Shoqata e Kombeve të Azisë Juglindore
Shoqata e Kombeve të Azisë Juglindore[1] (ASEAN /ˈɑːsi.ɑːn/[2], /ˈɑːzi.ɑːn/)[3][4] është një organizatë politike dhe ekonomike e dhjetë shteteve të Azisë Juglindore. Shoqata u formua më 8 gusht 1967 nga Indonezia, Malajzia, Filipinet, Singapori, dhe Tailanda.[5] Që atëherë, anëtarësia u zgjerua nga Brunei, Kamboxhia, Laosi, Myanmar (Burma), dhe Vietnam. Kjo organizatë synon të përshpejtojë rritjen ekonomike, përparimin shoqëror, dhe evolucioni socio-kulturor në mesin e anëtarëve të saj, mbrojtjen e paqes dhe stabilitetit rajonal, dhe mundësi për vendet anëtare që të zgjidhin mosmarrëveshjet në mënyrë paqësore.[6][7]
ASEAN mbulon një sipërfaqe tokësore prej 4.4 milion kilometra katrorë, 3% e sipërfaqestokësore të Tokës. Territori ujor i ASEAN mbulon një sipërfaqe rreth tre herë më e madhe se ajo tokësore. Vendet anëtare kanë një popullsi të kombinuar prej rreth 625 milion njerëz, 8.8% e popullsisë të botës. Në vitin 2015, GDP-ja nominale e kombinuar e organizatës ishte rritur në më shumë se $2.6 trilion dollarë amerikan. Nëse ASEAN do të ishte një entitet i vetëm, do të renditej si ekonomia e shtatë më e madhe në botë, pas SHBA-së, Kinës, Japonisë, Gjermanisë, Francës dhe Mbretërisë së Bashkuar.[8]
Qëllimi
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Siç përcaktohet në Deklaratën e ASEAN, synimet dhe qëllimet e ASEAN janë:[9]
- Të përshpejtojë rritjen ekonomike, përparimin shoqëror, dhe zhvillimin kulturor në rajon.
- Të nxisë paqen dhe stabilitetin rajonal.
- Të nxisë bashkëpunimin dhe ndihmën reciproke për çështje me interes të përbashkët.
- Për të siguruar ndihmë për njëri-tjetrin në formën e trajnimeve dhe hulumtimeve.
- Të bashkëpunojnë për shfrytëzimin më të mirë të bujqësisë dhe industrisë për të rritur standardet e jetesës së njerëzve.
- Të nxisë studime të Azisë Juglindore.
- Të mbajë një bashkëpunim të afërt dhe të dobishëm me organizatat ndërkombëtare ekzistuese që janë me synime dhe qëllime të ngjashme[10]
Historia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Themelimi
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Zgjerimi dhe integrimi i mëtejshëm
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Ekonomia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ "Overview".
- ^ "How do you say ASEAN?"
- ^ "NLS/BPH: Other Writings, The ABC Book, A Pronunciation Guide". 8 May 2006.
- ^ Asean.org Arkivuar 2 mars 2012 tek Wayback Machine, ASEAN-10: Meeting the Challenges, by Termsak Chalermpalanupap, Asean.org, ASEAN Secretariat official website.
- ^ Bangkok Declaration.
- ^ "ASEAN Notional Calendar 2015" Arkivuar 4 shtator 2015 tek Wayback Machine (PDF). asean.org.
- ^ Long, Simon (20 November 2014).
- ^ ASEAN Community in Figures ACIF 2013 (PDF). Jakarta: ASEAN Secretariat. shk 2014. ISBN 978-602-7643-73-4. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 4 shtator 2015. Marrë më 11 shkurt 2015.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "The Asean Declaration (Bangkok Declaration) Bangkok, 8 August 1967".
- ^ "Overview". asean.org.
Lidhje të jashtme
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Organizata
- Sekretariati i ASEAN, marrë më 13 mars 2007.
- Forumi Rajonal ASEAN Arkivuar 25 korrik 2013 tek Wayback Machine, marrë më 13 mars 2007.
- BBC Profili i shteteve/Asean, marrë më 13 mars 2007.
- Samiti ASEAN
- Samiti i 24 ASEAN
- Samiti i 23 ASEAN
- Samiti i 14 ASEAN
- Samiti i 13 ASEAN faqja zyrtare. Marrë më 16 shtator 2007.
- Samiti i 12 ASEAN, marrë më 13 mars 2007.
- Samiti i 11 ASEAN (faqja zyrtare) 12–14 dhjetor 2005 në Kuala Lumpur, Malajzi. Marrë më 13 mars 2007.
- Webfaqe në lidhje me ASEAN