Jack Fjeldstad

Jack Fjeldstad var fødd i Kristiania. Han vaks opp i eit arbeidarstrøk på Lilleaker og vart tidleg interessert i scenekunst. Fjeldstad spela i den lokale Lilleaker-revyen som 16-åring, og seinare, medan han arbeidde på Skabo jernbanevognfabrikk, kom han inn i arbeidarungdomslaget «Frihet». Der møtte han Olav Dalgard og Gunvor Sartz, som dreiv teatergruppa «Tramgjengen».

Fjeldstad filmdebuterte i Jeg er ung (1934) og fekk seinare roller i fleire av Dalgard sine arbeidarfilmar frå slutten av 1930-åra: By og land, hand i hand (1937), Det drønner gjennom dalen (1938), Lenkene brytes (1938) og Gryr i Norden (1939).

Fjeldstad debuterte på scenen ved Søilen Teater i 1939. Seinare verka han som skodespelar ved Carl Johan Teatret i 1942–1943, Stavanger Teater i 1945–1946, Folketeatret i 1952–1959, Nationaltheatret i 1960–1962 og Det Norske Teatret i 1949–1950 og 1962–1986. Han spela i eit variert repertoar og fekk fleire prisar, mellom anna Kritikarprisen for tolkinga si av tittelrolla i Harold Pinters Vaktmester'n (1974).

Fjeldstad arbeidde dessutan som sceneinstruktør. Dei viktigaste oppsetjingane Fjeldstad gjorde som sceneinstruktør var Andorra av Max Frisch på Riksteatret i 1968, Myrfolket av Wole Soyinka på Radioteatret i 1969 og Det Norske Teatret i 1970/71 og Kristina av Kåre Holt i 1971, sistnemnde i høve Tønsberg sitt 1100-årsjubileum.

Frå filmdebuten i 1934 medverka Fjeldstad i ei rekkje norske filmar. Han vekte internasjonal merksemd i rolla som Jan Baalsrud i Ni liv (1957). Filmen vart nominert til Oscar og er seinare fleire gonger kåra til beste norske film gjennom tidene. Fjeldstad spela i over 30 filmar.

Fjeldstad vart i 1985 utnemnd til riddar av 1. klasse av St. Olavs Orden for arbeidet sitt for norsk scenekunst og kulturliv. To år seinare fekk han Amandakomiteens ærespris for arbeidet med norsk film.

• Jack Fjeldstad i Norsk biografisk leksikon
• norsk teaterhistorie
• norsk film
• Ni liv – film

• Hefte for framsyninga Myrfolket av Wole Soyinka, Det Norske Teatret 1970, digitalt tilgjengeleg hos Nasjonalbiblioteket
• Hefte for framsyninga Kristina av Kåre Holt, Slottsfjellteateret 1971, digitalt tilgjengeleg hos Nasjonalbiblioteket
• Jack Fjeldstad i Scenewebarkivet

• Knut Arntzen ofl. (red.): Kunnskapsforlagets teater- og filmleksikon. Oslo 1991
• Alf H. Madsen: Ti liv. Historien om Jack Fjeldstad. Oslo 1994. Les hos Nasjonalbiblioteket