Socijaldemokratska partija Crne Gore
| Socijaldemokratska partija Crne Gore | |
|---|---|
| Vođa | Draginja Vuksanović |
| Osnovana | 1993. |
| Sjedište | Podgorica |
| Država djelovanja | Crna Gora |
| Ideologija | Crnogorski građanski nacionalizam Evropeizam Atlantizam Socijaldemokratija [1] |
| Progresivna alijansa[2] i Socijalistička internacionala[3] | {{{međunarodna skupina ime}}} |
Socijaldemokratska partija Crne Gore (SDP) je parlamentarna politička stranka u Crnoj Gori, koja zastupa koncept građanske, nezavisne, suverene, evropske i atlanske države Crne Gore. Između 1998. godine i 2016. godine bila je dio vladajuće koalicije Evropska Crna Gora.
SDP CG je nastala na temeljima nekadašnjeg „Saveza reformskih snaga Jugoslavije za Crnu Goru“. Politika partije se zasniva na podršci crnogorskoj suverenosti, u smislu državne nezavisnosti, priznavanja crnogorskog identiteta i jezika, te autonomije pravoslavne vjerske zajednice u Crnoj Gori. To su načela kojima je stranka ostala privržena do današnjih dana.
Formalno pravno utemeljenje SDP CG započeto je, 1990. godine, osnivanjem partija, čijim je kasnijim ujedinjenjem konstituisana SDP CG u sadašnjem obliku: Socijalističke partije Crne Gore i Socijaldemokratske partije reformista.
Organizaciono zaokruživanje SDP CG u sadašnjem obliku dovršeno je na Kongresu ujedinjenja SDPR-a i SP CG, u Podgorici 12. juna 1993. godine. Tada su bili jedina partija u Crnoj Gori koja je nastala ujedinjavanjem, a ne cijepanjem političkih subjekata.[4]
Partije od kojih je konstituisana SDP CG bile su na prvim višestranačkim izborima u Crnoj Gori i SFRJ, decembra 1990. godine, okosnica antiratnog i reformskog pokreta pod nazivom „Savez reformskih snaga Jugoslavije za Crnu Goru“, koji je, prema mišljenju stranke, po svojoj suštini bio i jedini tadašnji organizovani pokušaj demokratske tranzicije SFRJ u modernu evropsku i demokratsku državu svih naroda i republika koje su je konstituisale.
Na ovim izborima SRSJ za Crnu Goru osvojio je 17 od ukupno 125 poslaničkih mjesta u prvom višestranačkom parlamentu Crne Gore.
Na parlamentarnim izborima, decembra 1992. godine, kolektivni osnivači SDP CG osvojili su: SDPR 4 mjesta u republičkom i SP CG 5 mjesta u Saveznom parlamentu.
Na izborima, novembra 1996. godine, iako je SDP CG osvojila blizu 17.000 glasova i 6% glasačkog tijela u Republici, promjenom izborne regulative neposredno uoči izbora, Socijaldemokratskoj partiji Crne Gore je, prema stranačkom mišljenju, praktično onemogućeno učešće u republičkom, dok je uspjela izboriti samo 1 mjesto u Saveznom parlamentu.
Na izborima, maja 1998. godine, SDP CG je u koaliciji sa reformisanom Demokratskom partijom socijalista Crne Gore i Narodnom strankom, izborila pobjedu i u parlamentarnoj većini participirala sa 5 poslanika i učestvovala u Vladi.
Na izborima, aprila 2001. godine, SDP CG je u koaliciji „Pobjeda je Crne Gore“ (DPS i SDP CG), takođe, pobijedila i sa svojih 6 poslanika i učešćem u Vladi uz podršku Liberalnog saveza Crne Gore, konstituisala vlast sa osnovnim ciljem pripreme zakonskog i političkog ambijenta za obnovu pune državnosti, suvereniteta i međunarodnog subjektiviteta Crne Gore.
U februaru 2002. godine biva potpisan „Beogradski sporazum“ na osnovu koga je uspostavljena Državna zajednica Srbije i Crne Gore i kojim je uspostavljen trogodišnji moratorijum na održavanje crnogorskog refrenduma. Pridružujući se protestima, SDP CG izlazi iz Vlade i tako otvara mogućnost za održavanje novih parlamentarnih izbora, na kojima zajedno sa DPS-om traži podršku građana za sprovođenje politike koja bi dovela do dobijanja nezavisne, međunarodno priznate Crne Gore.
Na parlamentarnim izborima u novembru 2002. godine koalicija „Za evropsku Crnu Goru“ dobija apsolutnu većinu u parlamentu, a partija po prvi put dobija mjesto predsjednika parlamenta, na koje dolazi predsjednik SDP-a Ranko Krivokapić, kao i 7 od 75 poslanika i 4 ministarska mjesta u Vladi RCG. Prema mišljenju stranke, ovi izbori su bili posebno teški po cjelokupan projekat obnove državnosti. Veliku podršku građana dobijenu na izborima SDP CG koristi kako bi, uz proces obnove državnosti, što bezbolnije sprovela proces ekonomske tranzicije i poboljšala ukupni standard građana.
Uspjeh svoje politike SDP CG doživljava 21. maja 2006. godine, kada građani Crne Gore sa 55.5% izglasavaju njenu punu nezavisnost i samostalnost. Poslije ovog događaja dolazi do proglašenja Deklaracije o nezavisnosti Crne Gore u Skupštini 3. juna 2006. godine, a ubrzo i do podizanja crnogorske zastave ispred sjedišta Ujedinjenih Nacija na Ist Riveru i primanja u brojne međunarodne institucije i asocijacije.
U septembru 2006. godine na izborima za Ustavotvornu Skupštinu Crne Gore koalicija DPS-SDP osvaruje ubjedljivu pobjedu i dobija parlamentarnu većinu. Za prvog predsjednika parlamenta nezavisne Crne Gore biva ponovo izabran Ranko Krivokapić. SDP CG će u narednih četiri godine u tom tijelu predstavljati sedam poslanika, a za dobijanje osmog je partiji hvalilo manje od 100 glasova. U Vladi koju sačinjava trinaest ministarstava SDP CG predstavljaju potpredsjednik prof. dr Vujica Lazović i ministri prof. dr Andrija Lompar i Jusuf Kalamperović.
U martu 2009. godine na vanrednim izborima koalicija „Evropska Crna Gora“ DPS-SDP dobila je novo povjerenje građana i osvojila 48 mandata u novom sazivu Skupštine Crne Gore. SDP CG u 24. sazivu crnogorskog Parlamenta imaće dva poslanika više ukupno devet i biće treća po snazi parlamentarna partija.
Nakon prelaska stranke na kritičniji i nezavisniji politički kurs, na jesen 2015. godine frakcija SDP-a koja je ostala privržena DPS-u formirala je novu stranku pod nazivom „Socijaldemokrate Crne Gore (SD CG)“. 22. januara 2016. godine SDP CG je zvanično napustila vladajuću koaliciju sa DPS-om i najavila svoju podršku izglasavanju nepovjerenja vladi Mila Đukanovića 25. januara 2016. godine. Na sljedećim parlamentarnim izborima 2016. godine SDP CG je samostalno učestvovala prvi put od 1996. godine, i zadržala svoj parlamentarni status, osvojivši 5,23% glasova.
Na predsjedničkim izborima 2018. godine SDP CG je nominovala svoju poslanicu Draginju Vuksanović, koja je bila prva ženska predsjednička kandidatkinja u istoriji Crne Gore. Vuksanović je završila na trećem mjestu, osvojivši 8,2% glasova.[5] 29. juna 2019. godine, nakon Krivokapićeve ostavke, Draginja Vuksanović je izabrana za novu predsjednicu stranke, što ju je učinilo jedinom ženskom predsjednicom crnogorske političke partije u tom trenutku. Tom prilikom je bivši predsjednik Krivokapić imenovan za počasnog predsjednika.
- ↑ Nordsieck, Wolfram (2016). „Montenegro”. Parties and Elections in Europe. Pristupljeno 11 July 2018.
- ↑ „Parties & Organisations”. Progressive Alliance. Arhivirano iz originala na datum 2017-03-06. Pristupljeno 22 July 2019.
- ↑ „Full list of member parties and organisations”. Socialist International. Pristupljeno 22 July 2019.
- ↑ SDP Crna Gora - Istorijat
- ↑ Vuksanović poručila da neće odustati od kandidature Arhivirano 2018-04-14 na Wayback Machine-u, Vijesti