Olav er eit mannsnamn som går tilbake til det norrøne Ó-lafr. I dette toledda namnet tyder forleddet ‘forfader’ og etterleddet ‘arving, etterkommar’.

Paret Olaf – Olav liknar på Alf – Alv på den måten at formene på [-f] er historisk-litterære, mens dei på -[v] har vorte brukte i i talemålet.

Namnet har fleire variantar: Olaf, Olav.

Namnedag er 29. juli. Ola og Ole har også namnedag denne dagen.

Personar med namnet Olav

Kulturell bruk

  • Olav Åsteson i «Draumkvedet» (slutten av mellomalderen).
  • «Olav og Kari», norsk folkevise.

Kjende personar med namnet Olav

Eit utval personar med namnet Olav, og som er omtalt i Store norske leksikon:

Namnestatistikk

I 2022 var det 14 773 menn i Noreg som hadde Olav som det einaste førenamnet eller som det fyrste av fleire, og Olav var blant dei 50 mest brukte namnet blant norske menn. I 2022 var det 247 gutar som fekk namnet Olav, og det var blant dei 20 mest populære gutenamna dette året.

Utvikling i bruk av namnet

Olaf var blant dei namna som vart populære under den nordiske namnerenessansen, og grunnen til dette var nok at forma Olaf (brukt om Olav den heilage) stod i tidlege utgåver av Snorre. I perioden 1885–1899 låg Olaf som nummer 5 på ranglista. Forma Olav vart fyrst allment kjent gjennom Snorre-omsetjingar noko seinare (på slutten av 1800-talet). Når Olav likevel hadde eit oppsving frå 1865, kan det forklarast på bakgrunn av materialgrunnlaget for namnestatistikken frå folketeljingane: Den fyrste delen (1800–1864) kjem frå 1865-teljinga, den siste (1865–1899) frå 1900-teljinga. I år 1900 meinte nok mange, også dei som skreiv inn opplysningar i 1900-teljinga, at Olav – ikkje Olaf – var den korrekte forma (på grunnlag av nye Snorre-utgåver), og mange av dei som frå 1865 var oppførte med forma Olaf i kyrkjeboka, fekk dette endra til Olav i 1900-teljinga. Olav var på topp 1905–09, og grunnen til dette var at kronprins Olav fekk dette namnet i november 1905. Før han kom til Noreg, heitte han Alexander Edward Christian Frederik.

Utvikling i bruk av namnet Olav frå 1800
Utvikling i bruk av namnet Olav frå 1800
Av /Store norske leksikon.
Lisens: CC BY SA 4.0

Geografisk variasjon på 1800-talet

Geografisk variasjon i bruk av namnet Olav på 1800-talet.

Olav var mest brukt i Telemark.

Geografisk variasjon i bruk av namnet Olav på 1800-talet.
Av /Store norske leksikon.
Lisens: CC BY SA 4.0

Olav var mest brukt i Telemark.

Historisk bruk av namnet Olav
Historisk bruk av namnet Olav
Av /Store norske leksikon.
Lisens: CC BY SA 4.0

Les meir i Store norske leksikon

Litteratur

  • Kruken, Kristoffer 1991: Namnet [Olav] og reformasjonen. [Nytt om namn 14].

Kommentarar

Kommentarar til artikkelen blir synleg for alle. Ikkje skriv inn sensitive opplysningar, for eksempel helseopplysningar. Fagansvarleg eller redaktør svarar når dei kan. Det kan ta tid før du får svar.

Du må være logga inn for å kommentere.

eller registrer deg