LGBT simboli
Deo serije o LGBT simbolima | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||
Zastava duginih boja Zastava bear ponosa Biseks. zastava Trans zastava Ružičasti trougao Crni trougao Lambda Labris Ljubičasta ruka | ||||||
| ||||||
LGBT portal | ||||||
Kao i ostale društvene grupe i zajednice, i LGBT zajednica ima simbole po kojma se identifikuje i kojima izražava ponos, zajedništvo, zajedničke vrenosti i međusobnu povezanost.
(Glavni članak: Lambda (LGBT simbol).)
Godine 1970. malo grčko slovo lambda (λ) je izabrano kao simbol Alijanse gej aktivista u njihovoj kampanji za gej oslobođenje. Četiri godine kasnije isti simbol je prihvaćen na Internacionalnoj konferenciji za gej prava u Edinburgu. Lambda je zbog toga postala internacionalno prihvaćen simbol. Tradicionalno se lambda prikazuje u roze boji na beloj pozadini ili crna na roze pozadini.
Postoji više interpretacija značenja lambde kao simbola, mada nije poznato da li je lambda izabrana za simbol zbog svojih mogućih značenja, ili je njena upotreba kasnije njima objašnjena. Neka od tumačenja lambde kao LGBT simbola su:
- lambda stoji kao inicijalno slovo za „oslobađanje“ (liberation) ili za "ljubav" (love)
- Spartanci, kod kojih je homoseksualnost bila rasprostranjena i prihvaćena u društvu, nosili su lambdu na svojim štitovima, kao znak jedinstva (Lambda je označavala Lakedemoniju.
- sinergija zajedničkog rada gejeva i lezbejki na oslobođenju (značenje je parafraza upotrebe lambde u fizici)
Lambda u svakom slučaju danas označava jedinstvo pod opresijom i zajedničku energiju za oslobađanje. Lambdu danas koriste organizacije koje ujedinjuju gejeve, lezbejke, biseksualne i trans osobe. Mnoge organizacije u svetu se danas zovu lambda. Takođe, jedna od LGBT organizacija u Srbiji nosi ime Lambda.
(Glavni članak: Labris (LGBT simbol).)
Labris je antičko oružje koje danas prihvataju lezbejke i feministkinje kao simbol ženksog oslobođenja, solidarnosti i ženske samodovoljnosti. Labris je povezan sa Amazonkama, kao i sa boginjom Artemidom, koju su lezbejske feministkinje prihvatile kao kultnu lezbejsku ličnost, odvojenu od sveta muškaraca i mitsku preteču lezbejskog separatizma.
(Glavni članak: Zastava duginih boja.)
Originalnu Zastavu duginih boja dizajnirao je Gilbert Baker za gej paradu u San Franciscou 1978. godine. Zastava danas predstavlja najvažniji, najrasprostranjeniji i najprepoznatljiviji simbol LGBT pokreta.
Boje na zastavi simbolizuju:
- život - crvena
- zdravlje - narandžasta
- zrake Sunca - žuta
- prirodu - zelena
- harmoniju - plava
- duh - ljubičasta
Osnovni dizajn zastave se često menja kako bi se naglasila pripadnost nekoj od subkultura u okviru LGBT zajednice.
(Glani članak: Zastava leather ponosa.)
Zastavu je dizajnirao Toni DeBlase za izbor Mr. Leather u Chicagou 28. marta, 1989. Simbol je „leather“ zajednice – onih koji uživaju u sado-mazohizmu, vezivanju, dominaciji, uniformama, koži i drugim vrstama fetiša. Zastava ne predstavlja isljučivo LGBT leather zajednicu, već sve, bez obzira na seksualnu orijentaciju. Ipak, najčešće je koriste gejevi.
Sastoji od 9 horizontalnih traka jednake širine, po kojima se smenjuju crna i kraljevsko plava boja. Središnja traka je bele boje. U gornjem levom uglu nalazi se crveno srce.
(Glavni članak: Zastave bear ponosa.)
Prvi put je izložena 18. juna, 1995. godine u bear baru Spages u Seattleu. Boje na zastavi su raspoređene dijagonalno: azurna, koja simbolizuje nebo, nalazi se u gornjem levom uglu, zelena, koja simbolizuje zemlju, u donjem desnom uglu, dok se između njih nalaze tri trake bela, crna i braon, koje simbolizuju vrste medveda. U gornjem levom uglu nalazi se zlatna šapa, koja simbolizuje sunce i bratstvo između svih medveda (bear).
Ovakvu zastavu je počeo da promoviše Craig Byrnes, 1996. godine. Zastava se sastoji od sedam horizontalnih traka sa, pretpostavlja se, bojama medveda: braon, svetlo braon, veoma svetlo braon, vrlo svetlo žuto, belo, sivo i crno. U gornjem levom uglu otisak medveđe šape se prostire na prve četiri trake.
(Vidi članak: Zastava ponosa biseksualnih osoba.)
Ovu zastavu osmislio je Michael Page, 1988. godine za biseksualnu zajednicu. Sastoji se od široke pink trake na vrhu i plave trake iste širine na dnu zastave. Između njih nalazi se ljubičasta uža traka. Pink boja predstavlja gejeve i lezbejke; plava traka predstaljva heteroseksualne osobe, dok boja dobijena njihvim mešanjem predstavlja biseksualnu populaciju.
Zastavu je dizajnirala Monica Helms i privi put je prikazana na paradi u Phoenixu, Arizona, 2000. godine. Zastava se sastoji od pet traka: nežno plava, roze, bela, roze, nežno plava. U objašnjenju koje je dala Monica Holds stoji da plava boja se tradicionalno vezuje za dečake, roze za devojčice, a bela boja predstavlja osobe u tranziciji, one koji/e smatraju da su neutralnog roda ili da nemaju rod, kao i interseksualne osobe. Zastava je takva da izgleda isto kako god da se okrene – „uvek je ispravno“. To simbolizije trans osobe koje traže ono što je ispravno u svojim životima.
(Glavni članak: Ružičasti trougao.)
Ružičasti trougao potiče iz perioda nemačkih koncentracionih logora, kada je služio kao logorska oznaka za gejeve kažnjene po Paragrafu 175, koji je inkriminisao mušku homoseksualnost. Zbog svoje direktne veze sa nacizmom, ovaj simbol ima snagu da podseti na sličnost između nacista i onih, posebno javnih ličnosti i političara, koji danas vrše progon i/ili pozivaju na ograničavanje prava LGBT osoba.
(Glavni članak: Crni trougao)
Crni trougao ima slično poreklo kao Ružičasti trougao. Iako lezbejke nisu bile kažnjavane po Paragrafu 175, one su bile svrstavane u grupu žena sa antisocijalnim ponašanjem, zajedno sa feministkinjama, prostitutkama, ženama koje su se suprotstavljale nacističkom režimu ili onima koje nisu htele da se prilagode i prisvoje nacističke vrednosti. Ta grupa bila je označena crnim trouglom. Kada su gejevi počeli da koriste ružičasti trougao, lezbejke i feministkinje su prihvatile crni trougao kao simbol svog ponosa i sestrinstva.
Biseksualne osobe su, po ugledu na gejeve i lezbjke, počele da koriste trouglasti znak kao simbol svog ponosa. Poreklo ovog simbola, ipak, nije poznato. Jasno je da ružičasti trougao simbolizuje gejeve, a u proširenom značenju homoseksualne osobe. Plavi trougao nikada nije korišćen u nacističkim logorima, međutim, po analogiji sa Zastavom ponosa biseksualnih osoba, on predstavlja heteroseksaulne osobe. Treći trougao koji se dobija preklapanjem ova dva, simbolizuje biseksualne osobe. Drugo moguće objašnjenje je da roze trougao predstvalja devojčice, a plavi dečake, dakle, oba roda kojima su biseksulne osobe (u sredini, simbolizovane ljubičastim trouglom) naklonjene.
(Glavni članak: Rodni simboli.)
Tokom 1970-ih gejevi su počeli da koriste konjugovana dva muška (Marsova) simbola (♂) da bi označili mušku homoseksualnost. U isto vreme lezbejke počinju da koriste dva spojena ženska (Venerina) simbola da bi izrazile lezbejstvo.
Dok je gejeve, lezbejke i heteroseksualne osobe lako prikazati kombinaciojom rodnih simbola, nešto je teže to učiniti sa biseksaulnim osobama.
Za obeležavanje transrodnosti i transeksualnosti koristise više jednostavnih ili kombinovanih rodnih simbola. Ranije najčešće korišćen simbol je bio spojen muški i ženski znak. Međutim sa jačanjem interesovanja za pitanja transrodnosti, sa većom senzitivnošću za pitanje roda i shvatanjem razlika unutar same trans grupe, ovaj simbol je postao neadekvatan (mada ga neki i dalje koriste), te se javio simbol koji pored muškog i ženskog dodaje još jedan muško-ženski znak za osobe koje se ne definišu striktno u granicama jednog roda. Nekada se ovaj simbola nalazi ucrtan u ružičastom trouglu.
Po ugledu na rodne simbole koje koriste muškarci, žene i transrodne osobe, interseksualne osobe su prihvatile simbol Merkura. Merkur (Hermes) je sa Venerom (Afrodita) imao dete Hermafrodita, koje je imalo i muške i ženske genitalije. Pošto Hemafrodit nema simbol kojim se označava, prihvaćen je simbol Merkura.
Pored interseksaulnih osoba, ovaj simbol koriste i transrodne osobe, koje se smatraju rodno neopredeljenim, odnosno androgine osobe.