Mancu
tapang nu pinganganan族名來源
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]sakay Mancu “ kamu nu Manyi ᠮᠠᠨ᠋ᠵᡠ，manju” nika si kamu nu likisi caay namim kalecad, itini i Cense-sea-cie katukuh ayda caay henay kalecad ku nabalucuan.
關於滿洲（滿語：ᠮᠠᠨ᠋ᠵᡠ，manju）這一族名的來歷說法不一，清史學界至今尚未達成共識。
Cense-sea-ce ci Memsen namikinkiw palutatengan tina niadihan. saan cinida ngangan nu “Mamcuo” atu Mincaw teban a zitayan cincuo miuculay ci Liman-cu’ tu sakaytini, sakamu sa Mamcu’ “ Mamcuo” u daduducan nu dadatengan nu Cincuo “ sakasikadan sa ku ngangan”.
清史學者孟森也曾作考證來支持這一觀點。他還進一步認為「滿洲」之名與明朝中期建州衛指揮使李滿住有關，並指出滿住（滿洲）是建州傳統觀念中的「最尊之稱」。 idaw henay ku saanay tu Mamcuo tatengan u man atu ju nikapulungan a nakamuan sa. man namaka Mamyi “ manga ᠮᠠᠩᡤᠠ, imi sa “saicelangay sa”, “ju ᠵᡠ ” u pana’, sisa Mamcuo a imian u “ sadesay nu pana’ an.
還有學者認為滿洲其實是一個由man和ju連結而成的組合詞。man來自於滿語「mangga」（ᠮᠠᠩᡤᠠ），意為「強硬的」；「ju」（ᠵᡠ）為箭，因此滿洲之意是「強悍的弓箭」。
kamu nu sulit 語文
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]kamu語言 manyi滿語
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]tada kamu nu Mancu u manyi, nu Ae-tayyi-si nantun kuse-yicu. yu cincaw zitay naw layak ku kamu, singanganaca tu “ cinyi”. Tatengaay nu nakamuan nu manyi pangangan hantu “ kuyhun-yi”, tapang nu nakamuan u caaya henay picumu a cincuo a ngalnganlan, Cenlun mihcaan namaka cinkawcun a nisiluda, sisa si nganganaca tu “ cindin-sin-cenyi”.
滿族本民族的語言是滿語，屬於阿爾泰語系南通古斯語族。由於清朝時期為國語，故而又稱「清語」。滿語的標準語言被稱作「規範語」，起源於未入關前的建州口音，乾隆年間經清高宗規範，因此又叫「欽定新清語」。
Cencaw a zitayan, makaadih ku Mamcu-zen tu Hunti’ pabeli tu lili, cuose, sapatubeli nu cancanan a kawawan nu sasiludan. anu cuose-ce idaw kuniladayan nida tu caaya kalucek nu nakamuan a kaynah nu Hunti. kunlin-kung atu tangce misalisin satu u sapabeli tu tuas a nakamuan awkamutu nu nisiludan tu kamu nu samanyi. tinisatu, mamcuzen nu caaya kalecad a aaenengan caay namim kalecad ku nakamuan, mahida u pai-cen “p”, sencen “q”, nengkuta, alacuke’ nu nakamuan.
清朝時期，滿族人見皇帝報履歷、奏事、答問等必須使用規範語。如果奏事時帶有訛音會遭到皇帝的斥責。坤寧宮和堂子祭祀時薩滿所用之祝詞也需要使用規範語。此外，滿族人因世居地的不同還有諸多方言，如北京[p]、盛京[q]、寧古塔、阿勒楚喀等方言。
ayda a kawaw現狀
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]nikudan satu nu Ciacen’, matineng t uku Mamcu-zen tu layak a nakamuan masilud t uku kamu nu heni, mananamay tu musakamu tu Mamyi a tademaw hamaw satu mawada’ ku matinengay. amica ku Hunti’ misaicelang tu kamu nu “layak”, nai’tu ku laheci. katukuhan tu Mikuo, malawpes tu ku kamu nu layak, hican pacici pasubana’ macunusmacuns ku uiih, nai’ satu ku lahuci.
自嘉慶以後，滿族人多已掌握漢語文並達到了相當高的水平，而熟練運用滿語之人卻呈不斷下降趨勢。儘管歷代皇帝反覆強調「國語」的重要性，但依然於事無補。至民國建立，滿語失去國語地位，其教學環境更是雪上加霜。 aydaay a Mamcu u madayumay ku kamu nuheni tu layak a nakamuan, tada musakamuay tu Mamyi caaytu pakaala tu lasubu ku tademaw, masaked ku nuhini i Hailun-cen sen Huyi-sin Iwyi-sen tulu a naniyaduan. nika, namaka caysiw-siwsep mihcaan malingatu, itida i Liwning, Cilin, Hailun-cun a nipipadang nu sihuan, Mamyi malingatu tu i nu wawaan atu nu masakapahay a cacudadan malatatengaay tu a nanaman. itini satu, itida i Cunkuo amisan idaw ku sibalucuay a namaalaay nu sekingan a tademaw malingaatu tu pasubana’ tu nakamuan, mangalay ku Mamcu-zen tu yadah nu matinengay musakamu tu nakamuan. sausi sa, nu maalaay tu sekin atu matinengay musakamu makaala tu malebut ku tademawan.
當今滿族普遍使用漢語普通話，以滿語為母語者已不足百人，他們大多集中在黑龍江省富裕縣友誼鄉三家子村。不過，自1990年代起，在遼寧、吉林、黑龍江等地政府的扶助之下，滿語教學開始進入了各地滿族中小學的正式課堂。此外，在中國北方各地還有一些滿族熱心人士通過免費開班授課等渠道，希望可以使滿語在滿族人中間更加普及。經粗略估計，目前通過各類滿語學習方式達到能講能說狀態者有數幾千人。
madimel tu kan ku Mamcuo, caay kan tu wacu adada’, yadah ku malecaday nu nananaman nuheni atu amisananay a tademaw ku sakalecad a saudip. u hemay ku tada kan nuheni, u walay atu malunaa’ay ku kanen, kan nuheni micidek ku cilumin, sicedam. walay hantu sakay tyamsim “Mamyi ᡝᡶᡝᠨ, sumadan ni Mulin-de misulit, efen”, Mamcu tu sakay walay nu masaalitaday a nganganan. tu demidemiad nu mamin a lahuk, tu laa’d nu a malabi nanam nuheni a patyamsim, caay kalecad ku sapatyamsim nuheni, u Sacima ku sakasingangan nu sasidumaan. tada u hemay ku kanen nu Mamcu, idaw ku balaysan, habay, kucim atu nitabuan a hemay.
滿族的傳統飲食比較講究，除不吃狗肉外，很多習慣都與北方漢人相近。滿族主食以穀物為主，通常是麵食和黏食，味道多酸、甜。麵食以餑餑為主（滿語：ᡝᡶᡝᠨ，穆麟德轉寫：efen），它是滿族對塊狀麵食的統稱。京旗滿族有每天午飯後、晚飯前都要吃一頓餑餑的習慣。餑餑有不同的口味，薩琪瑪是其中最有名的一個種類。滿族也以米飯為主食，有高粱米、小米、稗米飯和包飯等。
i tu lami’an, basis ku hinaadih numita. “sanglacay a heci”, “huzuo” han ku basi a pangangan nu Mamcu, sapatata’ aca i takal nu samiay. mamin mipaypay mawawada’ tu makakelic mukan. Idang nu pabuy melecen kiwakiwen sipacumud i sawada’ mala “ salengacay nu idang a sawadaan, duma satu sipalamel tu kimcay a mukan. ngabul u tada kan nuheni, idaw ku tengelen nanay atu ni ididan, nina Cinciw mancu itida tu nababalakian a demiadan u nanam nuheni miidid tu ngabul mukan. idaw ku nipalamelan tu cancanan nu nisakabian tu lamian, u kasuy ku sapitengel nuheni tu kan.
在菜餚方面，豬肉是比較常見的材料。滿族稱豬肉為「白肉」、「福肉」，傳統上是祭祀薩滿教神明的食品。儀式後分而食之。血還可以加入調料攪拌後灌入腸中製成「白肉血腸」，與另一傳統菜餚燉酸菜搭配食用。鹿肉也是滿族傳統菜餚之一，有燉、烤等吃法，京郊滿族有在重陽節吃烤鹿肉的習慣。滿族也有火鍋，由滿族的先人們常用的野炊方式發展而成。
sakalecad nu amisan a banacada, manamuh mi’nip tu pah. sayaway sasakay limulak sa acacay, milecad tu amisananay ku sienaw, sakay dihku ku nienipan tu eph. sakamusa, manamuh mi’nip ku Mamcu-zen tu kalawlawan a epahan atu ni palamalan nanay a epahan.
同其他北方民族一樣，滿族人也喜好喝酒。起初不單是為了消遣娛樂，也跟北方寒冷，酒可以起到一定禦寒作用有關。傳統而言，一般滿族人好喝黃酒和燒酒兩種。