Barbados
|
Barbados [baʁˈbaːdɔs] is aan Ailound-Stoat in dän Atlantik un heert tou do Litje Antillen. Barbados lait noudaastelk fon Venezuela in ju Karibik un wäd geografisk tou Middel-Amerikoa täld. Ju fröiere britiske Kolonie is sänt 1966 fon't britiske Köönichriek uunouhongich, man daach as Commonwealth Realm souveränen Lid-Stoat fon dän Commonwealth of Nations un mäd ju britiske Kroune in Personoal-Union ferbuunen. Ju Amtssproake is Ängelsk, man do maaste Ienwoonere baale alledeege Bajan, een ängelsk basierde Kreol-Sproake.
Barbados waas aleer fon tropisken Rienwoold bedäkt, man däälich sunt deer bloot noch litje Stukke fon uurich, uumdät fuul deerfon tou Baulound, foaraaln Sukkerroor-Plontengen kultivierd wuuden is.
Ju Haudstääd fon dät Lound is Bridgetown, die hoochste Bierich is mäd 340 Meetere die Mount Hillaby.
Geskichte
[Beoarbaidje | beoarbaidje Wältext]Do foar-europäiske Ienwoonere fon Barbados wieren Arawak un Kariben. Uum 350 ätter Kristus, 800 un in't 13. Jierhunnert roakeden tjo Ienwonnerengs-Woogen dät Ailound. Deertwiske un ätters waas dät Ailound fon't Fäästlound isolierd.
In't leete 15. Jierhunnert hääbe spoanske Seefoardere dät Ailound besoacht, in 1511 is dät foar't eerste Moal ap een spoanske Koarte tou sjoon. Dan koomen in 1536 do Portugiesen, do dät Ailound uk sin Noome roat hääbe: Mäd Portugiesisk os barbados, dät hat "(do) boartdreegende)" wuude dät Ailound beteekend, uumdät die portugiesiske Äntdäkker Pedro Campos sik truch do fräi deelhongjende Wuttele fon do Fiegenboome oun Boarte ärinnerd fäilde un dät Ailound deerätter benaamde.
In do füüftien Jiere ätter ju Äntdäkkenge fon Barbados truch Pedro Campos wuuden toalrieke Bewoonere foar truch do spoanske Ärooberere fangen nuumen un koomen in ju Skloueräi, uum ap Plontengen fon uur Ailounde Twoangsoarbaid tou moakjen. Die Räst fon ju ienheemske Befoulkenge fluchtede. So foonten do Ängloundere sowät hunnert Jiere leeter een Ailound, wier neemens moor ap woonde.
In 1625 uurnoom Änglound dät Ailound fon do Portugiesen. Bit 1962 tou bleeuw dät in britisken Besit. In 1627 begon ju Besiedelenge fon dät bit do tou unbewoonde Ailound truch Grootbritannien. Deerbie wuuden Sklouen uut Irlound un Indentur-Sklouen fon aal do britiske Ailounde junner ounsiedeld.
Ju Wirtskup fon Barbados foutede fon do äddere 1640er Jiere oun ap ju Häärstaalenge fon Roorsukker, die mäd Skiepe ätter Änglound broacht wuude. In't Jier 1655 tou'n Biespil exportierde dät Ailound sowät 8.000 Tunnen in dät europäiske Muurlound un waas deermäd aan fon do grootste Sukker-Häärstaalere fon ju Waareld. Barbados bleeuw bit in dät 20. Jierhunnert stäärk fon ju Sukker-, Rum- un Sieroop-Häärstaalenge ouhongich.
Barbados häd een loange parlemäntoariske Geskichte. Dät ferföiget uur dät trääd-ooldste Parlemänt in dän Commonwealth (ätter Westminster un Bermuda). Al in 1639 wuude mäd dät House of Burgesses dät eerste Parlemänt iengjucht. Ätter Konflikte mäd Änglound wuuden do Gjuchte fon düt Parlemänt un do fon do Burgere fon Barbados in 1652 in ju "Charta of Barbados, or Articles of Agreement" deellaid. Düsse Ferfoatengs-Uurkunde garantierde t.B. ju Gloowensfräiegaid, Gjuchtsstoatelkgaid, Oaindum un fiergungende parlemäntoariske Gjuchte un Uunouhongegaid.
Do tou Begin bloot foar do ängelske Plontengs-Oainere jäildende Gjuchte wuuden ätter ju fulle Sklouen-Emanzipation 1838 bit wai tou ju Uunouhongegaid ap n 30. November 1966 uk ap ju swotte Befoulkengsmoorhaid uutdiend. Fon 1958 bit 1962 tou waas Barbados een Provinz fon ju Wäästindiske Föderatsjoon.