Neuzina
| Neuzina | |
|---|---|
|
| |
| Osnovni podaci | |
| Država |  Srbija
|
| Pokrajina | Vojvodina |
| Upravni okrug | Srednjobanatski |
| Opština | Sečanj |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo (2022) |  1256
|
| Gustina stanovništva | 19 st./km² |
| Geografija | |
| Koordinate | 45°20′23″N 20°42′26″E / 45.339833°N 20.707333°E |
| Nadmorska visina | 47 m |
| Površina | 73,0 km² |
  Neuzina Neuzina (Srbije) | |
| Ostali podaci | |
| Poštanski kod | 23245 |
| Pozivni broj | 023 |
| Registarska oznaka | ZR |
Koordinate: 45° 20′ 23" SGŠ, 20° 42′ 26" IGD
Neuzina (mađ. Nezsény) je naselje u Srbiji u opštini Sečanj u Srednjobanatskom upravnom okrugu. Prema popisu iz 2011. bilo je 1256 stanovnika.
Ovde se nalazi Srpska pravoslavna crkva u Neuzini.
Srpska Neuzina tokom svoje istorije više puta je menjala svoje ime:
- Godine:
- 1116 - Neuzina
- 1801 - Srpska Neuzina (mađ. Nezsény)
- 1801 - Hrvatska Neuzina
- 1912 -(mađ. Nagynezsény)
- 1922 – Srpska Neuzina
Istorijski gledano, bile su dve Neuzina a, koji se kasnije spojila: Srpske Neuzina (Srpska Neuzina) i Hrvatska Neuzina (Hrvat Neuzina). Srpska Neuzina je nekoliko km. južno od Sutjeske i nekoliko km. zapadno od Sečnja, dok je Hrvatska Neuzina je u samom susedstvu, koji se nalazi jugozapadno od Srpske Neuzina, nekoliko km. od Botoša. Hrvatska Neuzina dobilo ime po hrvatskim doseljenicima (plemića koji je nastao iz Turopolja), da su tamo naselili 1788. godine Zagrebačkom eparhijom na svoje posede.
Po oslobođenju od Turaka ušla je Neuzina u sastav velikobečkerrčkog dištrikta (srez) i brojala je 1717 stanovnika i 25 kuća, koji se 1721.g povisio na 38 kuća. U polovini toga veka doselili su se novi naseljenici te je 1773.g bilo 181 kuća. Godine 1876. uvode se matične knjige. Godine 1783. odselili su se mnogi stanovnici, a na njihova mesta doselili su se drugi Srbi.
Pravoslavna crkva je nazidana 1807-1911. godine. Godine 1843. bila su dva duhovna pastira na 2490 vernih a jedan učitelj poučavao je 54 đaka. Godine 1854. imale su obe Neuzine (Srpska i Hrvatska) ukupno 2663 stanovnika.
Na dan 31.januara 1921.g popisano je 2552 stanovnika od kojih je bilo: Srba - 1483; Slovaka - 2; Rumuna - 5; Nemaca - 189; Mađara - 456; Ostalih - 37 stanovnika.[1]
Istorijski gledano, bile su dve Neuzina a, koji se kasnije spojila: Srpske Neuzina (Srpska Neuzina) i Hrvatska Neuzina (Hrvat Neuzina). Mesni Hrvati su ovde doselili iz područja Pokuplja (Hrvatska) nakon upravne reorganizacije koja je usledila nakon oslobađanja velikih područja dobivenih Karlovačkim mirom 1699. između Habsburškog carstva i Turskog carstva. Na ovo područje su došli jer im nove vlasti na njihovoj izvornoj zemlji nisu priznavale dotadašnje povlastice.
Godine 1788-1801. izmenom dobara Na ovo područje su došli Hrvati jer je pripadalo Zagrebačkoj biskupiji, kojoj su i do tada pripadali. Zagrebačka biskupija je ovo područje (oko vlastelinstva Bileda) dobila kao naknadu za Nove vlasti u Pokuplju nisu priznavale plemićka prava dotadašnjim stanovnicima na tom prediju (predijalcima), čiji je dotadašnji vlasnik bio zagrebački biskup.
Da bi sačuvali svoja prava, u dogovoru s biskupom su odlučili se preseliti u Banat. Preseljavati ih je počeo biskup Tomo Galjuf 1788. godine, a biskup Maksimilijan Vrhovac je nastavio i dovršio 1801. godine. Predijalci su se naselili u Hrvatsku Neuzinu, Hrvatsku Boku, Hrvatsku Klariju (danas spojenu sa Srpskom Klarijom u jedinstvenu Klariju, kasnije preimenovanu u (Radojevo) te u Hrvatsku Keču, koja je danas u Rumuniji . imanja, Predijemo, u topuskoj opatiji, čiji su posedi bili izuzeti od strane vlasti i novom državnom upravnom organizacijom dodeljeni Vojnoj krajini. Dakle konačno preseljenje izvršeno je 1801. godine kada su se doselili na imanja u Keći, Radujevo (Klarija), Boki i Neuzina oko 1000 stanovnika [2] U formiranim zajednicama ovog područja, Hrvati su zatekli Srbe, Mađare, Nemce, Bugare. Eksplicitno na to ukazuju dvojni nazivi nekih naselja poput Srpske Boka, Srpska Neuzina. Pored podeljenosti naselja prema entitetu, unutar naselja odmah je deljen i prostor te se znalo koji je srpski, koji hrvatski, a koji Njemački živalj, odnosno kafane u kojima su se sakupljali u dokolici.
Uz zemlju, pridošli sitni plemići dobili su i kmetove iz srpskog, rumunskih i bugarskih zajednica.
U Neuzinu se naselilo 28 plemića - predijalaca sa porodicama: Radoševići, Bedeković, Parčetić Duro, Crnolatac, Kovačić, Berkovići - ukupno 13 porodica koje potiču iz Šimunova poljane kod Berkeševine i nose zajedničko plemstvo s porodicom Puceković iz 1656. godine. Potom Ilijević, Mikšić, Matanovići, Novakovići.[3] S obzirom na to da je objašnjeno poreklo i svest o poreklu, strah od gubljenja identiteta u novoj sredini nije se ispoljio kod ovog entiteta. Razlikujući se od domicilnog stanovništva svojim statusom i na prvom mestu uslovima pod kojim su preseljeni, novopridošlo stanovništvo je relativno brzo uključeno u novu kulturološku sredinu. Tokom vremena iako su izgledali kao kompaktna etnička zajednica, Istraživanja sprovedena od 1985. do 1995. godine u naseljima Boka, Neuzina i Radojevo (Klarija) pokazala su da je stanovništvo koje pripada hrvatskoj zajednici kajkavskih Hrvata brojčano umanjeno. Porodice su se uglavnom osule. Ipak, kod [4] malobrojnih predstavnika hrvatske zajednice zadržana je sveža svest o poreklu i zavičaju sa tačnim navodima imena porodica koje su preseljene. Istorijska baza preseljavanju manje se pominje. Najverovatnije je da je studija Ante Mesner Sporšića, Kolonije hrvatskih plemića u Banatu (Messner Sporšić, 1931) uticala na očuvanje sveže svesti o poreklu ovog entiteta. U periodu svojih istraživanja a to je kraj dvadesetih godina XXVIII. veka Mesner Sporšić konstatuje „kako ... današnje generacije ... i ne zna svoju staru domovinu, za mesta iz kojih su se naselili u Banat i uopšteno ne zna za povjesti toga doseljenja ... „Međutim, navodi se kako su najviše svesti o sebi sačuvali Hrvati u Boki uz[5] očuvanje kajkavskog jezika i običaja. U tome i jeste suština jer sa pojavom gubljenja svih teritorijalnih karakteristika (stari zavičaj u geografskom smislu reči), imaginarni svet pojedinaca ili zajednice ne podrazumeva više određeno područje ili naselje kao uporište svom identitetu [6], već se ostvaruje u segmentima koji su tada bili.
Na dan 31.januara 1921.g popisano je 458 stanovnika, od kojih je bilo: Srba - 67: Hrvata - 181; Slovaka - 7; Rumuna - 16; Nemaca - 39; Mađara - 148 stanovnika.[7]
U naselju Neuzina živi 1056 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 40,2 godina (39,5 kod muškaraca i 41,0 kod žena). U naselju ima 498 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 2,75.
Stanovništvo u ovom naselju veoma je nehomogeno, a u poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Etnički sastav prema popisu iz 2002. | ||||
|---|---|---|---|---|
| Srbi | 680 | 49.59% | ||
| Mađari | 488 | 35.59% | ||
| Romi | 95 | 6.92% | ||
| Hrvati | 13 | 0.94% | ||
| Makedonci | 12 | 0.87% | ||
| Jugosloveni | 7 | 0.51% | ||
| Slovaci | 5 | 0.36% | ||
| Rumuni | 2 | 0.14% | ||
| Albanci | 2 | 0.14% | ||
| Bugari | 1 | 0.07% | ||
| nepoznato | 16 | 1.16% | ||
| m | ž | |||
| ? | 1 | 1 | ||
| 80+ | 23 | 23 | ||
| 75-79 | 22 | 26 | ||
| 70-74 | 38 | 51 | ||
| 65-69 | 39 | 45 | ||
| 60-64 | 35 | 40 | ||
| 55-59 | 25 | 29 | ||
| 50-54 | 53 | 40 | ||
| 45-49 | 56 | 30 | ||
| 40-44 | 49 | 47 | ||
| 35-39 | 57 | 56 | ||
| 30-34 | 54 | 37 | ||
| 25-29 | 37 | 21 | ||
| 20-24 | 48 | 41 | ||
| 15-19 | 59 | 45 | ||
| 10-14 | 46 | 55 | ||
| 5-9 | 41 | 34 | ||
| 0-4 | 30 | 37 | ||
| prosek | 39.5 | 41.0 | ||
|
|
|
|
| Pol | Ukupno | Poljoprivreda, lov i šumarstvo | Ribarstvo | Vađenje rude i kamena | Prerađivačka industrija | Proizvodnja i snabdevanje... | Građevinarstvo | Trgovina | Hoteli i restorani | Saobraćaj, skladištenje i veze |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Muški | 366 | 222 | 27 | - | 37 | 3 | 24 | 26 | 3 | 10 |
| Ženski | 196 | 137 | - | - | 11 | 1 | 2 | 16 | 2 | 1 |
| Oba | 562 | 359 | 27 | - | 48 | 4 | 26 | 42 | 5 | 11 |
| Pol | Finansijsko posredovanje | Nekretnine | Državna uprava i odbrana | Obrazovanje | Zdravstveni i socijalni rad | Ostale uslužne aktivnosti | Privatna domaćinstva | Eksteritorijalne organizacije i tela | Nepoznato | |
| Muški | - | 1 | 5 | 1 | 2 | 3 | - | - | 2 | |
| Ženski | - | - | 5 | 5 | 13 | 2 | - | - | 1 | |
| Oba | - | 1 | 10 | 6 | 15 | 5 | - | - | 3 |
- ↑ Milekerovi letopisi Opština u južnom Banatu Feliks Mileker ISBN 86-85075-04-1:54
- ↑ (Messner-Sporšić 1931: 171):
- ↑ A. Messner-Sporšić, Kolonije hrvatskih plemića u Banatu, 195) :
- ↑ Vesna Marjanović Hrvati u srednjem Banatu - Primer endogamne zajednice u Srbiji 48:
- ↑ A. Messner-Sporšić, Kolonije hrvatskih plemića u Banatu,195) :
- ↑ (Fabijeti, 2002: 216-219) :
- ↑ Milekerovi letopisi Opština u južnom Banatu ISBN 86-85075-04-1:55-56
- ↑ Knjiga 9, Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, maj 2004, ISBN 86-84433-14-9
- ↑ Knjiga 2, Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, februar 2003, ISBN 86-84433-01-7
- Letopis Opština u južnom Banatu: Banatska mesta i običaji Marina M.(Beč 1999).
- Milekerovi letopisi Opština u južnom Banatu Feliks Mileker ISBN 86-85075-04-1:55-56
- Voas D, 2003: Voas. D. Intermarriage and the demography of seculariyation, Britsh Journal of Sociology 54/1, London, 83-108.
- Mesner-Sporšić, A., 1931: Ante Mesner-Sporšić, kolonije hrvatskih plemića u Banatu, Zbornik JAZU, XXVIII, sv.1, Zagreb, 160-207.
- Vučković, M., 2004: Kajkavci u Banatu: Lingvistička Situacija sam polna diferencijacija, u skrivene manjine na Balkanu, ur. Biljana Sikimić, Balkanološki institut SANU, Beograd, 2004, 199-216.
- Peltonen, 2006 : Peltonen Ulla- Maija, Hidden Narratives and War, Ethnologia Fennica, Helsinki, 6-14.
