අයර්ලන්ත ජනරජය සඳහා මුලාශ්‍රය නරඹන්න

{{පිළිබඳ|ස්වෛරීය රාජ්‍යය||අය'ලන්තය (බහුරුත්හරණය)}}
{{Infobox country
| conventional_long_name = Ireland{{Efn|name=nomenclature}}<!---Not to be changed without discussion!--->
| native_name            = {{native name|ga|Éire}}
| common_name            = Ireland<!--Not visible. Allows the template to get the correct ISO 3166 code etc.--->
| linking_name           = the Republic of Ireland<!--so the template links correctly to "(Topic) of the Republic Ireland" articles-->
| area_link              = #Geography
| image_flag             = Flag of Ireland.svg
| flag_size              = 130
| flag_type              = [[Flag of Ireland|Flag]]
| image_coat             = Coat of arms of Ireland.svg
| coa_size               = 65
| symbol_type            = [[Coat of arms of Ireland|Coat of arms]]
| image_map              = EU-Ireland.svg
| map_caption            = {{map caption | location_color = dark green | region = Europe | region_color = dark grey | subregion = the European Union | subregion_color = green | country = <span>Ireland</span><!--Null tags prevent link to [[Ireland]] being generated by template.-->}}
| national_anthem        = <br/>{{lang|ga|[[Amhrán na bhFiann]]|italic=no}}<br />{{raise|0.1em|"The Soldiers' Song"}}<br /><div style="display:inline-block;margin-top:0.4em;">[[File:United States Navy Band - Amhrán na bhFiann.ogg]]</div>
<!--Irish is "the first official language" and English "a second official language" – please do not change the order; see reference -->| official_languages     = {{hlist|[[Irish language|Irish]]{{Efn|name=national language}}|[[English language|English]]<ref name=lang>{{cite act | type = Constitution | date = 1937 | article = 8 | url = https://www.irishstatutebook.ie/eli/cons/en/html }} {{Cite web |url=https://www.irishstatutebook.ie/eli/cons/en/html |title=Electronic Irish Statute Book (EISB) |access-date=4 February 2022 |archive-date=23 April 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220423200419/https://www.irishstatutebook.ie/eli/cons/en/html |url-status=live }}</ref>}}
| demonym                = [[Irish people|Irish]]
| capital                = [[Dublin]]
| ethnic_groups_year     = 2022<ref name="ETH">{{cite web | date = 30 May 2023 | title = Population Usually Resident and Present in the State| url=https://data.cso.ie/table/FY023| publisher = CSO.ie | agency = Central Statistics Office | access-date = 2 June 2023}}</ref>
| ethnic_groups          = {{unbulleted list
 |76.6% [[Irish people#Genetics|White Irish]]
 |10.8% Other [[White people|White]]
 |3.3% [[Asian people|Asian]]
 |1.5% [[Black people in Ireland|Black]]
 |1.7% [[Demographics of the Republic of Ireland|other]]
 |6.2% not stated}}
| religion               = {{Tree list}}
* 75.7% [[Christianity in Ireland|Christianity]]
** 69.1% [[Catholic Church in Ireland|Catholicism]]
** 2.5% [[Church of Ireland|Anglicanism]]
** 4.1% other [[List of Christian denominations|Christian]]
* 14.5% [[Irreligion in the Republic of Ireland|no religion]]
* 3.1% [[Religion in the Republic of Ireland|other]]
* 6.7% not stated
{{Tree list/end}}
| religion_year          = 2022<ref name="REL"/>
| coordinates            = {{Coord|53|20.65|N|6|16.05|W|type:city}}{{Coord|53|N|8|W|display=title|scale:10000000}}
| largest_city           = capital
| government_type        = [[Unitary parliamentary republic]]
| leader_title1          = [[President of Ireland|President]]
| leader_name1           = [[Michael D. Higgins]]
| leader_title2          = [[Taoiseach]]
| leader_name2           = [[Leo Varadkar]]
| leader_title3          = [[Tánaiste]]
| leader_name3           = [[Micheál Martin]]
| leader_title4          = [[Chief Justice of Ireland|Chief Justice]]
| leader_name4           = [[Donal O'Donnell]]
| legislature            = [[Oireachtas]]
| upper_house            = [[Seanad Éireann|Seanad]]
| lower_house            = [[Dáil Éireann|Dáil]]
| area_km2               = 70,273
| area_sq_mi             = 27,133<!-- Do not remove per WP:MOSNUM -->
| area_rank              = 118th <!-- Area rank should match [[List of countries and dependencies by area]] -->
| percent_water          = 2.0%
| population_estimate    = {{IncreaseNeutral}} 5,281,600<ref>{{cite web |title=Key Findings - Population and Migration Estimates, April 2023|url=https://www.cso.ie/en/releasesandpublications/ep/p-pme/populationandmigrationestimatesapril2023/keyfindings/ |website=CSO |date=25 September 2023}}</ref>
| population_estimate_year = 2022
| population_estimate_rank = 122nd
| population_census      = 5,149,139<ref>{{Cite web |date=30 May 2023 |title=Remote work up, Catholic numbers down in Census data |url = https://www.rte.ie/news/ireland/2023/0530/1386438-cso-census/ | archive-url=https://web.archive.org/web/20230530192914/https://www.rte.ie/news/ireland/2023/0530/1386438-cso-census/ |archive-date=30 May 2023 |website=rte.ie}}</ref>
| population_census_year = 2022
| population_density_km2 = {{#expr: 5011500/70273 round 1}}
| population_density_sq_mi = {{#expr: 5011500/27133 round 1}} <!-- Do not remove per WP:MOSNUM -->
| population_density_rank = 113th
| GDP_PPP_year           = 2023
| GDP_PPP                = {{increase}} $722.929&nbsp;billion<ref name="IMFWEO.IE">{{Cite web |url=https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2023/October/weo-report?c=178,&s=NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC,&sy=2020&ey=2028&ssm=0&scsm=1&scc=0&ssd=1&ssc=0&sic=0&sort=country&ds=.&br=1 |title=World Economic Outlook Database, October 2023 Edition. (Ireland) |publisher=[[International Monetary Fund]] |date=10 October 2023 |access-date=11 October 2023}}</ref>
| GDP_PPP_rank           = 40th
| GDP_PPP_per_capita     = {{increase}} $137,638<ref name="IMFWEO.IE" />
| GDP_PPP_per_capita_rank = 3rd
| GDP_nominal            = {{increase}} $589.569&nbsp;billion<ref name="IMFWEO.IE" />
| GDP_nominal_rank       = 30th
| GDP_nominal_year       = 2023
| GDP_nominal_per_capita = {{increase}} $112,247<ref name="IMFWEO.IE" />
| GDP_nominal_per_capita_rank = 2nd
| Gini_year              = 2022
| Gini_change            = increase <!--increase/decrease/steady-->
| Gini                   = 27.9
| Gini_ref               = <ref name=eurogini>{{cite web |url=https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/tessi190/default/table?lang=en |title=Gini coefficient of equivalised disposable income – EU-SILC survey |publisher=[[Eurostat]] |website=ec.europa.eu |access-date=3 September 2023}}</ref>
| HDI_year               = 2021<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year-->
| HDI_change             = increase <!--increase/decrease/steady-->
| HDI                    = 0.945 <!--number only-->
| HDI_ref                = <ref name="UNHDR">{{cite web|url=https://hdr.undp.org/system/files/documents/global-report-document/hdr2021-22pdf_1.pdf|title=Human Development Report 2021/2022|language=en|publisher=[[United Nations Development Programme]]|date=8 September 2022|access-date=8 September 2022|archive-date=9 October 2022|archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20221009/https://hdr.undp.org/system/files/documents/global-report-document/hdr2021-22pdf_1.pdf|url-status=live}}</ref>
| HDI_rank               = 8th
| sovereignty_type       = [[History of the Republic of Ireland|Independence]]
| sovereignty_note       = from the [[United Kingdom of Great Britain and Ireland|United Kingdom]]
| established_event1     = [[Proclamation of the Irish Republic|Proclamation]]
| established_date1      = 24 April 1916
| established_event2     = [[Irish Declaration of Independence|Declaration]]
| established_date2      = 21 January 1919
| established_event3     = {{nowrap|[[Anglo-Irish Treaty]]}}
| established_date3      = 6 December 1921
| established_event4     = [[Constitution of the Irish Free State|1922 constitution]]
| established_date4      = 6 December 1922
| established_event5     = [[Constitution of Ireland|1937 constitution]]
| established_date5      = 29 December 1937
| established_event6     = [[The Republic of Ireland Act 1948|Republic Act]]
| established_date6      = 18 April 1949
| currency               = [[Euro]] ([[Euro sign|€]]){{Efn|name=currency}}
| currency_code          = EUR
| utc_offset             = {{sp}}
| time_zone              = [[Greenwich Mean Time|GMT]]
| utc_offset_DST         = +1
| time_zone_DST          = [[Time in the Republic of Ireland|IST]]
| date_format            = dd/mm/yyyy
| drives_on              = left
| calling_code           = [[Telephone numbers in the Republic of Ireland|+353]]
| cctld                  = [[.ie]]{{Efn|name=tld}}
}}
[[Image:Ireland_flag.gif|frame|thumb|alt=tiny globe|
{|
|'''ජාතික ගීය''' 	
|Soldier’s Song
|-
|'''අගනුවර (හා විශාලම නගරය)''' 
|ඩබ්ලින් (Dublin)
|-
|'''භාෂාව''' 
|අයිරිෂ්, ඉංග්‍රීසි
|-
|'''ජාතීන්'''
|90% අයර්ලන්ත, 7.5% වෙනත් යුරෝපීය ජාතීන්, 1.3% ආසියානු, 1.1% කළු
|-
|'''ජා‍තියේ නාමය'''
|අයර්ලන්ත (Irish)
|-
|'''රජය'''
|ප්‍රජාතාන්ත්‍රික, ව්‍යවස්ථික ජනරජයක්, පාර්ලිමේන්තු 
ක්‍රමය ක්‍රියාත්මක වේ.
|-
|'''ජනපති'''
|Mory McAleesha	
|-
|'''ආණ්ඩුකරු'''
|Brion Cowen, TD (Tonseach - රජය භාරවන්නේ මොහුටයි)	
|-
|'''උප අගමැති''' 
|Mors Caughlan, TD (Tonsle) (TD – Teachte Dele –එනම් ව්‍යවස්ථා සම්පාදනය කරන මඩුල්ලේ Dail Eireonn ආයතන නියෝජිතයන්ය)	
|-
|'''ව්‍යවස්ථා සම්පාදනය'''
|යනු සාමාජිකයන් 226 කින් සමන්විත මඩුල්ලකි. මෙහි 60 ක් සෙනෙට් සභාව වේ.
|-
|'''නිදහස'''		
|
{|
|'''මහා බ්‍රිතාන්‍යයෙන්'''
|-
|ප්‍රකාශ කිරීම	-	1916 අප්‍රේල් 24
|-
|වලංගු වීම	-	1919 ජනවාරි 21
|-
|නිදහස් රාජ්‍යයක් ලෙස පිළි ගැනීම - 1937 දෙසැම්බර් 6
|-
|වර්තමාන ව්‍යවස්ථාව පිහිටුවීම - 1937 දෙසැම්බර් 29
|}
|-
|'''භූමි ප්‍රමාණය'''		
|වර්ග කි. මී. 70 273 
වර්ග සැතපුම් 27 133
ජල ප්‍රතිශතය 2%
|-
|'''යුරෝපීය සංවිධානය (Eu)'''	
|සාමාජිකත්වය 1973 ජනවාරි 1 සිට
|-
|'''ජනගහනය'''
|2009 දී 4, 460, 000 වන බවට ඇස්තමේන්තු කර ඇත.  
2006 සංගණනයට අනුව 4, 239, 848ලොව ජනගහනය අතරින් 121 වන ස්ථානය
|-
|'''ජන ඝනත්වය'''
|වර්ග කි. මී. යට 66.3 (67), වර්ග සැතපුමට 147.6 (148), ලොව ඝනත්වය අතරින් 139 වන ස්ථානය
|-
|'''දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය (ක්‍රය ශක්තිය)'''
|ඩොලර් බිලියන 174 (ලොව 54 වන ස්ථානය)
2009 ඒක පුද්ගල - $ 39 441 (ලොව 8 ස්ථානය)
|-
|'''දළ ජාතික නිෂ්පාදිතය (නාමික)'''
|ඩොලර් බිලියන 226 (ලොව 35 වන ස්ථානය), 2009	 ඒක පුද්ගල $ 51 128 (ලොව 8 වන ස්ථානය)
|-
|'''පුද්ගල ප්‍රවර්ධන දර්ශකය (HDI)(2009)'''
|0.965 (ඉතා ඉහල) (ලොව 5 වන ස්ථානය)
|-
|'''මුදල් වර්ගය'''
|යූරෝ
|-
|'''වේලා කලාපය (Time Zone)'''
|බටහිර යුරෝපීය වේලාව (UTC + 0) (WET), DSTඅනුව ගිම්හානයේදී (UTC + 1) 
|-
|'''රථවාහන ධාවනය'''
|වම
|-
|'''අන්තර්ජාල වසම (Domain)'''
|.ie (eg - www.abcd.ie) (TLD – Top Level Domain) 
|-
|'''දුරකථන කේතය (Country Code)'''
| (+353)
|}
]]

අයර්ලන්ත ජනරජය 1921 සිට අයර්ලන්ත දූපතේ 5/6 ක පරාසයක විහිදී ඇති රාජ්‍යයක් වේ.  ඉතුරු 1/6 කවන උතුරු අයර්ලන්තය, බ්‍රිතාන්‍ය ව්‍යවස්ථාවට අනුව පාලනය වන ප්‍රදේශයකි.
	අයර්ලන්ත ජනරජයේ දේශසීමාව වන්නේ උතුරු අයර්ලන්තය ඊසාන දිගින්ද, නැගෙනහිරින් අයිරිෂ් මුහුදද, ගිණිගොන දිගින් St. George ඇලද, දකුණින් Celtic මුහුදද ඇත.  අනෙක් දේශසීමා අත්ලාන්තික් සාගරය වේ.
	1922 අයිරිෂ් නිදහස් ජනරජය ලෙස ආරම්භ වූ අයර්ලන්ත ජනරජය, පොදුරාජ්‍ය මණ්ඩලයේ ප්‍රධාන රටක් විය.  පරමාධිපත්‍ය බලය (Sovereignty), Statue of westminister පනත හා Edword VIII රජකම අතහැරීම නිසා වූ ගැටළු හේතුවෙන්, වර්ධනය විය.  1937 නව ව්‍යවස්ථාව හදුන්වාදුන් පසු “අයර්ලන්තය” ලෙස නම් විය.  1949 ජනරජයක් ලෙස ප්‍රකාශිත කලේය.  ආධිපාධිත්වය අතහැරීම නිසා පොදු රාජ්‍ය සාමාජිකත්වය අවලංගු විය.
	බ්‍රිතාන්‍ය පාලන සමයේ යුරෝපයේ දුප්පත්ම රටක් වූ අයර්ලන්තය, 1950 විවෘත ආර්ථිකයක් සමග (යුරෝපීය රටවලට Ewropeen economic community) දියුණුවක් ඇරඹීය.  1973 Eu සාමාජිකත්වය ලැබූ අතර 1980 දී සිදුවූ ආර්ථික වැටීම සමග නව ප්‍රතිපාදන සම්පාදනයට පෙළඹුණි.  එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස අයර්ලන්තයේ බදු ප්‍රතිශතය ඉතා අවම මට්ටමකට අඩු කළේය.

== අමතර අවධානයට ==
{{Portal|Europe|Ireland}}
* [[List of Ireland-related topics]]
* [[Outline of the Republic of Ireland]]
{{clear right}}

== සටහන් ==
{{Notelist|refs=
{{Efn|name=nomenclature|[https://www.irishstatutebook.ie/eli/cons/en/html#part2 Article 4] of the [[Constitution of Ireland]] declares that the name of the state is ''Ireland''; [http://www.irishstatutebook.ie/1948/en/act/pub/0022/sec0002.html Section 2] of [[the Republic of Ireland Act 1948]] declares that ''Republic of Ireland'' is "the description of the State".<ref name="Coakley2009">{{cite book |first=John |last=Coakley |title=Politics in the Republic of Ireland |url=https://books.google.com/books?id=fzFPQ2pZgd0C&pg=PA76 |access-date=2 May 2011 |date=20 August 2009 |publisher=Taylor & Francis |isbn=978-0-415-47672-0 |page=76 |archive-date=25 December 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181225081937/https://books.google.com/books?id=fzFPQ2pZgd0C&pg=PA76%20 |url-status=live }}</ref>}}
{{Efn|name=national language|[https://www.irishstatutebook.ie/eli/cons/en/html#part2 Article 8] of the Constitution states that Irish is "the national language" and "the first official language", and that English is "a second official language".}}
{{Efn|name=currency|Prior to 2002, Ireland used the [[Irish pound]] as its circulated currency. The euro was introduced as an accounting currency in 1999.}}
{{Efn|name=tld|The [[.eu]] domain is also used, as it is shared with other European Union member states.}}
}}

== මූලාශ්‍ර ==
{{Reflist|refs=
<ref name="REL">{{cite web | date = 30 May 2023 | title = Population Usually Resident and Present in the State| url=https://data.cso.ie/table/FY032| publisher = CSO.ie | agency = Central Statistics Office | access-date = 2 June 2023}}</ref>
}}

== භාහිර සබැඳි ==
{{Sister project links|Ireland|voy=Ireland}}

=== නිල ===
* [http://www.gov.ie/ Irish State] – official governmental portal
* [http://www.president.ie/ {{lang|ga|Áras an Uachtaráin}}] – official presidential site
* [https://www.gov.ie/en/organisation/department-of-the-taoiseach/ Taoiseach] – official prime ministerial site

=== සාමාන්‍ය තොරතුරු ===
* [https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/ireland/ Ireland]. ''[[The World Factbook]]''. [[Central Intelligence Agency]].
* [https://2009-2017.state.gov/p/eur/ci/ei/ Ireland] – information from the [[United States Department of State]]
* {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20100729063507/http://www.loc.gov/rr/international/portals.html |date=29 July 2010 |title=Portals to the World}} from the United States [[Library of Congress]] (archived by the WayBackMachine)
* [https://web.archive.org/web/20080821132627/http://ucblibraries.colorado.edu/govpubs/for/ireland.htm Ireland] at ''UCB Libraries GovPubs''
* {{curlie|Regional/Europe/Ireland|Ireland}}
* [https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-17473476 Ireland profile] from the [[BBC News]]
* {{Wikiatlas|Ireland}}
* {{osmrelation-inline|62273}}
* [http://www.ifs.du.edu/ifs/frm_CountryProfile.aspx?Country=IE Key Development Forecasts for Ireland] from [[International Futures]]

{{Ireland topics}}
{{Navboxes
|list1=
{{Sovereign states of Europe}}
{{Celts}}
{{EU members}}
{{European Economic Area (EEA)}}
{{Council of Europe members}}
{{Irish states since 1171}}{{British Isles|British-Irish Council area}}
{{British-Irish Council|state=collapsed}}
}}
{{Authority control}}

[[Category:Republic of Ireland| ]]
[[ප්‍රවර්ගය:යුරෝපය තුළ රටවල්]]
[[ප්‍රවර්ගය:දූපත් රටවල්]]
[[ප්‍රවර්ගය:යුරෝපා සංගමයේ සාමාජික රාජ්‍යයෝ]]
[[ප්‍රවර්ගය:එක්සත් ජාතීන්ගේ සාමාජික රාජ්‍ය]]
[[Category:OECD members]]
[[ප්‍රවර්ගය:ඉංග්‍රීසි-කථා කරන රටවල් සහ බලප්‍රදේශ]]
[[ප්‍රවර්ගය:ඉංග්‍රීසි භාෂාව, නිල භාෂාවක් ලෙස භාවිතා වන රටවල් සහ භූමි ප්‍රදේශ]]
[[Category:NUTS 1 statistical regions of the European Union]]
[[Category:Republics]]
<!--[[Category:States and territories established in 1922]]---used for [Irish Free State]-->
[[Category:States and territories established in 1949]]<!--republic-->
<!--[[Category:1922 establishments in Ireland]]---used for [Irish Free State]-->
[[Category:1949 establishments in Ireland|Republic of Ireland]]<!--republic-->