Abdyl Azizi

Emri i plotë
	Abdylaziz Han bin Mahmud

Abdyl Azisi
عبد العزيز
Abdyl Azisi; عبد العزيز
Kalifi Osman; Emir el-Muminin; Mbrojtësi i Dy Xhamive të Shenjta; Kayser-i Rûm; Han
	Foto nga Abdullah Frères
Sulltani i 32-të i Perandorisë Osmane; (Padishah)
Mbretërimi	25 qershor 1861 – 30 maj 1876
Paraardhës	Abdylmexhiti I
Pasardhës	Murati V
Vezirët e Mëdhenj	Shih listën Mehmed Emin Âli Pasha ; Mehmed Fuad Pasha ; Jusuf Kamil Pasha ; Mehmed Rushdi Pasha ; Mahmud Nedim Pasha ; Midhat Pasha ; Ahmed Esad Pasha ; Şirvanlı Mehmed Rüşdi Pasha ; Hüseyin Avni Pasha;
Consort	Dürrünev Kadın; (m. 1856; deri në vdekjen e tij më 1876); Hayranidil Kadın; (m. 1861; deri në vdekjen e tij më 1876); Edadil Kadın; (m. 1861; deri në vdekjen e tij më 1876); Nesrin Kadın; (m. 1868; deri në vdekjen e tij më 1876); Gevheri Kadın; (m. 1872; deri në vdekjen e tij më 1876);
Emri i plotë
Emri i plotë
	Abdylaziz Han bin Mahmud
Dinastia	Osman
I ati	Mahmud II
E ëma	Pertevniyal Sultan
U lind	8 shkurt 1830 ; Kostandinopojë, Perandoria Osmane
Vdiq	4 qershor 1876 (46 vjet) ; Pallati Feriye, Kostandinopojë, Perandoria Osmane
Varrimi	Varri i Sulltan Mahmudit II, Fatih, Stamboll
Tughra

Abdul Azis ose Abdyl-Azisi i I (Turqishtja osmane: عبد العزيز, Turqisht: I. Abdülaziz; 8 shkurt 1830 – 4 qershor 1876) ishte Sulltani i 32-të i Perandorisë Osmane dhe mbretëroi nga 25 qershor 1861 deri më 30 maj 1876, ku u rrëzua nga një grusht shteti qeveritar. Ai ishte djali i Sulltan Mahmud II dhe pasoi vëllain e tij Abdylmexhiti I më 1861.^[1]

I lindur në Pallatin Ejyp, Kostandinopojë (Stambolli i sotëm),^[2] më 8 shkurt 1830, Abdulazizi mori një arsim osman, por megjithatë ishte një admirues i flaktë i përparimit material që u bë në Perëndim. Ai ishte sulltani i parë osman që udhëtoi në Evropën Perëndimore, duke vizituar një numër kryeqytetesh të rëndësishme evropiane, duke përfshirë Parisin, Londrën dhe Vjenën në verën e vitit 1867.

Përveç pasionit të tij për Marinën Osmane, e cila kishte flotën e tretë më të madhe në botë më 1875 (pas marinës britanike dhe franceze), Sulltani u interesua për dokumentimin e Perandorisë Osmane. Ai ishte gjithashtu i interesuar për letërsinë dhe ishte një kompozitor i talentuar i muzikës klasike. Disa nga kompozimet e tij, së bashku me ato të anëtarëve të tjerë të dinastisë osmane, janë mbledhur në albumin European Music at the Ottoman Court nga Akademia e Londrës e Muzikës Ottoman Court. Ai u rrëzua për shkak të keqmenaxhimit të ekonomisë osmane më 30 maj 1876 dhe u gjet i vdekur gjashtë ditë më vonë në rrethana të panatyrshme dhe misterioze.

Jeta e hershme

Një portret i Sultan Abdulazizit

Prindërit e tij ishin Mahmud II dhe Pertevniyal Sultan^[3] (1812–1883), i quajtur fillimisht Besime, një çerkeze.^[4] Në vitin 1868 Pertevniyal banonte në Pallatin Dolmabahçe. Atë vit Abdulazizi e çoi vizitoren Eugénie de Montijo, perandoreshën e Francës, për të parë nënën e tij. Pertevniyal e konsideroi një fyerje praninë e një gruaje të huaj brenda dhomës së saj private të seraglios. Thuhet se ajo e goditi Eugénie në fytyrë, gjë që për pak sa nuk shkaktoi një incident ndërkombëtar.^[5] Sipas një rrëfimi tjetër, Pertevniyal u zemërua nga vullneti i Eugénie për të marrë krahun e njërit prej djemve të saj, ndërsa ai bënte një xhiro në kopshtin e pallatit, dhe ajo i dha perandoreshës një shuplakë në stomak si një kujtesë ndoshta më delikate se ata nuk ishin në Francë.^[6]

Gjyshërit e tij nga babai ishin Sulltan Abdyl Hamiti I dhe Sulltanesha Nakşidil Sultan. Disa rrëfime e identifikojnë gjyshen e tij nga babai me Aimée du Buc de Rivéry, një kushëri i Perandoreshës Joséphine.^[7] Pertevniyal ishte një motër e Khushiar Kadën, gruaja e tretë e Ibrahim Pashës së Egjiptit. Kushiari dhe Ibrahimi ishin prindërit e Ismail Pashës.^[8]^[9]

Referime

^ Chambers Biographical Dictionary, ISBN 0-550-18022-2, page 2
^ Finkel, Caroline, Osman's Dream, (Basic Books, 2005), 57; "Istanbul was only adopted as the city's official name in 1930..".
^ Daniel T. Rogers, "All my relatives: Valide Sultana Partav-Nihal"
^ His profile in the Ottoman Web Site
^ "Women in Power" 1840-1870, entry: "1861-76 Pertevniyal Valide Sultan of The Ottoman Empire"
^ Duff, David (1978). Eugenie and Napoleon III (në anglisht). New York: William Morrow. fq. 191. ISBN 0688033385.
^ Christine Isom-Verhaaren, "Royal French Women in the Ottoman Sultans' Harem: The Political Uses of Fabricated Accounts from the Sixteenth to the Twenty-first Century" Arkivuar 25 tetor 2006 tek Wayback Machine
^ "Non European Royalty Website, entry:"Egypt"" (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 16 korrik 2017. Marrë më 6 gusht 2015.
^ "Women in Power" 1840-1870, entry: "1863-79 Valida Pasha Khushiyar of Egypt"

[1] Chambers Biographical Dictionary, ISBN 0-550-18022-2, page 2

[2] Finkel, Caroline, Osman's Dream, (Basic Books, 2005), 57; "Istanbul was only adopted as the city's official name in 1930..".

[3] Daniel T. Rogers, "All my relatives: Valide Sultana Partav-Nihal"

[4] His profile in the Ottoman Web Site

[5] "Women in Power" 1840-1870, entry: "1861-76 Pertevniyal Valide Sultan of The Ottoman Empire"

[6] Duff, David (1978). Eugenie and Napoleon III (në anglisht). New York: William Morrow. fq. 191. ISBN 0688033385.

[7] Christine Isom-Verhaaren, "Royal French Women in the Ottoman Sultans' Harem: The Political Uses of Fabricated Accounts from the Sixteenth to the Twenty-first Century" Arkivuar 25 tetor 2006 tek Wayback Machine

[8] "Non European Royalty Website, entry:"Egypt"" (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 16 korrik 2017. Marrë më 6 gusht 2015.

[9] "Women in Power" 1840-1870, entry: "1863-79 Valida Pasha Khushiyar of Egypt"

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]