Jump to content

Kultura e Izraelit

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Statujat e Moisiut nga Mikelanxhelo është një shembull i artit perëndimor, i ndikuar nga Bibla Hebraike. Bibla është një nga gurët e themelit të kulturës perëndimore.

Rrënjët e kulturës së Izraelit u zhvilluan shumë kohë përpara pavarësisë së Izraelit modern në vitin 1948, dhe kanë gjurmë që në Izraelin e lashtë (rreth 1000 pes). Ai pasqyron kulturën hebraike, historinë hebraike në diasporë, ideologjinë e lëvizjes sioniste që u zhvillua në fund të shekullit të 19-të, si dhe historinë dhe traditat e popullsisë arabe izraelite dhe pakicave etnike që jetojnë në Izrael, mes tyre druze, çerkezë, armenë dhe të tjerët.

Izraeli është vendlindja e kulturës hebraike dhe përfshin themelet e shumë karakteristikave kulturore hebraike, duke përfshirë filozofinë, letërsinë, poezinë, artin, mitologjinë, folklorin, misticizmin dhe festivalet; si dhe judaizmin, i cili ishte gjithashtu themelor për krijimin e krishterimit dhe islamit.[1]

Tel Avivi dhe Jeruzalemi konsiderohen qendrat kryesore kulturore të Izraelit. New York Times e ka përshkruar Tel Avivin si "kryeqytetin e ftohtë të Mesdheut", Lonely Planet e renditi atë si dhjetë qytetet më të mira për jetën e natës dhe National Geographic e quajti atë një nga dhjetë qytetet më të mira të plazhit.[2]

Me mbi 200 muze, Izraeli ka numrin më të madh të muzeve për frymë në botë, me miliona vizitorë në vit.[3] Zhvillimi i artit izraelit, i ndikuar shumë nga tendencat evropiane të shekullit të 20-të, u përqendrua shumë në Tel Aviv dhe Jeruzalem. Muzetë e mëdhenj të artit funksionojnë në Tel Aviv, Jeruzalem, Haifa dhe Herzliya, si dhe në shumë qytete dhe Kibbutzim. Orkestra Filarmonike e Izraelit luan në vende në të gjithë vendin dhe jashtë vendit, dhe pothuajse çdo qytet ka orkestrën e vet, shumë prej muzikantëve që vijnë nga ish-Bashkimi Sovjetik. Kërcimet popullore janë të njohura në Izrael dhe kompanitë izraelite të vallëzimit modern, mes tyre dhe kompania e vallëzimit Batsheva, janë shumë të vlerësuara në botën e kërcimit. Teatri Habima, i cili konsiderohet teatri kombëtar i Izraelit, u krijua në vitin 1917. Regjisorët dhe aktorët izraelitë kanë fituar çmime në festivalet ndërkombëtare të filmit vitet e fundit. Që nga vitet 1980, letërsia izraelite është përkthyer gjerësisht dhe disa shkrimtarë izraelitë kanë arritur njohje ndërkombëtare.[4]

1 Tishri - Viti i ri Rosh Hashana ne mes te 6 shtator dhe 5 tetor

10 Tishri - Dita e faljes se madhe Yom Kippour ne mese te 15 shtator dhe 14 tetor

15 Tishri - Festa e Souccot ne mese te 20 shtator dhe 19 tetor

22 Tishri - Ansambleja e dites se tete Chemini Atseret ne mese te 27 shtator dhe 26 tetor

15 Nissan - Pashket Pessa'h ne mese 27 mars dhe 25 prill

21 Nissan - Pashket Pessa'h ne mese 2 prill he 1 majit

5 Iyar - Dita e pavarsise Yom Ha'atzmaout ne mese 16 prill dhe 15 maj

6 Sivan - Festa e javes Chavouot ne mese te 16 maj dhe 14 qershore

25 Kislev - Festa e drites Hanoucca ne mese 27 nëntorit dhe 27 dhjetorit

  1. ^ Jonathan Daly (19 dhjetor 2013). The Rise of Western Power: A Comparative History of Western Civilization. A&C Black. fq. 21–. ISBN 978-1-4411-1851-6. Arkivuar nga origjinali më 30 tetor 2019. Marrë më 25 maj 2018. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)"Upon the foundation of Judaism, two civilizations centered on monotheistic religion emerged, Christianity and Islam. To these civilizations, the Jews added a leaven of astonishing creativity in business, medicine, letters, science, the arts, and a variety of other leadership roles."
  2. ^ Linzen, Yael (25 prill 2013). "Absolut bottle dedicated to Tel Aviv". Ynetnews. Arkivuar nga origjinali më 3 gusht 2017. Marrë më 16 maj 2013. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  3. ^ "Science & Technology". Consulate General of Israel in Los Angeles. Arkivuar nga origjinali më 2007-04-16. Marrë më 2007-05-26. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  4. ^ "FOCUS on ISRAEL (Language)". www.focusmm.com. Arkivuar nga origjinali më 2017-04-19. Marrë më 2010-10-31. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)