Czechia
| Czechia | |
| |
| kian | |
| |
| sintuqi squ kian | 50°05′N 14°28′E |
| kinbhci | 78,871 km2 |
| qalang | Prague |
| ke | |
| Czech, Belarusian, German, Greek, Hungarian, Polish, Romani, Russian, Rusyn, Serbian, Slovak, Ukrainian, Vietnamese | |
| Linpgan squliq | |
| 10,701,777 | |
| Pinqasan ryax nakoka | |
| 28 na tay mawpuw byacing na qutux kawas | |
| sinnhen | |
| Cyorokay | 12.8% |
| Tenskyo | 10.4% |
| ungat sinnhen | 34.5% |
| binah | 47.2% |
| ryax nqu kian | |
| UTC+1, UTC+2 | |
| pposa giqas nqu zyuwaw | |
| .cz | |
Czechia (捷克) hya’ ga cyux maki’ tay 49 45 N, 15 30 E na Oco syuw.
kwara’ kinghciyan niya’ 78,867 sq km (maki’ tay 116ginkgan kin wahci’)
(kinwhci’ niya’ ga 77,247 sq km , kinwhci’ na lawsayan wsilung hya’ ga 1,620 sq km)
Kinkhmayan kwara’ squliq hya’ ga 10,644,842.
Pinbcyan naha’ sni’ naha’ rhzyal hya’ iy pqmahun hya’ ga 54.80% , lhlahuy hya’ ga 34.40%, sni’ naha’ sa pptzyuwaw sa bzinah hya’ ga 10.80%.
Ceko
tili/kian
Maki sa sinqtux inlungan na linhoyal qalang na Ceko koka qutux Cuno'maki zit yhyal na koka，payat bih nya koka ga kura sa ghyaq ga Polng ，byaqan wagi khra ghyaq na Tko，kura mkilux ga Awtili，ki htgan wagi kura mkilux Slofak。Misu na koka Ceko pyang balay sraral na Awsyutiko na ziray ru Posimiya ki Molawe ya sazing qalang nha balay，maki sa cipoq rhyal na Sisiliya 。
Pyang hopa na qalang nha ga Pulak，pqara sazing syaw na gong Fultawa ，betunux balay ngyan qu rhyal nha。
Ceko ga cyugal mkwagiq na rgyax payay kakay ga taray，te byaqan wagi ga Posumiya wagiq na rgyax，te htgan wagi ga ryax Krlpasian。Gong nya ga mtciku，spyang na llyung nha ga Frltrauwa ru lluyung Molawa。
kayal
gluna umi kura sa Talusin na kayal pkrayes na hrhul kayal.'bagan ga mkiluz iyal
qmisan lga ghyaq ru cingay iyal mtlaka.nanak mpitu byacing pyang balay mkilux.qutux byacing ga pyang ghyaq.qutux kawas qinlwaxan na Pulak ga maki sa b'nux na qalang ga payay kbhul mzimal qutux~mtzyu kbhul.hawmi
qinlwaxan na rgyax ga qutux seng sazing kbhul ru qutux~qutux seng magal kbhul hawmi.hekun kayal nya ga .mpitu byacing ga mpusal℃.qutux byacing ga0℃
Qinnxan
Ega
《laqi na maki s binah》（Kolya，gmbang：squliq na Pulak，kawas1996）
Pyang balay hopa na lalu squliq Ega na koka Ceko Swelakyaba ru laqi nya（Svěrák）na kinalay nha，min nagal Ouska ke na binah koka、te mqeru Tungcin Ega na hopa balay na qnabuw ru koci na Ega qnabuw。Ega nya qani ga nyux pqzyu sa zyuwaw na bnkis ki laqi，pqtaq son maha inlungan na squliq ru pintriqan qani ga maras qinyaqih na squliq ki squliq msyaqih ru msparis。
Pslokah hi
Tlkah mari ru tlaka mari ga pyang soyang na koka Ceko pslokah hi，sazing pzian mari qani ga koka na squliq cingay balay qu smoya mita，aw ru mzuy mari Wang pzyux balay squliq mangay uzi。Kska na pzian mari qani ga mtlkah mari qu syun nha balay inlungan ru hopa lalu nya uzi ，sraral ga koka Ceko qani ga
Maki babaw cinbwanan qani ga mhtuw cingay na baq mtlkah ru llamu na mari ，myang Oco sinsiy ptlkah mari minnagal ka Pawerl.netwet，misu qani gapyang rayhyo na tlkah mari ka psru sa blihun sllwa nha ma utux pkahang blihun lalu nya ga Sc。koka Ceko ka lhoyan na tlkah mari ga mtlokah kwara qu rngu nha ，Lucis twangan nha sinlalu mha ma「ppzian mari na Mocate」qu sinllwan na squliq，baha hmswa yang balay qutux sa pinqba na Orobang nyux maras sa qutux linhoyan，mblaq balay sintuqi rmuruw sa lhoyan na ptlkah mari。Maki sa babaw cinbwanan qani ga ptlkah mari na ggluw na CunTung psemung tlkah mari 。
Ngngayen ru ppzian
Ngngayen ru ppzyan qani ga koka Ceko kahul qani pyang balay psplang nha。kawas 2001，psmsun Ngngayen ru ppzian qani ga than nha pila ga thuk balay 1181.3 ok Ceko Klang，maki sa minsyu psplang nha ga 5.5%。psmsun Ngngayen ru ppzian pintzyuwaw na squliq qani ga hminas mopuw qutux mang，pkaki sa kwara linpgan squliq na koka qutux%。kawas2008，squliq minnwah mzyi sa Pulako wayal mbzyaq cikay，kuni i lmeliq pila na Ceko kolang, squliq muwah mangay ngngayen ru ppzian ka pila wagiq cingay ru cipoq qu squliq mwah la。koka Ceko na mray takusi lokah iyal qu pila ru pequriq na squliq. Nanu cingay qu ngngayen ru ppzyan na pstuqi na squliq qosa nha mzwi kawas 2005 squliq na ppzian smazyu lru，thoki na Pulake Pavel Bém.sinlokah nya kmahang .nanu yasa wayal ngyut cipoq qu myaqih na zezyaw。Ana ga，nanu yasa nanak qani lru，qalang Pulako ga blaq na sinblayan na kian，cingay na rhyal ga ana su mkangi sa mhngan ga sinblayan balay. nanu yasa ga iyat balay maha mkrroq qu myaqih na squliq koka。
koka Ceko ngngayen ru ppzian qani ga kya cingay qu lhoyan na psmsun ngngayen ru ppzian。Kinbkesan na qalang Pulake pyang nha balay ngnga yan，squliq ga qani balay qu blihun nha ngngayen ru ppzian ru 'osa nha binah na koka。Ceko ru binah na llamu qalang ga cinngay balay qu squliq mosa mangay ru ppzian ，kaluwefali、qalang Ulay Mariya ru qalang Fulang ci siyekkwanq na Ulay qalang，spyangu nha musa hinhlang kinnui nha。Kya uzi qu binah na son nha mangay ru ppzian yang nqu Zinpaw，yang Krlste Zinpaw、Ceko Klumulofu ru Laytnisay- Warlcisay gaga na ngngayang。Kya uzi binah na syaw na qalang ，Posimiya na tentan（Bohemian Paradise）、Posimiya na tentan lhlahwy ru rgyax na Krlknonsiye na qalang .cingay balay squliq smoya mwah mhkangi sa ppzian qani。
Pirlsin na qwaq cinringan qalang Posimiya na byaqan wagi qalang na Pirlsin，kura mkilux na qalang ga Paywe nanu yaa PaywePiru qwaq na sinllwa nha。Ceko kolumulofu ga maki sa babaw cinbwanan qani ga son maha qeqaya nha
ga syun nha sa ngngayan na krryax。AZ Tasya Ceko na pyang hopa na kinbalay na。
Psmsun zyuwaw na glgan
Pulakwaslafu.hawerl na Koci hngawan na skoki ga spyang na Ceko Koci hngawan na skoki，kawas 2016 pinnanga nya sa squliq ga qutux seng cyugal kbhul mang。Ceko qani ga maki patul mtzyu qu kibalay nha sa tuqi wahan na skoki，kya qu mtzyu na hngawan skoki nyux nha sbiq sa Purlno、Klowewali、Mosnofu（bih na Awstlawa）、Prltupisay、Pulak ki kunoqwezay（bih na WuhrlPaw）skraw nha sa Koci ttuqi na plaka。
Ceko na tuqi kisya spyang na Cekopsplang nha，qutux kawas ga pkaki balay minspanga nya ga1.8ok linpgan na squliq。Koka Ceko qani ga maki mqeru seng magal kbhul ru mgal koli qu tuqi kisya，maki sa Oco ga spyang mqhuw na tuqi kisya。Maki sa kska nya ga，sazing seng mqeru kbhul mpusal mtzyu konli ga mrenki la ，mpitu seng mtzyu kbhul mopupitukonli ga nanak qutux tuqi kisya，qutux seng mspat kbhul mtayu pgan tzyu konli ga zazing tuqi kisya ru cingay tuqi kisya.pyang helaw ga qutux kbhul tzyu pgan konli qutux spong。Kawas 2006，mpitu kisya na Itali Pantolinon mpquyaw cikay kmraw sa lha。
Qinruxan na tuqi Ceko ga magal mang magal seng mtzyu kbhul mzimal cyugal konli.kya uzi qutux seng sazing kbhul patul mpitu konli ga memaw sbuloq ki hlawan na tuqi。maki sa qalang ga kihwayal ga mzimal konli qutux spong maki sa qalang binah lga mqeru konli qutux spong、memaw sbuloq ki hlawan na tuqi qutux kbhul mtzyul konli qutux spong。
Ceko pyang na kbalay kikay ，Hwakon，iyec，tminun，kbalay yamin，qhoniq na kinbalay .kinbalay kita ru kbalay qwaq na koba。
Ceko kawas na 2006 maki cinbwanan na Ginko ga son nha ma nyux kofku
nakoka la。Maki sa te htgan na wagi ka Oco na koka ga Ceko ga baq
sekat nanak qu qinnxan na squliq wagiq la。
Ceko na pposun na hi ga gluw na Omom ，pyang ga Tko。Misu qani ga psmsun zyuwaw na psplang cingay balay ga zyuwaw nha nanak la ，yang Giko ru psmsun zyuwaw na ringki。misu qani lga psmsun na zyuwaw sefu pinkyalang nha sinha rasi qu galung nha nanak qu pcyagun ru Hananyunye ru Pulak hngawan na skoki。kawas2009 Ceko psmsun zyuwaw na psplang linhoyan skita nha Ceko squliq na zyuwaw na psplang mintxal kensa psbaq，cingay zyuwaw na psplang mpkal smwal maha kcingay cikay qu zizyu na zyuwaw na psplang pila。
Ceko maki sa kawas 2007 byacing mopuw sazing kawas mpusal ryax msenkinkonye na koka linhoyan la，salax nha qu lingay na qinnhut nhana koka。misu qani ga Ceko ga iyat gluw qalang na Oyun，ini lnglung maha ptwang sa qalang na Oyun。
Koka na pinbahuw nha
(Ceko:HDP Inko :GDP) tehuk son maha kofuku na koka ku kinbaqan nha la。Kawas 2008 pinbahuw na koka nha ga qutux s quliq nha ga minbiran nha ga kahul sa pinkesan nha hminas sazing mang mtzyu seng spat kbhul pila Amerika，myang sa Omom na hekin mspat pgan sazing %。Nanu yasa Ceko na zyuwaw na psplang na kinbaqan能力在kawas 2005 hminas koka Putawya、Sila ru Saypulus，ryax misu qani ga msobih kin Itali ru Sipaya na qinbaqan。Spyang nya qu zyuwaw qani ga Ceko maki sa Giko na babaw cinbwanan lga iyat sa kofuku na koka la，ana ga mrruw te mtzyul na koka ga mtgih na ttuqi la ，skal maha「koka na pposa」，qani ga koka na pposa ini agal sa pihyu nha，ana ga nyux smsyuk psku sa pila cinbwanan na Giko。kahul nha linpgan na pnraw llamu na pinksyugan ru pksyu sa nyux kofuku na koka。pyang na bes nha psplang koka binah ga Teko。
Psmsun zyuwaw na pspila
Koka na Ceko qani ga gaga na kinmhgan nha Cunyang nyux mhut sa smsun
zyuwaw na pspila ru aki ara na pinbahuw na koka mzyu sa pinbahuw nanak
la。Maki sa ptaring msbinah sa pikyalan ru sminah nha cikay. Babaw na
kawas qutux seng qeru kbhul patul mspat pinbahuw na koka
spzyang qalang na Kokka’ (首都)
[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]spzyang naha’ krahu’ qalang hya’ ga Prague.
snyan kinramat inlungan na Kokka’ (國家紀念日)
[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]snyan kinramat inlungan na Kokka’ hya’ ga 28 na tay mawpuw byacing na qutux kawas.
mrhuw Kokka’ (國家元首)
[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]mrhuw Kokka’ ta’ misuw hya’ ga Miloš Zeman, aring ryax 8 squ byacing tay 3 sa kawas 2013 lga, musa’ spazyang balay ms’rux kya la.