Jump to content

Femicidi: Dallime mes rishikimesh

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
femrat jane gra ose vajza
 
Rreshti 3: Rreshti 3:
'''Femicidi''' ose '''feminicidi''' është një term që nenkupton krimin e urrejtjes për vrasjen sistematike të [[Gruaja|grave]] apo [[Vajza|vajzave]] për shkak të [[Gjinia|gjinisë]] së tyre. Në vitin 1976, autorja [[Feminizmi|feministe]] Diana E.H. Russell e përkufizoi për herë të parë termin si "vrasja e femrave nga meshkujt sepse ato janë femra". Femicidet më shpesh kryhen nga burrat ndaj grave. Kjo ka shumë të ngjarë për shkak të fuqisë së pabarabartë midis burrave dhe grave, si dhe [[Rolet gjinore|roleve të dëmshme gjinore]], [[Stereotip|stereotipeve]] ose normave shoqërore. Edhe pse femicidi nuk është i kryer gjitmone vetëm nga meshkujt, por mund të kryhet edhe nga femrat.
'''Femicidi''' ose '''feminicidi''' është një term që nenkupton krimin e urrejtjes për vrasjen sistematike të [[Gruaja|grave]] apo [[Vajza|vajzave]] për shkak të [[Gjinia|gjinisë]] së tyre. Në vitin 1976, autorja [[Feminizmi|feministe]] Diana E.H. Russell e përkufizoi për herë të parë termin si "vrasja e femrave nga meshkujt sepse ato janë femra". Femicidet më shpesh kryhen nga burrat ndaj grave. Kjo ka shumë të ngjarë për shkak të fuqisë së pabarabartë midis burrave dhe grave, si dhe [[Rolet gjinore|roleve të dëmshme gjinore]], [[Stereotip|stereotipeve]] ose normave shoqërore. Edhe pse femicidi nuk është i kryer gjitmone vetëm nga meshkujt, por mund të kryhet edhe nga femrat.


Një bashkëshort ose partner është përgjegjës në pothuajse 40% të [[Vrasja|vrasjeve]] që përfshijnë një viktimë femër. <ref name=":7">{{Cite journal |last=Johnson |first=Holly |last2=Eriksson |first2=Li |last3=Mazerolle |first3=Paul |last4=Wortley |first4=Richard |date=January 2019 |title=Intimate Femicide: The Role of Coercive Control |journal=Feminist Criminology |volume=14 |issue=1 |pages=3–23 |doi=10.1177/1557085117701574 |hdl-access=free}}</ref> Për më tepër, femicidi mund të ndodh qe edhe nën-raportohet. <ref name="The study of femicide is a social challenge">{{Cite journal |last=Marcuello-Servós |first=Chaime |last2=Corradi |first2=Consuelo |last3=Weil |first3=Shalva |last4=Boira |first4=Santiago |date=8 July 2016 |title=Femicide: A social challenge |journal=Current Sociology |volume=64 |issue=7 |pages=967–974 |doi=10.1177/0011392116639358}}</ref> Femicidi shpesh përfshin [[Dhuna në familje|dhunën në familje]] dhe abortet e detyruara ose selektive . <ref>{{Cite news |title=How China's One-Child Policy Led To Forced Abortions, 30 Million Bachelors |language=en |work=NPR |url=https://www.npr.org/2016/02/01/465124337/how-chinas-one-child-policy-led-to-forced-abortions-30-million-bachelors |access-date=27 January 2022}}</ref>
Një bashkëshort ose partner është përgjegjës në pothuajse 40% të [[Vrasja|vrasjeve]] që përfshijnë një viktimë femër. <ref name=":7">{{Cite journal |last=Johnson |first=Holly |last2=Eriksson |first2=Li |last3=Mazerolle |first3=Paul |last4=Wortley |first4=Richard |date=janar 2019 |title=Intimate Femicide: The Role of Coercive Control |journal=Feminist Criminology |volume=14 |issue=1 |pages=3–23 |doi=10.1177/1557085117701574 |hdl-access=free}}</ref> Për më tepër, femicidi mund të ndodh qe edhe nën-raportohet. <ref name="The study of femicide is a social challenge">{{Cite journal |last=Marcuello-Servós |first=Chaime |last2=Corradi |first2=Consuelo |last3=Weil |first3=Shalva |last4=Boira |first4=Santiago |date=8 korrik 2016 |title=Femicide: A social challenge |journal=Current Sociology |volume=64 |issue=7 |pages=967–974 |doi=10.1177/0011392116639358}}</ref> Femicidi shpesh përfshin [[Dhuna në familje|dhunën në familje]] dhe abortet e detyruara ose selektive . <ref>{{Cite news |title=How China's One-Child Policy Led To Forced Abortions, 30 Million Bachelors |language=en |work=NPR |url=https://www.npr.org/2016/02/01/465124337/how-chinas-one-child-policy-led-to-forced-abortions-30-million-bachelors |access-date=27 janar 2022}}</ref>


Në disa vende [[Amerika Latine|të Amerikës Latine]] termi ''femicid'' përdoret në lidhje me vrasjet e dhunshme të grave dhe vajzave, të cilat kryhen shpesh nga anëtarët [[Banda|e bandave]] me qëllim që të ngjallin frikë dhe pajtueshmëri mes [[Civili|civilëve]] . <ref>{{Citation |title=Latin America's Deadliest Place to Be a Woman |url=https://www.youtube.com/watch?v=aaWIiAFvZy8 |language=en |access-date=2022-09-05}}</ref> <ref>{{Citation |title=Femicide, Part 1: Honduras, one of the most dangerous places to be a woman {{!}} ABC News |url=https://www.youtube.com/watch?v=VERguOc0laE |language=en |access-date=2022-09-05}}</ref>
Në disa vende [[Amerika Latine|të Amerikës Latine]] termi ''femicid'' përdoret në lidhje me vrasjet e dhunshme të grave dhe vajzave, të cilat kryhen shpesh nga anëtarët [[Banda|e bandave]] me qëllim që të ngjallin frikë dhe pajtueshmëri mes [[Civili|civilëve]] . <ref>{{Citation |title=Latin America's Deadliest Place to Be a Woman |url=https://www.youtube.com/watch?v=aaWIiAFvZy8 |language=en |access-date=2022-09-05}}</ref> <ref>{{Citation |title=Femicide, Part 1: Honduras, one of the most dangerous places to be a woman {{!}} ABC News |url=https://www.youtube.com/watch?v=VERguOc0laE |language=en |access-date=2022-09-05}}</ref>

Versioni aktual i datës 18 shkurt 2024 18:00

 

Deklarata e miratimit të ligjit kundër femicideve në Kili, 2010

Femicidi ose feminicidi është një term që nenkupton krimin e urrejtjes për vrasjen sistematike të grave apo vajzave për shkak të gjinisë së tyre. Në vitin 1976, autorja feministe Diana E.H. Russell e përkufizoi për herë të parë termin si "vrasja e femrave nga meshkujt sepse ato janë femra". Femicidet më shpesh kryhen nga burrat ndaj grave. Kjo ka shumë të ngjarë për shkak të fuqisë së pabarabartë midis burrave dhe grave, si dhe roleve të dëmshme gjinore, stereotipeve ose normave shoqërore. Edhe pse femicidi nuk është i kryer gjitmone vetëm nga meshkujt, por mund të kryhet edhe nga femrat.

Një bashkëshort ose partner është përgjegjës në pothuajse 40% të vrasjeve që përfshijnë një viktimë femër. [1] Për më tepër, femicidi mund të ndodh qe edhe nën-raportohet. [2] Femicidi shpesh përfshin dhunën në familje dhe abortet e detyruara ose selektive . [3]

Në disa vende të Amerikës Latine termi femicid përdoret në lidhje me vrasjet e dhunshme të grave dhe vajzave, të cilat kryhen shpesh nga anëtarët e bandave me qëllim që të ngjallin frikë dhe pajtueshmëri mes civilëve . [4] [5]

Androcidi i referohet dhunës ose vrasjes së burrave. Gendercidi mund t'i referohet dhunës specifike gjinore në përgjithësi.

  1. ^ Johnson, Holly; Eriksson, Li; Mazerolle, Paul; Wortley, Richard (janar 2019). "Intimate Femicide: The Role of Coercive Control". Feminist Criminology. 14 (1): 3–23. doi:10.1177/1557085117701574. {{cite journal}}: |hdl-access= ka nevojë për |hdl= (Ndihmë!); Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  2. ^ Marcuello-Servós, Chaime; Corradi, Consuelo; Weil, Shalva; Boira, Santiago (8 korrik 2016). "Femicide: A social challenge". Current Sociology. 64 (7): 967–974. doi:10.1177/0011392116639358. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  3. ^ "How China's One-Child Policy Led To Forced Abortions, 30 Million Bachelors". NPR (në anglisht). Marrë më 27 janar 2022.
  4. ^ Latin America's Deadliest Place to Be a Woman (në anglisht), marrë më 2022-09-05
  5. ^ Femicide, Part 1: Honduras, one of the most dangerous places to be a woman | ABC News (në anglisht), marrë më 2022-09-05