Avocado
| Avocado | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Avocado (Persea americana), Fruchte in aan Boom | ||||||||||||
| Systematik | ||||||||||||
|
Ju Avocado (Persea americana MILL., uk Persea gratissima C.F.GAERTN.) is een Plontenoard uut ju Familie fon do Loorbeergewoakse (Lauraceae). Ju Frucht is uut botoanske Sjuchtwiese een Bäie. Die Boom kumt uut do fuchtich-woorme tropiske Rienwoolde fon Mexiko un Middelamerikoa. HIe wäd däälich in moor as 400 Kultuursoarten waareldwied in do Tropen un juustso uk in Suudafrikoa, Israel, Kalifornien, Chile, Peru, Australien, Näiseelound un in't suude fon Spoanien (Málaga un an ju Kuste fon Granada ounbaud. In ju Middelmeer-Ruumte wuude ju Avocado eerste tou Begin fon't twintichste Jierhunnert ienfierd.
Etymologie
[Beoarbaidje | beoarbaidje Wältext]In dät Seelterske is dät Woud Avocado uut dät Düütske uurnuumen wuuden, man die jappere Wouduursproang lait fonsäärm heel uurswain. Die Noome Avocado kumt uurspröängelk uut dät Nahuatl, ju Sproake fon do Azteken un uur Indioanerstomme in'e Noaberskup. Dät Woud ahuacatl betjudt in düsse Sproake so fuul as "Klööte" un wuude wildääge apgruunde fon ju Foarm fon'e Frucht ap ju Plonte uurdrain. Do Spoaniere hääbe dät nit fersteen un hääbe deer uut Avocado" moaked, dät is ooldwaareldsk Spoansk un betjudt "Affekoat". Deer waas somäd Foulksetymologie in't Spil. Wilst ju Foarm Avocado in't düütske uurnuumen wuuden is, bruukt me däälich ap Spoansk foar dät Affekoat ju Woudfoarm "abogado", wilst ju Plonte blw. ju Frucht ap modern Spoansk aguacate hat. Ap Düütsk un Seeltersk wäd also een Woudfoarm bruukt, ju dät in't Spoanske goarn't moor rakt - nit in ju eene un uk nit in ju uur Betjuudenge.