Knut Hamsun
Knut Hamsun (4. avgust 1859 – 9. februar 1952) bio je norveški pisac i dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1920. godine. Posle Ibzena, najpoznatiji je norveški književnik. Tridesetih godina dvadesetog veka bio je angažovan kao političar, promovišući desničarske ideje. Podržavao je nacističku filozofiju i norvešku kvislinšku vladu, zbog čega je bio osuđen na robiju. Dešavalo se da su mu čitaoci, nezadovoljni političkim idejama koje je izlagao u svojim delima, vraćali kupljene knjige.
U književnim počecima pisao je romantičarskim stilom koji je naginjao ka modernoj književnosti. Njegovo prvo značajnije delo bilo je Misterije. Neki kritičari su ovo delo nazvali jevanđeljem modernizma, poredeći ga sa delima poput Tako je govorio Zaratustra. Delo je teško žanrovski definisati budući da se u njemu prepliću lirski i epski elementi uz dominantnu iracionalnost koja počiva na kritičkom odnosu prema građanskom društvu i njegovom nastojanju da se oslobodi stvaralačka ličnost. U vreme nastanka "misterija" nastala su i dela Pan i Viktorija. Hamsun je u Viktoriji ispevao himnu ljubavi.
Romani Pan i Viktorija su delovi trilogije u koju spada i roman Glad. Pan govori o čoveku koji na bolan način shvata kako stapanje čoveka sa prirodom više nije moguće. Hamsun prikazuje onaj deo ljudske istorije kada je „čovek postao bolesno čedo grada“. Bavio i dramom i poezijom, ali sa slabijim uspehom. Nikada se nije pokajao zbog svojih političkih uverenja, čak ni u autobiografiji Na zaraslim stazama.
Prvi put je privukao pažnju 1890. godine romanom Glad. U poluautobiografskom delu opisao je pad mladog pisca u ludilo kao rezultat gladi i siromaštva. Hamsun je pionir psihološke literature u kojoj se pojavljuju tehnike kao što su tok svesti i unutrašnji monolog. Uticao je na autore kao što su Thomas Mann, Franz Kafka , Maksim Gorki, Stefan Zweig, Henry Miller, Hermann Hesse, John Fante i Ernest Hemingway.[1]
Ostala dela:
- Pan,
- Misterije,
- Blagoslov zemlje,
- Avgust,
- Skitnice,
- Ruža,
- Po zaraslim stazama,
- Plodovi zemlje,
- Poslednje poglavlje,
- Nitkov iz skitničkog života,
- Krug se zatvara,
- Glas života,
- Žene na studencu,
- Viktorija,
- Urednik Lynge,
- Zavodnik i druge priče.
- Glad (više o tome možete pročitati na https://dotkomsite.wordpress.com/2016/02/23/pisac-koji-je-urlao-na-hitlera-glad-knut-hamsun/
- Svetislav Pušonjić: Čovek i civilizacija u delu Knuta Hamsuna, [ pogovor romanu Poslednje poglavlje ], Logos, Beograd, 2010.
- Svetislav Pušonjić: Značenje prvobitnosti u romanu 'Plodovi zemlje', [ pogovor romanu Plodovi zemlje Knuta Hamsuna ], Algoritam, Beograd, 2016.
- [ http://www.vidovdan.org/politika/item/11152-2015-09-23-18-25-12[mrtav link] Svetislav Pušonjić: Čovek i civilizacija u delu Knuta Hamsuna ]
- ↑ „The St. Petersburg Times - A complex legacy”. Sptimes.ru. 2009-11-06. Arhivirano iz originala na datum 2012-03-29. Pristupljeno 2011-06-27.