Inessiv er i grammatikken ein kasus som fortel at noko er inni noko anna — det vi på norsk uttrykkjer med preposisjonen i. I den finske setninga Lehmä on navetassa 'kua er i fjøset' tyder navetassa 'i fjøset' og suffikset -ssa er eit inessiv-suffiks.
Ein kasus med namnet inessiv finst mellom anna i fleire finsk-ugriske språk og i baskisk.
Her er finske eksempel som viser kva for andre lokale kasus inessiv står i motsetnad til:
Illativ, inessiv og elativ blir kalla indre kasus og står i motsetnad til tre ytre kasus:
Det sørsamiske substantivet gåetie 'hus' heiter gåetesne 'i huset' i inessiv eintal og gåetine eller göötine 'i husa' i inessiv fleirtal. Denne setninga tyder 'Sigrid er i huset' eller 'Sigrid er heime':
| Sagka | gåetesne |
|---|---|
| Sigrid | i huset / heime |
Men sørsamisk inessiv har ei vidare tyding og blir også brukt med tydinga til den norske preposisjonen på. Substantivet rudtje 'rygg' heiter rudtjesne i inessiv eintal og tyder 'på ryggen'. Denne setninga tyder 'Mor ber barnet på ryggen':
| Tjidtjie | maanam | rudtjesne | guadta |
|---|---|---|---|
| mor | barn | på ryggen | ber |
Sørsamisk inessiv (i/påstadskasus) står i motsetnad til illativ (tilstadskasus) og elativ (fråstadskasus):
Det same skiljet mellom illativ, inessiv og elativ har umesamisk, pitesamisk og lulesamisk, mens inessiv og elativ har falle saman i nordsamisk:
I motsetnad til finsk (sjå ovanfor) skil ikkje sørsamisk og andre samiske språk mellom indre og ytre kasus.
Akkurat som sørsamisk har basisk ein tilstadskasus, ein i/påstadskasus og ein fråstadskasus, men til dels med andre namn. I/påstadskasusen blir kalla inessiv, mens tilstadskasusen og fråstadskasusen blir kalla høvesvis allativ og ablativ:
Kommentarar
Kommentarar til artikkelen blir synleg for alle. Ikkje skriv inn sensitive opplysningar, for eksempel helseopplysningar. Fagansvarleg eller redaktør svarar når dei kan. Det kan ta tid før du får svar.
Du må være logga inn for å kommentere.