Neho II

Prethodi: Psamtik I	Faraon Egipta 26. dinastija	Slijedi: Psamtik II
Neho II
Nekau
Necho-KnellingStatue_BrooklynMuseum.png
Vladavina	610–595. pne.
Nomen	Necho
Zlatni Horus	Merynetjeru
Nebty naziv	Maakheru
Horusovo ime	Maaib
Supružnik	Khedebarbenet

Neho II (u nekim izvorima Nekau) bio je vladar staroeegipatske XXVI dinastije (610. pne. - 595. pne.). Na prijestolje je došao kao sin faraona Psametiha I i Velike kraljevske supruge Mehtenweskhet. Kraljevsko ime Wahemibre je značilo "Izvršava želju Re zauvijek." (Clayton: p.195) Neho je poznat po tome što je igrao značajnu ulogu u historiji Asirije, Babilonije i Kraljevstva Jude. Vladavinu mu je detaljno opisao Herodot u svojoj Historiji.

Rat s Babilonijom

Prve godine Nehove vladavine obilježio je rat s Babilonijom, koja se deceniju prije toga pod Nabopolasarom oslobodila od asirske vlasti i godine 612. pne. uništila zajedno s medijskim saveznicima uništila asirsku prijestolnicu Ninivu. Iako su Asirija i Egipat decenijima prije toga bili neprijatelji, još je Nehov otac Psametih zaključio kako Babilonija, koja je sada postala novo carstvo, predstavlja prijetnju Egiptu, te da se stoga treba pomoći ostacima asirske vojske i države koji su se u gradu Harranu pod vodstvom Ašur-ubalita II nastojali obraniti od babilonskih napada.

Godine 609. pne. je Neho pokrenuo veliki pohod na Palestinu i Siriju kako bi došao u pomoć opsjednutom savezniku. U tu je svrhu prikupio ne samo veliku vojsku, nego i mornaricu koja ga je opskrbljivala duž obale. Nakon što je prošao kroz Filistinu, u dolini Jezreel mu se suprotstavio kralj Jude Josija, koji je bio babilonski saveznik. Došlo je do velike bitke kod Megidoa u kojoj su Judejci poraženi, a Josija ubijen.

Uspjesi su se nakon toga nastavili. Neho je osvojio Kadeš, prešao Oront, a na kraju Eufrat - kao prvi faraon nakon Thutmosea III kome je to uspjelo. Međutim, bilo je kasno da se spasi Harran, koji je pao u babilonske ruke. Ostaci asirske vojske su se premjestili u Karkemiš, u kojem je Neho ostavio snažan garnizon. Pri povratku u Egipat je, pak, svrgnuo judejskog kralja Joaša i na njegovo mjesto postavio Joakima.

Babilonci su iste godine osvojili Kumukh, grad koji je nalazio na glavnoj opskrbnoj ruti za Karkemiš. Zbog toga je Neho sljedeće godine pokrenuo novi pohod i osvojio Kumukh te pogubio babilonski garnizon. Nabopolasar je, pak, pokrenuo novi pohod i postavio svoju vojsku kod Qurumatija na Eufratu ali je u januaru 606. pne. bio prisiljen zbog slabog zdravlja vratiti se u Babilon. Njegovu vojsku bez vođe su Egipćani napali i porazili.

Samo godinu dana kasnije, nova babilonska vojska, ovaj put pod princom Nabukodonosorom izvršila je konačni napad na združene egipatsko-asirske snage kod Karkemiša i izvojevala odlučujuću pobjedu u velikoj bitci. Egipatske snage su prvo odbačene u Hamath, a potom su Babilonci uspjeli prodrijeti sve do potoka Egipta. Nehov san da stvori veliki egipatski imperij i od svoje države ponovno stvori supersilu je tako doživio neuspjeh.

Sljedećih je godina Egipat bio tako slab tako da nije mogao koristiti čak ni povremene ustanke protiv Babilonaca, uključujući onaj u Aškelonu. Tek je neuspjeh babilonske invazije na sam Egipat 601. pne. omogućio Nehou da povrati Gazu. Neho se nakon toga posvetio trgovini umjesto ratovanja, odnosno stvaranju čvrstih veza sa grčkim državama i kolonijama.

Građevinski i istraživački projekti

Nehovu vladavinu su osim ratova obilježili i ambiciozni građevinski projekti, od kojih je najpoznatija izgradnja kanala kojom se trebao spojiti Nil, odnosno Sredozemno i Crveno more. Ta najranija preteča današnjeg Sueskog kanala je trebala omogućiti egipatskoj ratnoj mornarici da operira na dva mora, kao i olakšati trgovinu. Neho je ispočetka za taj pothvat angažirao 12.000 ljudi. Međutim, prema Herodotu, faraon je odustao od projekta nakon što je prilikom izgradnje umrlo 120.000 radnika. Kanal je vijek kasnije dovršio perzijski car Darije Veliki.

Mnogo uspješniji pothvat bilo je angažiranje feničanskih pomoraca za ekspediciju kojoj je cilj bilo ustanoviti pomorski put između Crvenog mora i ušća Nila. Feničanska ekspedicija je, po svemu sudeći, uspjela u tom naumu i prva u historiji oplovila Afriku. Izvor za te tvrdnje je Herodot, a dio egiptologa sumnja da se taj događaj ikada zbio. S druge strane u Historiji se navodi da su Feničani bili začuđeni time da im je za vrijeme plovidbe sunce uvijek na desnoj strani, što sugerira da su uspjeli prijeći ekvator.

Izvori

• Peter Clayton, Chronicle of the Pharaohs, Thames and Hudson, 1994.
• Nekau (II) Wehemibre
• Necho II
• Nos ancêtres de l'Antiquité, 1991, Christian Settipani, p. 153 and 161

Prethodi: Psametih I

Faraon Egipta 610 – 595. pne. Dvadeset šesta dinastija Egipta

Slijedi: Psammetih II

Neho II na Wikimedijinoj ostavi