28. jun

28. jun (28.6.) je 179. dan godine po gregorijanskom kalendaru (180. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 186 dana.

Događaji

jun
P	U	S	Č	P	S	N
					1	2
3	4	5	6	7	8	9
10	11	12	13	14	15	16
17	18	19	20	21	22	23
24	25	26	27	28	29	30

• 1098 — Krstaši u Prvom krstaškom ratu pobedili Turke u bici kod Antiohije.
• 1389 — Srpska vojska predvođena knezom Lazarom u Kosovskoj bici suprotstavila se invaziji Osmanske vojske predvođena sultanom Muratom I.
• 1519 — Karlo V izabran za cara Svetog rimskog carstva.
• 1629 — Mirom u Aleu okončana pobuna protestanata u Francuskoj, ali time nisu okončani njihovi progoni, koji su imali vrhunac u Vartolomejskoj noći 1572, kada je po naređenju Katarine Mediči ubijeno preko 20.000 njihovih pristalica. Punu ravnopravnost s katolicima protestanti stekli tek posle Francuske revolucije.
• 1635 — Gvadelup postao francuska kolonija.
• 1651 — Počela Berestečka bitka između Poljaka i udruženih kozaka i krimskih Tatara.
• 1881 — Potpisana Tajna konvencija između Kneževine Srbije i Austrougarske monarhije, čime je Srbija je postala delimično zavisna od Austrougarske, u ekonomskom i političkom smislu, ali je od nje dobila međunarodno priznanje da postane kraljevina.
• 1902 — SAD od Francuske kupile, za 40 miliona dolara, koncesiju za gradnju Panamskog kanala.
• 1914 — Sarajevski atentat. Pripadnik organizacije Mlada Bosna Gavrilo Princip u Sarajevu je izvršio atentat na austrougarskog nadvojvodu, prestolonaslednika Franca Ferdinanda, i njegovu ženu Sofiju.
• 1919 — Potpisan je Versajski sporazum između Nemačke i saveznika, kojim je formalno završen Prvi svetski rat.
• 1921 — Usvojen Vidovdanski ustav, kojim je Kraljevina SHS proglašena ustavnom, parlamentarnom i naslednom monarhijom s dinastijom Karađorđević.
• 1937 — Otkriven spomenik oslobodiocima Niša.
• 1942 — Počela je Bitka za Staljingrad, najkrvaviji okršaj u ljudskoj istoriji i jedna od prekretnica Drugog svetskog rata.
• 1948 — Na sastanku u Bukureštu Komunistička partija Jugoslavije isključena iz Informacionog biroa komunističkih partija.
• 1950 —
  • Amerikanci pobedili Engleze, 1:0, na Svetskom fudbalskom kupu u Brazilu.
  • U saobraćaj pušten put Beograd-Zagreb, dug 400 km, "Auto-put bratstva i jedinstva", u čijoj su izgradnji učestvovale dobrovoljne omladinske radne brigade iz svih krajeva Jugoslavije.
• 1956 — U poljskom gradu Poznanj ugušena pobuna radnika, uz veliki broj žrtava. To je bio jedan od prvih izraza krize u istočnoevropskim zemljama posle Staljinove smrti.
• 1960 — Osnovan Univerzitet u Novom Sadu.
• 1976 — Sejšelska ostrva u Indijskom okeanu posle 160 godina stekla nezavisnost od Velike Britanije.
• 1981 — U eksploziji bombe u sedištu Islamske republikanske partije poginule 74 osobe, među njima i lider partije i predsednik Vrhovnog suda Irana, ajatolah Mohamed Hosein Behešti.
• 1989 — Na Gazimestanu na Kosovu i Metohiji obeležena 600. godišnjica Kosovske bitke. Centralan događaj na skupu, kom je prisustvovalo oko milion ljudi, bio govor tadašnjeg predsednika Srbije Slobodana Miloševića, kojim je počeo uspon tog političara.
• 1992 — U organizaciji Demokratskog pokreta Srbije (DEPOS) na čelu sa Srpskim pokretom obnove Vuka Draškovića, ispred zgrade Skupštine Jugoslavije počeo Vidovdanski sabor. Učesnici dotada najvećeg opozicionog skupa u Srbiji, koji je trajao neprekidno osam dana, zahtevali ostavku predsednika Srbije Slobodana Miloševića, raspuštanje Skupštine Srbije i formiranje vlade nacionalnog spasa.
• 1997 — Kubanski i argentinski forenzičari našli šest kostura u blizu bolivijskog grada Valgranda. Kasnije utvrđeno da su među njima i posmrtni ostaci legendarnog vođe gerile Ernesta Če Gevare.
• 2001 — Bivši predsednik Jugoslavije Slobodan Milošević izručen Međunarodnom sudu za ratne zločine u Hagu, kao prvi šef države koji je predat međunarodnom sudu. Milošević 27. maja 1999. optužen za zločine protiv čovečnosti, kršenje zakona i običaja rata i genocid tokom ratova u Hrvatskoj i Bosni i Hercegovini i sukoba na Kosovu 1999.
• 2003 — Meksiko Španiji izručio bivšeg argentinskog pomorskog oficira Rikarda Miguela Kavala, optuženog za genocid i terorizam tokom rata, od 1976. do 1983, protiv oponenata, a u kom je oko 30.000 ljudi ubijeno ili nestalo.
• 2015 — Košarkašice Srbije savladale su reprezentaciju Francuske sa 76-68. u finalu Evropskog prvenstva 2015.
• 2016 — U terorističkom napadu na aerodrom Ataturk u Istanbulu ubijeno je 43 a ranjeno 239 osoba.
• 2019 — Otvoren Aerodrom Morava, kod Kraljeva.
• 2023 — Domingo Herman, tadašnji bacač Njujork jenkisa, imao je savršenu utakmicu protiv Oukland rejdersa.

Rođenja

• 1491 — Henri VIII Tjudor, engleski kralj (1509—1547). (prem. 1547)
• 1577 — Peter Paul Rubens, flamanski slikar i diplomata. (prem. 1540)
• 1712 — Žan Žak Ruso, švajcarsko-francuski filozof, pisac i kompozitor. (prem. 1778)
• 1867 — Luiđi Pirandelo, italijanski pisac, pesnik i dramaturg, dobitnik Nobelove nagrade za književnost (1934). (prem. 1936)
• 1873 — Aleksis Karel, francuski hirurg i biolog, dobitnik Nobelove nagrade za fiziologiju ili medicinu (1912). (prem. 1944)
• 1910 — Aleksandar Milošević, artiljerijski major Jugoslovenske vojske, komandant Drugog šumadijskog korpusa i Zapadno-moravske grupe korpusa Jugoslovenske vojske u Otadžbini. (prem. 2009)
• 1914 — Dušan Petrović Šane, učesnik Narodnooslobodilačke borbe, društveno-politički radnik SR Srbije i SFRJ, junak socijalističkog rada i narodni heroj Jugoslavije. (prem. 1977)
• 1920 — Dragoslav Marković, učesnik Narodnooslobodilačke borbe, društveno-politički radnik SFR Jugoslavije i SR Srbije i junak socijalističkog rada. (prem. 2005)
• 1921 — Dušan Kanazir, srpski molekularni biolog, predsednik SANU (1981—1994). (prem. 2009)
• 1926 — Mel Bruks, američki glumac, reditelj, scenarista i producent.
• 1931 — Aleksandar Ivoš, srpski fudbaler. (prem. 2020)
• 1932 — Pet Morita, američki glumac i komičar. (prem. 2005)
• 1942 — Miloš Ercegovac, srpski inženjer elektrotehnike, akademik.
• 1943 — Klaus fon Klicing, nemački fizičar, dobitnik Nobelove nagrade za fiziku (1985).
• 1948 — Keti Bejts, američka glumica i rediteljka.
• 1954 — Alis Krige, južnoafrička glumica i producentkinja.
• 1957 — Georgi Prvanov, bugarski istoričar i političar, predsednik Bugarske (2002—2012).
• 1966 — Džon Kjuzak, američki glumac, scenarista i producent.
• 1968 — Tanja Ribič, slovenačka glumica i pevačica.
• 1971 — Fabjen Bartez, francuski fudbaler.
• 1971 — Ilon Mask, južnoafričko-američki preduzetnik, investitor i inženjer.
• 1973 — Alberto Berasategi, španski teniser.
• 1973 — Damir Čakar, crnogorski fudbaler.
• 1981 — Mara Santanđelo, italijanska teniserka.
• 1986 — Petar Nenadić, srpski rukometaš.
• 1991 — Kevin de Brojne, belgijski fudbaler.
• 1993 — Bredli Bil, američki košarkaš.
• 1994 — Miloš Janković, srpski košarkaš.
• 1996 — Dona Vekić, hrvatska teniserka.
• 1997 — Aleksandar Lutovac, srpski fudbaler.
• 1997 — Lovro Mazalin, hrvatski košarkaš.
• 1999 — Marketa Vondroušova, češka teniserka.
• 2002 — Vladimir Lučić, srpski fudbaler.

Smrti

• 548 — Teodora, vizantijska carica, supruga cara Justinijana I.
• 1389 — Car Hiaozong, car Kine iz dinastije Song. (rođ. 1127)
• 1389 — U bici na Kosovu poginuli:
  • Lazar Hrebeljanović, knez Moravske Srbije. (rođ. otprilike 1329)
  • Miloš Obilić, srpski vitez.
  • Murat I, osmanski sultan. (rođ. 1326)
  • Jakub Čelebija, sin Murata I. (rođ. 1359)
• 1910 — Petar Ubavkić, srpski vajar. (rođ. 1852)
• 1914 — Franc Ferdinand, austrougarski nadvojvoda (rođ. 1863)
• 1914 — Sofija Hotek, supruga Franca Ferdinanda.(rođ. 1868)
• 1929 — Edvard Karpenter, engleski pesnik, filozof, antropolog i gej aktivista. (rođ. 1844)
• 1967 — Oskar Marija Graf, nemački književnik (rođ. 1894)
• 1975 — Rod Serling, američki scenarista i autor serije Zona sumraka. (rođ. 1924)
• 1992 — Mihail Talj, svetski prvak u šahu. (rođ. 1936)
• 2006 — Slobodan Janković, srpski košarkaš. (rođ. 1963)
• 2018 — Goran Bunjevčević, srpski fudbaler. (rođ. 1973)

Praznici i dani sećanja

• Srpska pravoslavna crkva slavi:
  • Svetog proroka Amosa
  • Svete mučenike Vita, Modesta i Kriskentiju
  • Prepodobnog mučenika Dulu
  • Svetog kneza Lazara (Vidovdan)
  • Svetog Jefrema - patrijarha srpskog
  • Blaženog Avgustina - episkopa iponskog

Vidi još

• Spisak datuma
• Spisak godina
• Spisak decenija
• Spisak vekova
• Spisak milenijuma