింది.

రెండవ ప్రపంచయుద్ధం

[మార్చు]

2 వ ప్రపంచ యుద్ధ సమయణ్లో, కురకోతో కలిసి, రెండవ తరగతి చమురు శుద్ధి కర్మాగారాల ఎగుమతిదారులు, అల్లీస్ శుద్ధి చేయబడిన వస్తువుల సరఫరాదారులుగా ఉన్నారు. అరుబా 1940 నుండి 1942 వరకు బ్రిటిష్ , 1942 నుండి 1945 వరకు యు.ఎస్.సంరక్షణలో ఉంది. ఫిబ్రవరి 16, 1942లో దాని యొక్క చమురు శుద్ధి కర్మాగారము కమాండర్ వేర్నేర్ హార్టేన్స్టీన్ ఆధీనములో ఉన్న జర్మన్ సబ్ మరైన్ (U-156 ) దాడికి గురైనది, కానీ అది విఫలమైనది. యు-156 తర్వాత (8 మార్చి 1943) న సిబ్బంది సన్ బాత్ చేస్తున్నప్పుడు US విమానముచే నాశనము కాబడినది. మార్చి 1944లో ఎలేనోర్ రూసేవేల్ట్ అరుబాలో ఉన్న అమెరికన్ పటాలాలను సందర్శించటానికి ఎంచుకొంది. హాజరైన వారు: గౌరవనీయులైన డాక్టర్.పి. కాస్తీల్, కురకో గవర్నర్, , అతని సహాయకుడు, లెఫ్టినెంట్ ఇవాన్ లన్స్బెర్గ్; వెనుక ఉండే దళాధిపతి టి.ఇ. చండ్లర్ , అతని సహాయకుడు, లెఫ్టినెంట్ డబల్యూ.ఎల్. ఎద్గింగ్టన్; కాప్టైన్ . బోరీల్ అతని సహాయకుడు, లెఫ్టినెంట్ ఇ.ఒ. హోల్మ్బెర్గ్; , నెదర్లాండ్స్స్ సహాయకుడు రూసేవేల్ట్, లెఫ్టినెంట్ కమాండర్ వి.డి. స్కట్టి అలివిర్. ఉన్నారు.

ఆర్ధిక వనరు

[మార్చు]

ద్వీపము యొక్క ఆర్థిక వ్యవస్థ ఐదు ముఖ్యమైన పరిశ్రమల అధీనంలో ఉంది: గోల్డ్ మైనింగ్, ఫాస్ఫేట్ మైనింగ్ (ది అరుబా ఫాస్ఫాట్ మాత్స్చాప్పిజ్), కలబంద ఎగుమతి, పెట్రోలియం శుద్ధి కర్మాగారాలు (ది లాగో ఆయిల్ & ట్రాన్స్ పోర్ట్ కంపెనీ , ది ఆరేండ్ పెట్రోలియం మాత్స్చాప్పిజ్ షెల్ కో.), , పర్యాటక రంగము.

రాజకీయాలు

[మార్చు]
అరుబా యొక్క ముఖ్య రాష్ట్రము క్వీన్ బెత్రిక్స్
ఆరన్జేస్టేడ్ లోని అరుబా యొక్క పార్లమెంట్

నెదర్లాండ్ రాజ్యములో గల ఎన్నికాధికారం గల దేశముగా, అరుబా యొక్క రాజకీయాలు 21-సభ్యుల పార్లమెంట్ , ఎనిమిది మంది సభ్యుల కాబినెట్ కూర్పును కలిగి ఉంది. అరుబా యొక్క గవర్నర్ ఆరు సంవత్సరాల పదవీ కాలానికి మోనార్క్ చే ఎన్నుకోబడతాడు, , ప్రధాని , ఉపప్రధానులు నాలుగు సంవత్సరాల పదవీ కాలానికి స్టేటన్ (లేదా "పార్లమెంటో") చే ఎన్నుకోబడతారు. స్టేటన్ అనేది నాలుగు సంవత్సరాల పదవీ కాలానికి పాపులర్ ఓటుతో ప్రత్యక్షంగా ఎన్నుకొనబడే 21 మంది సభ్యులతో ఉంటుంది.

నెదర్లాండ్స్తో పాటు, అరుబా, కురకో , సెయింట్ మార్టెన్ దేశాలు నెదర్లాండ్ రాజ్యమును ఏర్పరుస్తున్నాయి. డచ్ పౌరసత్వమును పంచుకొన్న విధముగానే అవి నెదర్లాండ్ రాజ్యము యొక్క పాస్ పోర్ట్ వలె డచ్ పాస్ పోర్ట్ ను ఈ నలుగు దేశాలు పంచుకున్నాయి. అరుబా వలె కురకో , సెయింట్ మార్టెన్ కొద్ది జనాభాను మాత్రమే కలిగి ఉన్నాయి, ఈ మూడు దేశాలు తక్కువ వలసలను కలిగి ఉన్నాయి. వారి జనాభాను కాపాడుకోవటానికి నెదర్లాండ్స్ నుంచి వచ్చే ప్రజలకు అనుమతిని నియంత్రించే హక్కును అవి కలిగి ఉన్నాయి. నెదర్లాండ్స్నెదర్లాండ్ నుండి అనుమతించే , వెడలగొట్టే ప్రజలపై అక్కడ పర్యవేక్షణ ఉంటుంది , విదేశీయులను అనుమతించటం వెడలగొట్టడం సంబంధించి ఒక సాధారణ నిబంధనలు ఉన్నాయి. అరుబా అధికారికంగా యురోపియన్ యూనియన్లో ఒక భాగము కాదు.

రాజ్యంలోని దేశాల సమానత్వాన్ని గురించి, చార్టర్ యొక్క ప్రవేశికలో స్పష్టంగా వ్రాయబడింది. అది ఈవిధంగా తెలుపుతుంది "ఈ నెదర్లాండ్స్ రాజ్యంలో ఒక ప్రత్యేకమైన రాజ్యంగా చట్టాన్ని అమలుపరచుకోవాలనే వారి స్వేచ్చాపూరిత ఉద్దేశ్య ఆధారంగా, వారు తమ అంతర్గత అభిరుచులను అప్రయత్నంగా, సాధారణ అభిరుచులను సమానత్వ ప్రాతిపదికపై , పరస్పరం విలోమ సహాయాలను ఉభయుల అభిప్రాయాలపై తగ్గించుకోవాలని సూచించినప్పటికీ, అమలులో మాత్రం నియమాధికారం గల ఈ దేశాలు అన్నింటిలో నెదర్లాండ్ కే గమనించదగిన ఎక్కువ ఆదికారాలు ఉన్నవి.[ఆధారం చూపాలి]

స్వాతంత్ర్యం వైపు అడుగులు

[మార్చు]

ఆగష్టు 1947లో అరుబా మొదటి "స్టాట్ శ్రేగ్లేమేంట్" (రాజ్యాంగం) ని ప్రవేశపెట్టింది, నెదర్లాండ్స్ యొక్క రాజ్యములో ఒక ప్రతిపర్తి గల రాష్ట్రముగా అరుబా యొక్క "స్టేటస్ అపార్టే" ఉంది. 1955 నవంబరులో అరుబా యొక్క PPA రాజకీయ పార్టీ లోని J. ఇరుస్క్విన్, యునైటెడ్ నేషన్స్ ట్రస్ట్ కమిటీ ముందు మాట్లాడాడు. అతడు ఉపన్యాసం ముగిస్తూ, భవిష్యత్తులో చాలా మార్పులు వస్తాయని అన్నాడు.[విడమరచి రాయాలి]

1972లో సూరినామ్, లో జరిగిన బెటికో క్రోస్ (MEP) "సుయి-జేనేరిస్" అరుబా, నెదర్లాండ్స్, సూరినామ్ , నెదర్లాండ్స్ ఆంటిల్లీస్ లు తమ సొంత జాతీయత కలిగి ఉండేటట్లు నాలుగు దేశాల డచ్ కామన్వెల్త్ ను ప్రతిపాదించింది. AVP రాజకీయ పార్టీకి చెందిన ఒక పార్లమెంట్ సభ్యుడు Mr. C. యర్జాగారాయ్, అరుబా యొక్క ప్రత్యేక ప్రతిపత్తి లేదా "స్టేటస్ అపార్టి" అనగా అదే మకుటం క్రింద పూర్తి స్వయం ప్రతిపత్తి గల రాష్ట్రముగా ఉండవలెనని నిర్ణయించుటకు అరుబా ప్రజలకు రిఫెరండం నిర్వహించవ్లేనని ప్రతిపాదించాడు. "అరుబా ఎట్టి పరిస్థితులలోను సమాఖ్యగా , రెండవ తరగతి జాతీయతతో ఉండటానికి ఒప్పుకోదు" అని ప్రకటించాడు.[ఆధారం చూపాలి]

బెటికో కోర్, అరుబా ప్రజలకు స్వాతంత్ర్యం గురించి తెలియ చెప్పడం , తయారుచేయటం కొరకు అరుబాలో పనిచేసింది. అరుబా యొక్క సార్వభౌమాధికారం , స్వాతంత్ర్యంలకు గుర్తుగా జాతీయ జండాను , జాతీయ గీతాన్ని క్రోయ్స్ చే నియమింపబడిన ఒక కమిటీ 1976లో ప్రవేశపెట్టింది, , అతను 1981 కల్లా అరుబాకు స్వాతంత్ర్యం రావాలని కూడా అతను ఒక లక్ష్యాన్ని పెట్టుకున్నాడు. యునైటెడ్ నేషన్స్ సహకారంతో, స్వీయ నిర్ధారణ కోసం 1977 మార్చిలో మొదటి రిఫరెండం ఏర్పాటు చేయబడింది , పాల్గొన్న వారిలో 82% మంది స్వాతంత్ర్యం కొరకు ఓటు వేశారు.[ఆధారం చూపాలి]

అరుబా ద్వీప ప్రభుత్వం అరుబా యొక్క స్వాతంత్ర్యంపై పరిశోధన చేయటానికి, హేగ్ లోని ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ సోషల్ స్టడీస్ తో ఒక ఒప్పందం కుదుర్చుకుంది, అది "అరుబా ఎన్ ఒనఫ్హన్కేలిజ్ఖేడ్, అచ్టేర్గ్ రోన్డేన్, మోడాలిటిటేన్ ఎన్ మోగేలిజఖేదేన్; ఈన్ రాప్పోర్ట్ ఇన్ ఈర్స్ట్ ఆన్లేగ్" పేరుతో 1978లో ముద్రితమైంది. 1981లో ది హేగ్ లో జరిగిన సమావేశములో అరుబా యొక్క స్వాతంత్ర్యం 1991లో ఇవ్వటానికి నిర్ణయించారు.

1983 మార్చిలో అరుబా చివరికి అరుబా యొక్క స్వాతంత్ర్యం కొరకు నెదర్లాండ్ రాజ్యముతో అధికారికంగా ఒక ఒప్పందం చేసుకొంది, ఇందులో స్వయం ప్రతిపత్తి పెంపుదలకు వరుస చర్యలు తీసుకుంటారని ఉంది. 1985 ఆగస్టులో అరుబా రాజ్యాంగాన్ని రచించింది, అది ఏకగ్రీవంగా ఆమోదించబడింది. అరుబా యొక్క మొదటి పార్లమెంట్ ఎన్నికల తర్వాత 1986 జనవరి 1 న అరుబా నెదర్లాండ్స్ ఆంటిల్లీస్ నుండి విడిపోయింది , అధికారికంగా నెదర్లాండ్స్ రాజ్యములో ఒక దేశముగా అయింది. పూర్తి స్వాతంత్ర్యం 1996లో లభించింది.

పెద్దదైన ఈ విజయం బెటికో క్రోర్ , ఇతర దేశాలు USA, పనామా, వెనిజుల , అనేక యూరోపియన్ దేశాల రాజకీయ సహకార ఫలితమే.[ఆధారం చూపాలి] 1986లో అతని మరణాంతరం "లిబెర్ట్అడోర్ ది అరుబా"గా క్రోయ్స్ ప్రకటించాడు. 1990 లో అరుబా యొక్క ప్రధాని, నెల్సన్ O. ఒడుబెర్ అభ్యర్ధన మేరకు స్వాతంత్ర్యం కొరకు చేయుచున్న ఉద్యమాన్ని వాయిదా వేశారు. అరుబా యొక్క సంపూర్ణ స్వాతంత్ర్యమునకు సంబంధించిన ఈ ఆర్టికలు 1995లో రద్దు పరచబడినప్పటికీ, రిఫరెండం తర్వాత తిరిగి ఈ చర్యలు ప్రారంభించబడినవి.

చట్టం

[మార్చు]

అరుబా యొక్క న్యాయ వ్యవస్థ డచ్ నామూనా పై ఆధారపడి ఉంది. అరుబాలో ధర్మాసనం లేదా విస్తృత ధర్మాసనలకు బదులుగా న్యాయాధికార పరిధి అరుబాలోని గేరేచ్ట్ ఇన్ ఈర్స్ట్ ఆన్లేగ్ (కోర్ట్ ఆఫ్ ఫస్ట్ ఇన్స్టాన్స్) గేమీన్ శ్చప్పేలిజ్క్ హాఫ్ వాన్ జుస్టితీ వూర్ డి నెదర్లాండ్స్ అంటిల్లెన్ ఎన్ అరుబా (నెదర్లాండ్స్ అంటిల్లెన్ , అరుబా ల కామన్ కోర్టు ఆఫ్ జస్టిస్) , హాగ్ రాడ్ డెర్ నెదర్ ల్యాండెన్ (నెదర్లాండ్స్ సుప్రీం కోర్టు ఆఫ్ జస్టిస్ ) లను కలిగి ఉంటుంది.[2] కార్పస్ పాలిటీ అరుబా (అరుబా పోలీసు ఫోర్సు) అనేది ఈ ద్వీపము యొక్క చట్టాన్ని అమలుపరచే వ్యవస్థ , ఆరన్జేస్టేడ్, నూర్డ్, సాన్ నికోలాస్, , శాంత క్రూజ్ లలోని జిల్లా సరిహద్దులలో గల ముఖ్య స్థానాల నుండి పనిచేస్తుంది.[3]

విద్య

[మార్చు]

అరుబా యొక్క విద్యా వ్యవస్థ డచ్ వ్యవస్థ మాదిరిగానే ఉండి, అన్ని స్థాయిలకు అందుబాటులో ఉంది. స్వంతంగా నిధులు సమకూర్చుకొనే ఇంటర్నేషనల్ స్కూల్ ఆఫ్ అరుబా (ISA) లాంటి ప్రైవేటు పాఠశాలలకు తప్ప, ప్రభుత్వం జాతీయ విద్యా వ్యవస్థకు నిధులు సమకూరుస్తుంది. విద్యకు కేటాయించు ద్రవ్య శాతము కరేబియన్/లాటిన్ అమెరికా ప్రాంతపు దేశాల సగటు కన్నా చాలా ఎక్కువ.

అరుబన్లు పటిష్ఠమైన పాఠశాల విద్య ద్వారా ప్రయోజనం పొందుతున్నారు. విభజించబడిన మాధ్యమిక పాఠశాల కార్యక్రమం వృత్తి విద్యా శిక్షణ (VMBO), ప్రాతిపదిక విద్య (MAVO), కాలేజి ప్రేప్ (HAVO) , ముందుస్తు నియామకాలను (VWO) కలిగి ఉంది.

ఉన్నత విద్యా లక్ష్యాలు వృత్తి విద్యా కార్యక్రమాల (EPI), ద్వారా అమలు జరిగేవి, ది టీచర్స్ కాలేజీతో (IPA) పాటు అరుబా విశ్వవిద్యాలయములు (UA), న్యాయ, ఆర్థిక , ద్రవ్య , హాస్పిటాలిటి , పర్యాటక నిర్వహణలలో స్నాతక, స్నాతకోత్తర డిగ్రీలను అందిస్తున్నాయి. ఉన్నత విద్యావకాశాలు ఈ ద్వీపంలో పరిమితమగుట వలన, చాలామంది విద్యార్థులు తమ చదువుల కొరకు నెదర్లాండ్ ని ఎంపిక చేసుకొంటున్నారు, లేదా ఉత్తర అమెరికా, దక్షిణ అమెరికాలతోపాటు ఇతర ఐరోపా దేశాలలో చదువుతున్నారు.

అక్కడ ప్రాథమిక విద్య కొరకు 68 పాఠశాలలు, మాధ్యమిక విద్యకొరకు 12 పాఠశాలలు , 5 విశ్వ విద్యాలయాలు ఉన్నాయి. 2007లో అక్కడ 22, 930 మంది పూర్తి స్థాయి విద్యార్థులు నమోదు కాబడినారు.

అరుబాలో రెండు ప్రెవేటు వైద్య కళాశాలలు ఉన్నాయి. ఆల్ సెయింట్స్ యూనివర్సిటీ ఆఫ్ మెడిసిన్, అరుబా , జేవియర్ యూనివర్సిటీ స్కూల్ ఆఫ్ మెడిసిన్, అరుబా. అన్ని కోర్సులు ఇంగ్లీష్ లోనే ఉంటాయి. పాఠశాల పాఠ్య ప్రణాళిక, సంయుక్త రాష్ట్రాల వైద్య కళాశాలల నమూనా ఆధారంగా ఉంటుంది , ఇది ఉత్తర అమెరికాలో గుర్తింపు ఉన్న డాక్టర్ ఆఫ్ మెడిసిన్ డిగ్రీ సాధించుటకు ఉపయోగ పడుతుంది.[4]

భౌగోళిక స్థితి

[మార్చు]
అరుబా యొక్క పటము
అరుబా లోని బేబీ నాచురల్ బ్రిడ్జ్
అరుబా లోని నాచురల్ బ్రిడ్జ్

అరుబా ఒక బల్లపరుపుగా ఉండే లెస్సెర్ ఆంటిల్లీస్ ద్వీప ఒంపులోని లీవార్డ్ ఆంటిల్లీస్ లోని నదులు లేని ఒక ద్వీపము. అరుబా ద్వీపములోని పశ్చిమ , దక్షిణ తీర ప్రాంతములోని తెల్లని ఇసుక బీచ్ లకు ప్రసిద్ధి చెందినది, క్రూరమైన సముద్ర ప్రవాహాలను నివారింపచేసిన ఈ ద్వీపంలో పర్యాటక అభివృద్ధి చాలా ఎక్కువగా జరిగింది. ఉత్తర , తూర్పు భాగ తీరాలకు ఈ రక్షణ లేకపోవడంవలన, గమనించ తగినంతగా సముద్రపు ముంపుకు గురికావడం వలన, మనుషుల తాకిడికి చాలా దూరంగా ఉన్నాయి. ద్వీపం యొక్క వెనుకపు భాగం కొన్ని గుండ్రని కొండలను కలిగి ఉంది, అందులో ముఖ్యమైనవిగా పిలవబడేవి165 మీటర్లు (541 అ.) హూయిబెర్గ్ , ద్వీపం188 మీటర్లు (617 అ.) లోనే సముద్ర మట్టం కన్నా ఎక్కువ ఎత్తైన మౌంట్ జమనోట ఉన్నాయి. ముఖ్య పట్టణం, ఆరన్జేస్టేడ్, అక్కడనే ఉంది12°19′N 70°1′W / 12.317°N 70.017°W / 12.317; -70.017.

అరుబాకు తూర్పున గల రెండు ద్వీపాలు బోనైరే , కొరకోలు ఒకప్పుడు నెదర్లాండ్ ఆంటిల్లీస్ నైరుతి భాగంలో ఏర్పడినవి; ఈ ద్వీప సమూహాలను కొన్నిసార్లు ABC ద్వీపాలు అని పిలుస్తారు.

శీతోష్ణస్థితి

[మార్చు]
అరుబా లోని ఇగునాస్ యొక్క పై కప్పు.

అరుబా యొక్క ఐసోథర్మల్ ఉష్ణోగ్రతలు, ప్రశాంతమైన ఉష్ణ మండల సముద్ర సంబంధ వాతావరణం సంవత్సరం పొడవునా పర్యాటకులను ఆకర్షిస్తోంది. అట్లాంటిక్ సముద్రం నుంచి వీచే స్థిరమైన వ్యాపార పవనముల వలన28 °C (82.4 °F), ఉష్ణోగ్రతలు కొంచెం నుంచి ఒక మాదిరిగా మారుతూ ఉంటాయి. సంవత్సర వర్షపాతం బొటాబొటిగా 500 mమీ. (19.7 అం.) ఉండి, ఎక్కువగా శరత్ ఋతువు తర్వాత కురుస్తుంది.

ఆర్థికవ్యవస్థ

[మార్చు]

అరుబా అత్యున్నత జీవన ప్రమాణాలతో, తక్కువ నిరుద్యోగ రేటుతో అలరారుతున్న, కరేబియన్ ప్రాంతంలోని ఒక దేశం. అరుబా యొక్క మొత్తం జాతీయ ఉత్పత్తిలో నాల్గింట మూడొంతులు పర్యాటక రంగం లేదా సంబంధిత రంగాల నుండే వస్తుంది. పర్యాటకులలో ఎక్కువమంది వెనిజుల , సంయుక్త రాష్ట్రాల నుండి వస్తారు (ఎక్కువ భాగం తూర్పు , దక్షిణ రాష్ట్రాల నుండి) . "ప్రత్యేక ప్రతిపర్తి" (రాజ్యము లోపలే పూర్తి స్వయం ప్రతిపర్తి గల ప్రత్యేక దేశము/రాష్ట్రము) రాకముందు పర్యాటక రంగము విస్తరించినప్పటికీ, చమురు శుద్ధి పరిశ్రమ ముఖ్యమైనదిగా ఉండేది. ప్రస్తుతం చమురు శుద్ధి పరిశ్రమ వ్యాపార ప్రభావము అత్యల్పము. వ్యవసాయ , తయారి రంగము పరిమాణాలు కూడా స్వల్పముగానే ఉన్నాయి.

2007లో అరుబా యొక్క GDP తలసరి $23, 831 గా లెక్కించబడినది; కరేబియన్ , అమెరికన్ దేశాలతో పోలిస్తే ఇది చాలా ఎక్కువ. దీని ముఖ్య వ్యాపార భాగస్వాములు వెనిజుల, సంయుక్త రాష్ట్రాలు , నెదర్లాండ్స్స్.

అరుబా చరిత్రలో లోటు వ్యయము ఒక ముఖ్య వ్యాపార సూత్రము, , సుమారుగా ఎక్కువ ద్రవ్యోల్బణము కూడా కలిగి ఉంది. ద్రవ్య పాలసీలో ప్రస్తుతము కట్టడి చేసిన మార్పులు దీనిని నియంత్రించాయి , అరుబా మొదటిసారిగా 2009లో సంతులిత బడ్జెట్ ను ప్రవేశపెట్టింది.[ఆధారం చూపాలి] 2009 వరకు అరుబా డచ్ ప్రభుత్వము నుండి కొంత అభివృద్ధి నిధిని పొందుతూ ఉండేది, ఒప్పందంలో భాగంగా ("అరుబా యొక్క ఆర్ధిక స్వతంత్రము"గా సంతకము చేయబడిన) నెదర్లాండ్స్ తన ఆర్ధిక సహాయాన్ని ప్రతి సంవత్సరము కొంచెం కొంచెం తగ్గిస్తూ వస్తున్నది. సంయుక్త రాష్ట్రాల డాలర్ తో అరుబా ఫ్లోరిన్ మారకము విలువ 1 U.S. డాలర్ కు 1.77 ఫ్లోరిన్ గా ఉంది.[ఆధారం చూపాలి] ఆరన్జెస్టడ్ వద్ద గల అనేక దుకాణాలలో మారకపు విలువ ప్రతి 1 U.S డాలర్ కు 1.75 ఫ్లోరిన్ గా ఉంది.[ఆధారం చూపాలి]

లోటును తగ్గించుకొనుటకు అరుబాన్ ప్రభుత్వము 2006లో పన్ను చట్టాలలో మార్పులు చేసింది. IMF ప్రతిపాదనల వలన ప్రత్యక్ష పన్నులను పరోక్ష పన్నులుగా మార్పు చేసారు. అమ్మకాలపై , సేవలపై 3% పన్నును విధించారు, , ఆదాయపు పన్నును తగ్గించారు , వాణిజ్యంపై గల రెవెన్యూ పన్నును 20%కి తగ్గించారు. 2007లో ద్రవ్యోల్బణం వలన B.B.O. ప్రభావానికి ప్రభుత్వము శ్రామికులకు 3.1% పరిహారంగా చెల్లించింది. 2007లో అరుబా యొక్క ద్రవ్యోల్బణం 8.7%.

జనాభా గణాంకాలు

[మార్చు]
FAO ప్రకారము 2005 లో అరుబా జనాభా; వేల సంఖ్యలో వచ్చిన స్థానికులు.

కరేబియన్ దీవుల దక్షిణ భాగంలో అరుబా ఉన్నది. దాదాపుగా వర్షపాతము లేకపోవటంతో, అరుబా మొక్కలు నాటే కార్యక్రమము , బానిస వ్యాపార ఆర్ధిక పరిస్థితుల ద్వారా రక్షింపబడినది.

అరుబా యొక్క జనాభాలో 80% మేస్టిజో , 20% ఇతర స్వజాతులు ఉంటారని అంచనావేయబడింది. వారి పూర్వీకులు హైస్పానియోల నేర్చుకొని ఉండటంతో అరవక్లు "బ్రోకెన్ స్పానిష్" మాట్లాడుతుండేవారు. స్పానిష్ వారి ఆధిపత్యం నుంచి 135 సంవత్సరాల తర్వాత డచ్ వారు నియంత్రణలోనికి తీసుకున్నారు, పశుసంతతిని పెంచటానికి అరవాకులు వదిలారు, , ఈ ద్వీపాన్ని కరేబియన్ లోని ఇతర డచ్ ప్రజలకు మాంసము లభ్యమయ్యే ప్రాంతంగా ఉపయోగించారు. అరవాక్ సంస్కృతి ఇతర కరేబియన్ దీవులలో కన్నా అరుబాలో దృఢముగా ఉంది. అబోరిగినల్స్ రక్త సంబందీకులు లేకపోయినప్పటికీ, ద్వీపవాసుల జన్యు లక్షణాలు అరవాక్ సంస్కృతి లక్షణాలను కలిగి ఉన్నాయి. జనాభాలో ఎక్కువ భాగము ఎక్కువగా అరవాక్ వారసులు అయితే కొద్ది భాగం స్పానిష్, ఇటాలియన్, డచ్ , కొద్దిమంది ఆఫ్రికన్ పూర్వికులు.

ఎక్కువగా చెల్లిస్తున్న వేతనాలతో ఆకర్షించబడి ఇటీవల కాలంలో పొరుగున ఉన్న అమెరికా , కరేబియన్ దేశాల నుండి ఈ ద్వీపం లోనికి వలసలు గమనించదగినంతగా పెరుగుతున్నాయి. జనాభా పెరుగుదలను నింత్రించడానికి విదేశీ పనివారు ఈ ద్వీపంలో మూడు సంవత్సరాలకన్నా ఎక్కువ కాలం నివసించకుండా కొత్త వలస చట్టాలను 2007లో ప్రవేశ పెట్టారు.

జనాభా సరళిలో అరుబాపై సమీప కురకో , బోనైరీ ల కన్నా, వెనిజులా సామీప్యత ప్రభావం అధికముగా పడింది. అరుబా యొక్క చాలా కుటుంబాలు ప్రస్తుతము వెనిజుల నుండి వచ్చినవి , వెనిజులలోని ప్రజల రెండవ విడిదిగా పెరుగుదల రుతుసంబంధంగా ఉంటుంది.

జ్యుయిష్ సమాజము

[మార్చు]

ప్రస్తుతం అరుబాలోని జ్యుయిష్ సంతతి దాదాపు 35 జ్యూస్ లుగా ఉంది.[5] మోసెస్ సాల్మన్ హలేవి మదురో, అతని భార్య , ఆరుగురు కొడుకులు ఈ ద్వీపంలో నివసించటానికి డచ్ రాజుచే అనుమతి స్వీకరించిన 1754 తరువాత అధికారికంగా వారి ఉనికి కనుగొనబడింది. మదురో, మదురో & సన్స్ పేరుతొ ముఖ్యమైన షిప్పింగ్ కంపెనీ స్థాపించాడు. జ్యుయిష్ శ్మశాన వాటికను జ్యుయిష్ సంతతి వారు ఖననాలకి క్రమంగా ఉపయోగించడం 1837 నుండి ప్రారంభమైంది, 1563 కంటే ముందు గల ఎనిమిది సమాధి రాళ్ళు 18వ శతాబ్దం నాటికే ద్వీపంలో గల జ్యుయిష్ సంతతి ఉనికిని తెలియజేస్తున్నాయి.[6]

ఈ ద్వీప దేశ ప్రస్తుత ప్రధాన మంత్రి మైకే ఎమన్, ఒక జ్యుయిష్.[6]

నగరాలు , పట్టణాలు

[మార్చు]

ఈ ద్వీపంలో నివాసుల సంఖ్య 100, 000 కన్నా కొంచెం ఎక్కువ, ఎటువంటి పెద్ద నగరాలు లేవు.

  • ఆరన్జేస్టేడ్ (2006లో 33, 000)
  • పరడేర
  • సాన్ నికోలాస్
  • నూర్డ్
  • శాంతాక్రజ్
  • సవనీత

సంస్కృతి

[మార్చు]
ఆరన్జేస్టేడ్, అరుబా లోని అర్నేట్ భవనాలు

మార్చి 18న అరుబా తన జాతీయదినాన్ని జరుపుకుంటుంది. 1976లో అరుబా ప్రభుత్వం జాతీయ గీతం (అరుబా దూషి తేరా) , జెండాను రూపకల్పనచేసింది.

జనాభా మూలాలు , ద్వీపము ఉన్న ప్రాంతం ఆధారంగా అరుబాకి ఒక మిశ్రమ ప్రత్యేక సంస్కృతిని తెచ్చిపెట్టాయి. డిసెంబరు 5 , 6 లలో జరిగే "సింటర్ క్లాస్" వంటి ఉత్సవాలలో , ఏప్రిల్ 30 వంటి జాతీయ శలవు దినాలలో, అరుబా , నెదర్లాండ్స్ లోని మిగిలిన రాజ్య భాగంలో జరిగే రాణి పుట్టినరోజు లేదా "దియా డి ల రైనా" (కోనిన్గిన్నేడగ్) ఉత్సవాలలో ఇప్పటికీ డచ్ ప్రభావము కనుపడుతూనే ఉంటుంది.

క్రిస్మస్

[మార్చు]

క్రిస్మస్ , నూతన సంవత్సర ఉత్సవాలు ప్రత్యేక సంగీతం , క్రిస్మస్ నాడు గైతాస్ పాటలు నూతన సంవత్సరం నాడు దాండేతో జరుపుకుంటారు , "అయక", "పోంచే క్రెమ" , "హం", , ఇతర ప్రత్యేక వంటకాలు , పానీయాలతో జరుపుకుంటారు. నూతన సంవత్సరపు అర్ధరాత్రి మిలియన్ డాలర్ల విలువగల బాణాసంచా కాలుస్తారు.

జనవరి 25న బెటికో క్రోస్ యొక్క జన్మదినాన్ని జరుపుకుంటారు.

కార్నివల్

[మార్చు]

కార్నివాల్ పండుగ శలవు కూడా అరుబాలో ముఖ్యమైనదే, మార్డి గ్రాస్ వంటి లాటిన్ అమెరికా దేశాలు , చాలా కరేబియన్ దేశాలలో ఇది వారాలపాటు కొనసాగుతుంది. చమురు శుద్ధి కర్మాగారాలలో పనికోసం వచ్చిన సమీప ద్వీప నివాసుల (వెనిజుల, సెంట్ విన్సెంట్, ట్రినిడాడ్, బార్బడోస్, సెంట్ మార్టెన్ , అంగులియా) ప్రభావము వలన ఈ ఉత్సవాల నిర్వహణ అరుబాలో దాదాపు 1950 ప్రాంతంలో ప్రారంభమైనది. సంవత్సరాలు గడిచేకొద్దీ కర్నవాల్ ఉత్సవాలలో చాలా మార్పులు వచ్చాయి , ప్రస్తుతం అవి జనవరి మొదట్లో ప్రారంభమై, ఉత్సవాల చివరి ఆదివారం నాడు (ఈస్టర్ ముందరి బుధవారానికి ముందరి ఆదివారం) జరిగే అతి పెద్ద కవాతు తరువాత ఈస్టర్ ముందరి బుధవారం వరకు జరుగుతున్నాయి.

జూన్ లో "దేరా గై" పాటతో "దియా డి సాన్ జూన్" ఉత్సవాలు జరుగుతాయి.

అమెరికన్ పండుగల ప్రభావం

[మార్చు]

నవంబరులో జరిగే " హాలోవీన్ " , " థాంక్స్ గివింగ్ డే " వంటి ఉత్సవాలకు వచ్చే అమెరికా సంయుక్త రాష్ట్రాల పర్యాటకుల వలన ఈ ద్వీపంలో ప్రస్తుతము అమెరికన్ సంస్కృతి యొక్క ప్రభావము పెరిగినట్లుగా కనబడుతున్నది.

మతం కూడా తన ప్రభావాన్ని చూపిస్తోంది; పునరుద్ధానము , గుడ్ ఫ్రైడేలు కూడా ఈ ద్వీపంలో శలవు దినాలు.

బ్యూరో బుర్జే లిజ్కే స్టాండ్ ఎన్ బెవోల్ కింగ్స్ రిజిస్టర్ (BBSB), ప్రకారం 2005 నాటికి అక్కడ వివిధ దేశాలకు చెందిన 92 జాతులు ఈ ద్వీపంలో నివసిస్తున్నారు.

ద్వీప సంస్కృతిలో భాష కూడా ఒక ముఖ్యమైన భాగంగా అరుబాలో చూడబడుతోంది. అధికార భాషలు డచ్ , 2003 నుంచి – పాపియమేంటో. అరుబాలో పాపియమేంటో ప్రధాన భాష. అరుబా, బోనైర్, , కురకాయోలో క్రేయోలే భాష మాట్లాడతారు, పోర్చుగీసు, వెస్ట్ ఆఫ్రికాన్ భాషలు, డచ్, స్పానిష్ వంటి ఇతర భాషలలోని పదాలను కలిగి ఉంటుంది. ఈ ప్రాంతంలోని చాలా ద్వీపాల వలె, స్పానిష్ కూడా తరచుగా మాట్లాడుతుంటారు. ఆంగ్లభాషకు కూడా చారిత్రక సంబంధము (బ్రిటిష్ సామ్రాజ్యం తో) కలదు , చాలామందికి కూడా తెలుసు; పర్యాటకం వలన ఆంగ్ల భాష వాడకం కూడా పెరుగుతూ ఉంది. సమాజము యొక్క పరిమాణాన్ని బట్టి సాధారణంగా వాడుకలో ఉన్న ఇతర భాషలు పోర్చుగీసు, చైనీసు, జర్మన్ , ఫ్రెంచ్. ఆఖరి భాష ఉన్నత పాఠశాలలలో , కళాశాలలలో బోధిస్తున్నారు, ఎందుకంటే ఎక్కువ మంది అరుబన్లు తమ చదువులను ఐరోపాలో కొనసాగించుట వలన.

పాపియామేంటో

[మార్చు]

ఇటీవలి సంవత్సరాలలో అరుబా ప్రభుత్వము తమ సొంత భాష యొక్క చారిత్రక , సాంస్కృతిక ప్రాముఖ్యతను కాపాడుకోవటానికి ఎక్కువ ఉత్సాహం చూపుతోంది. పాపియామేంటో మాట్లాడే ద్వీపాలలో పాపియామేంటో భాష మాట్లాడటం ఒకే రూపంలో ఉంటుంది, కానీ లిఖించడంలో మాత్రం చాలా తేడాలు ఉంటాయి. ప్రతి దీవికి ఇంకా చెప్పాలంటే ప్రతి సమూహానికి వర్ణక్రమంలో (అక్షరమాల) తేడా ఉంటుంది. కొన్ని పోర్చుగీసు మూలాల ఆధారం వైపు పయనిస్తూ , ఆ అక్షరక్రమాలనే కలిగి ఉండగా (ఉ.దా: "j"కు బదులుగా "y"), మిగిలినవి డచ్ మూలాలపై ఆధారపడి ఉన్నాయి.

స్పానిష్

[మార్చు]

1678లో మొదటిసారి ప్రచురించబడిన ఒక పుస్తకం ది బకనీర్స్ ఆఫ్ అమెరికాలో ప్రత్యక్ష సాక్షుల ప్రకారం అరుబా లోని భారతీయులు "స్పానిష్" మాట్లాడేవారని తెలుస్తోంది. ప్రాచీన ప్రభుత్వ ఉత్తర్వులు 1803 నుంచి పాపియామేంటోలో వ్రాయబడి ఉన్నాయి.

మాధ్యమం

[మార్చు]

అరుబాలో పాపియామేంటోలో ప్రచురించిన నాలుగు వార్తా పత్రికలు ఉండేవి: అవి డియారియో, బాన్ డియా, సోలో డి పుబ్లో , అవే మైంత , రెండు ఆంగ్లములోనివి : అవి అరుబా టుడే , ది న్యూస్ . అమిగోయ్ అనేది డచ్ లో ప్రచురించబడిన ఒక వార్తాపత్రిక. అరుబాలో 18 రేడియో స్టేషన్లు (2 AM , 16 FM) , స్థానిక టెలివిజన్ స్టేషన్లు (టెలి-అరుబా, అరుబా బ్రాడ్ కాస్ట్ కంపెనీ , ఛానల్ 22) కూడా ఉన్నాయి.

మౌలిక సదుపాయాలు

[మార్చు]

విమానమార్గం

[మార్చు]

అరుబా యొక్క క్వీన్ బియట్రిక్స్ అంతర్జాతీయ విమానాశ్రయం ఆరంజ్ఎస్తాడ్ దగ్గరలో ఉంది. ఈ విమానాశ్రయం నుండి ప్రతిరోజు సంయుక్త రాష్ట్రాలలోని వివిధ నగరాలకు, సాన్ జుఆన్, ప్యూర్టో రికో, మియామి, ఫ్లోరిడా, చికాగో, ఇల్లినోయిస్, ఫిలడెల్ఫియా , పిట్స్ బర్గ్, పెన్సిల్వేనియా, హాస్టన్, టెక్సాస్, అట్లాంటా, జార్జియా, చార్లోట్, ఉత్తర కరోలినా, వాషింగ్టన్ DC, న్యూయార్క్ సిటి , బోస్టన్, మసాచుసెట్స్ లకు విమాన సర్వీసులున్నాయి. ఇది అరుబాను టొరెంటో, ఆంటారియో, , దక్షిణ అమెరికాతో, రోజువారీ విమాన సర్వీసులతో, అంతర్జాతీయ విమానాశ్రయాలు వెనిజులా, కొలంబియా, పెరు, బ్రెజిల్, జర్మనీ, ప్రాన్స్, స్పెయిన్, UK, , ఐరోపా లోని చాలా ప్రాంతాలను నెదర్లాండ్స్ లోని చిఫాల్ విమానాశ్రయం ద్వారా కలుపుతుంది. ఇటలీ నుంచి నేరుగా విమాన సర్వీసులు 2008 నవంబరు నుంచి ప్రారంభించబడినవి.

అరుబా ఎయిర్ పోర్ట్ అథారిటీ వారి ప్రకారం దాదాపు 1.7 మిలియన్ల ప్రయాణికులు ఈ విమానాశ్రయాన్ని 2005లో ఉపయోగించారు, వారిలో 61% అమెరికన్లు.

సంయుక్త రాష్ట్రాల ప్రభుత్వ సహకారంతో, , సంయుక్త రాష్ట్రాలకు వచ్చే ప్రయాణికుల సౌకర్యార్ధం, సంయుక్త రాష్ట్రాల డిపార్టుమెంటు ఆఫ్ హోంల్యాండ్ సెక్యూరిటీ (DHS), U.S. కస్టమ్స్ అండ్ బోర్డర్ ప్రొటెక్షన్ (CBP) లు ముందస్తు అనుమతి సౌకర్యాన్ని అరుబాలో కల్పించాయి, ఇది 2001 ఫిబ్రవరి 1 నుండి అమలులో ఉంది, క్వీన్ బియట్రిక్స్ ఎయిర్ పోర్ట్ విస్తరణ తరువాత సంయుక్త రాష్ట్రాలు , అరుబా ఒక ఒప్పందాన్ని 1986లో USDA , కస్టమ్స్ పోస్ట్ లో ప్రారంభించాయి, 2008 తరువాత ప్రైవేటు విమాన సర్వీసులకు కూడా అనుమతి గల ఏకైక ద్వీపము ఇదే. 1999 లో U.S. డిపార్టుమెంటు ఆఫ్ డిఫెన్స్ ఫార్వర్డ్ ఆపరేటింగ్ లోకేషన్ (FOL) ను విమానాశ్రయమునందు ఏర్పాటు చేసింది.

నౌకామార్గం

[మార్చు]

అరుబాలో బర్కాదేరా , ప్లాయ అనే రెండు రేవులు ఉన్నాయి. ఇవి ఆరన్జేస్టేడ్ దగ్గరలో ఉన్నాయి, ప్లాయ ఓడరేవుకు రాయల్ కరేబియన్, కార్నివాల్ క్రూయిజ్ లైన్స్, NCL, హొల్లాండ్ అమెరికా లైన్, డిస్నీ క్రూయిజ్ షిప్స్ , మరికొన్ని ప్రయాణికుల ఓడలు వస్తుంటాయి; సంవత్సరానికి దాదాపు ఒక మిలియన్ పర్యాటకులు ఈ రేవు ద్వారా వస్తారని అంచనావేయబడింది, అరుబాన్ ప్రభుత్వముచే నిర్వహించబడుతున్న సొంతదైన అరుబాన్ పోర్ట్స్ అథారిటీకి ఈ రేవుల పై అజమాయిషీ ఉంది.

బసుసర్వీసులు

[మార్చు]

అరుబా యొక్క ప్రజా బస్సు రవాణా సర్వీసులు అరూబస్సు యొక్క ఆధీనంలోనివి, ఈ ప్రభుత్వ ఆధారిత కంపెనీ సంవత్సరంలో 365 రోజులు ఉదయం 3:30 నుండి రాత్రి 12:30 వరకు సర్వీసులను నడుపుతుంది. హోటల్ ఏరియా, సాన్ నికోలాస్, శాంత క్రూజ్ , నూర్డ్ లాంటి ప్రదేశాలలో చిన్న ప్రైవేటు వ్యానులు రవాణా సర్వీసులను అందిస్తున్నాయి.

టెలీ కమ్యూనికేషన్

[మార్చు]

అరుబాలో రెండు టెలికమ్యునికేషన్ వ్యవస్థలు కూడా ఉన్నాయి. సెతర్ అనేది ప్రభుత్వ ఆధారిత కంపెనీ , డిగిసెల్ అనే ఐరిష్ కంపెనీ కింగ్ స్టన్, జమైకా నుంచి సర్వీసులు అందిస్తుంది. సెతర్ అనేది ఇంటర్నెట్, వీడియో కాన్ఫరెన్స్, GSM తంతి రహిత సాంకేతికత , ల్యాండ్ లైన్స్ , ఇతర నవీన టెలీకాం సేవలను అందిస్తోంది, డిగిసెల్ సెతర్ కు ప్రధాన పోటిదారుగా ఉండి GSM ఆధారిత తంతి రహిత సాంకేతికతను కలిగి ఉంది.

ఆ ద్వీపంలోని ప్రయోజనాలు

[మార్చు]

WEB తన ప్రపంచంలోని మూడవ అతి పెద్ద లవణ నిర్మూలన ప్లాంట్ ద్వారా త్రాగుటకు అర్హమైన, పారిశ్రామిక జలాలను ఉత్పత్తి చేస్తోంది.[7] 2005 లో సరాసరి రోజువారి వినియోగము దాదాపుగా 37, 043 మెట్రిక్ టన్నులు.[ఆధారం చూపాలి]

ప్రసిద్ధ ప్రాంతాలు

[మార్చు]
పామ్ బీచ్
  • ఆల్టో విస్టా చాపెల్
  • నేషనల్ పార్క్
  • అయో కాసిబరి రాక్ ఫార్మేషన్
  • బుషిరిబనా , బలాషి
  • కాలిఫోర్నియా లైట్హౌస్
  • ఫ్రెంచ్ యొక్క పాస్
  • మౌంట్ జమనోటా
  • ఈగిల్ బీచ్
  • హూయిబర్గ్
  • లౌర్దేస్ చలవ మంటపం
  • సహజ బ్రిడ్జ్ అరుబా
  • సహజ పూల్
  • పామ్ బీచ్, అరుబా
  • కుయాదిరికి గుహలు
  • టియెర్రా డెల్ సోల్ గోల్ఫ్ కోర్సు
  • అరషి,అరుబా
  • అరుబా గుహలు
  • బేబీ బీచ్, అరుబా
  • అరూబ అలోయి ఫ్యాక్టరీ
  • పామ్ ఐల్యాండ్, అరుబా
  • సెయింట్ నికోలాస్, అరుబా

  * 2005 సెప్టెంబరు 2న నేలమట్టమైంది[8]

ప్రసిద్ధ అరుబన్లు

[మార్చు]
  • ఎస్టోనియా తరపున 2001 యూరోవిజన్ పాటల పోటీలో పాల్గొన్న సంగీతకారుడు డవే బెంటన్
  • జుయన్ చబయ లంపే, అరుబా యొక్క జాతీయ గీతానికి సంగీతాన్ని సమకూర్చాడు
  • బెటికో క్రోస్, రాజకీయ నాయకుడు
  • రాధంస్ దిజ్ఖోఫ్ఫ్, మొదటి ఎం.ఎల్.బి. వాద్యకారుడు
  • బాబి ఫర్రేల్, సంగీతకారుడు (బోనీ ఎం. . సమూహము)
  • పేర్చి ఇరుస్క్విన్, ఫ్యాషన్ డిజైనర్
  • జిమ్ జోన్స్, అమెరికన్ హిప్-హాప్ కళాకారుడు
  • జినే కింగ్సలే, మొదటి ఎం.ఎల్.బి. వాద్యకారుడు
  • కాల్విన్ మదురో, మొదటి ఎం.ఎల్.బి. వాద్యకారుడు
  • పేటే ఫిల్లి, డచ్ హిప్-హాప్ కళాకారుడు
  • సిడ్నీ పొంసన్, మొదటి ఎం.ఎల్.బి. వాద్యకారుడు ప్రస్తుతము ఒక స్వతంత్ర ప్రతినిధి.

సూచనలు

[మార్చు]
  1. 1.0 1.1 Central Intelligence Agency (2009). "Aruba". The World Factbook. Archived from the original on 2011-06-04. Retrieved January 23, 2010.
  2. "అరుబా.com". Archived from the original on 2013-02-15. Retrieved 2011-01-12.
  3. "Korps Politie Aruba: district precincts". Aruba Police Force. Retrieved 2010-09-11.
  4. "IMED - FAIMER International Medical Education Directory - Search IMED". Archived from the original on 2008-04-23. Retrieved 2011-01-12.
  5. Chabad.org The Prime Minister Wants Tefillin
  6. 6.0 6.1 Marks, Yehudah. జ్యుయిష్ Prime Minister of అరుబా Orders Pair of Tefillin . Hamodia, World News, 2 September 2010, p. B42.
  7. "అరుబా Hosts International Desalination Conference 2007 | Official Travel News from అరుబా". Archived from the original on 2013-02-15. Retrieved 2011-01-12.
  8. "Coral bridge, natural Aruba tourist spot, collapses". Associated Press. 2005. Retrieved 2010-09-11.

బాహ్య లింకులు

[మార్చు]

జనరల్ ఇన్ఫర్మేషన్

[మార్చు]
  • Aruba entry at The World Factbook
  • ఓపెన్ డైరెక్టరీ ప్రాజెక్టులో అరూబా
  • Wikimedia Atlas of Aruba

గవర్నమెంట్

[మార్చు]

ప్రయాణం

[మార్చు]
Geographic locale

మూస:Island territories of the Netherlands Antilles మూస:Countries and territories of the Caribbean

International membership and history

మూస:Caribbean Community (CARICOM) మూస:Outlying territories of European countries మూస:Dutch colonies మూస:EU Dependencies