Jugoslavenski dinar
Jugoslavenski dinar (YUD) je bila zvanična valuta od 1918. do 2003. godine u Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca, Kraljevini Jugoslaviji, Socijalističkoj federativnoj republici Jugoslaviji i Saveznoj republici Jugoslaviji. Podijeljen je bio na 100 para.
Do 1918. godine, dinar je bio valuta Kraljevine Srbije. Završetkom Prvog svjetskog rata i ujedinjenjem južnoslavenskih država u Kraljevinu Srba, Hrvata i Slovenaca, dinar postaje platežno sredstvo u svim dijelovima Kraljevine. Jedno se vrijeme na područjima današnje Slovenije, Hrvatske i Bosne i Hercegovine koristi austrijska kruna, koja se kasnije mijenja u omjeru 1 dinar = 4 krune. U isto se vrijeme u Srbiji i Crnoj Gori koristi srpski dinar. 1926. godine plavu novčanicu od 10 dinara, zamjenjuje nova u crvenoj boji, sa likom žene na naličju.
Nakon raspada SFR Jugoslavije:
- 1991. godine Slovenija ga je zamjenila privremenim novčanim bonovima, a 1992. godine slovenskim tolarom, a potom 2007. godine eurom;
- 1991. godine Hrvatska ga je zamijenila sa hrvatskim dinarom, a u dijelovima pod kontrolom Srpske krajine dinarom Republike srpske Krajine. 1994. godine u Hrvatskoj se uvodi hrvatska kuna;
- 1992. godine Makedonija uvodi makedonski denar;
- 1992. godine Bosna i Hercegovina je uvela bosanskohercegovački dinar, a u dijelovima pod kontrolom Republike Srpske Dinar Republike Srpske, a 1998. godine uvodi se konvertibilna marka;
- 1999. godine Crna Gora ga mijenja njemačkom markom, a 2002. godine eurom.
- 1999. godine Kosovo ga mijenja njemačkom markom, a 2002. godine eurom.
- 2003. godine Srbija ga zamjenjuje srpskim dinarom;
Prve jugoslavenske dinare izdaje Nacionalna banka Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca 1920. godine. U štampariji američke banke American Bank Note Company tiskane su tri novčanice u apoenima od 10, 100 i 1000 dinara
Serija 1920–26. | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Izgled | Nominalna vrijednost |
Veličina | Boja | Opis | Datum izdavanja | |||||
Lice | Naličje | Lice | Naličje | |||||||
10 dinara | plava | goli muškarac i točak | krš | 1. novembar 1920. | ||||||
10 dinara | crvena | lik žene | Grb Kraljevine Jugoslavije, silueta crkve | 26. maj 1926. | ||||||
100 dinara | žuta | lik žene | brodovi i seljaci | 30. novembar 1920. | ||||||
1000 dinara | ljubičasta | Sveti Juraj ubija aždaju | orač i gradovi u pozadini |
Promjenom imena države u Jugoslavija 1929. godine, izdate su nove novčanice od 10 i 100 dinara, a 1931. su ih slijedile novčanice od 1000 dinara i od 500 dinara 1935. godine.
Serija 1929–39. | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Izgled | Nominalna vrijednost |
Veličina | Boja | Opis | Datum izdavanja | ||
Lice | Naličje | Lice | Naličje | ||||
10 dinara | plavo-zelena | Kralj Petar Stari most u Mostaru |
žena | 1939. | |||
20 dinara | smeđa | Kralj Petar | žena | 1936. | |||
50 dinara | smeđa | Kralj Aleksandar | statua konjanika | 1931. | |||
100 dinara | ljubičasta | žena s mačem | brodovi | 1929. | |||
lik žene i vojnika | dvije radnice | 1934. | |||||
500 dinara | plava | Kralj Petar | žene koje rade | 1935. | |||
1000 dinara | žuta | Kraljica Marija od Jugoslavije | dvije žene, jedna sa srpom i pšenicom, druga sa mačem i štitom |
1931. | |||
tri konjanika i žena učitelj i učenik |
ribar i kovač | 1935. | |||||
10.000 dinara | smeđa | Kralj Petar | dva zemljoradnika | 1936. |
Raspadom Kraljevine Jugoslavije 1941. godine, u Srbiji i dalje vrijedi dinar, nazvan srpski dinar. U Hrvatskoj, Bosni i Hercegovini, kao i drugim dijelovima Nezavisne države Hrvatske, vrijedi kuna kao platežno sredstvo, dok u drugim okupiranim dijelovima vrijede bugarski lev, italijanska lira i njemačka reichsmark. Dinar se ponovo uvodi 1944. godine, te se mijenja u odnosu 1 dinar = 20 srpskih dinara = 40 kuna. U dijelovima okupiranim od strane Italije dinar se mijenja u odnosu 1 dinar = 3 lire.
U Demokratskoj federativnoj Jugoslaviji 1944. godine izašla je jedna serija novčanica u apoenima od 1, 5, 10, 20, 50, 100, 500 i 1000 dinara.
Serija 1944. | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Izgled | Nominalna vrijednost |
Veličina | Boja | Opis | Datum izdavanja | ||
Lice | Naličje | Lice | Naličje | ||||
1 dinar | svijetlosmeđa | Lik jugoslavenskog partizana | Grb Demokratske federativne Jugoslavije Nominalna vrijednost novčanice |
1944. | |||
5 dinara | plava | ||||||
10 dinara | ljubičasta | ||||||
20 dinara | crvena | ||||||
50 dinara | plava | ||||||
100 dinara | zelena | ||||||
500 dinara | smeđa | ||||||
1.000 dinara | zelena |
Narodna banka Demokratske federativne Jugoslavije izdala je novu seriju novčanica 1946. godine u apoenima od 50, 100, 500 i 1000 dinara, a novčanicu od 5000 dinara izdala je 1950 godine.
Nova serija novčanica izdata je 1955. godine. Novčanice u apoenima od 100, 500, 1000 i 5000 dinara su sa imenom Federativna narodna republika Jugoslavija, a novčanice iz 1963. godine u apoenima od 10000 i 50000 dinara su sa novim imenom Socijalistička federativna republika Jugoslavija.
Serija 1955-63. | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Izgled | Nominalna vrijednost |
Veličina | Boja | Opis | Datum izdavanja | ||
Lice | Naličje | Lice | Naličje | ||||
100 dinara | crvena | lik žene | Dubrovnik | 1955. | |||
500 dinara | zelena | žena sa srpom | žetva | ||||
1.000 dinara | smeđa | Arif Heralić | tvornica | ||||
5.000 dinara | plava | reljef Ivana Meštrovića sa zgrade savezne skupštine Jugoslavije | Zgrada Skupštine FNRJ (danas Dom Narodne skupštine Republike Srbije) |
Denominacijom dinara u odnosu 1:100 1. januara 1966. godine, Narodna banka Jugoslavije pušta u opticaj apoene dinara u vrijednosti od 5, 10, 50 i 100 dinara, ali sa datumom izdavanja 1. august 1965. Serija novčanica od 5 i 50 dinara iz 1965. godine na naličju ima tekst Наpодна банка Југославије ćirilicom, kao i ostale tekstove (гувернер, вицегувернер, датум, Београд), dok je naziv dinara otiskan u četiri varijante (dinara, динара, динари, dinarjev). Na poleđini novčanica ime države otiskano je latinicom i ćirilicom, dok su nazivi republika ispisani u ćirilićnom pismu. Novčanica od 10 dinara sve tekstove na licu ima u latiničnom pismu, kao i imena republika na naličju.
Nova serija iz 1968. godine na licu i naličju novčanice koristi sve službene jezike i pisma u SFRJ. Koristi se promijenjeni dizajn novčanica prethodne serije, dok se novčanice od 500 dinara izdaju 1970. godine, a od 20 i 1000 dinara 1974. godine. Tom promjenom, denominirani dinar se često naziva Novi dinar, dok se u govornom jeziku zadržale novčane vrijednosti tzv. Starog dinara, te se npr. u govoru za novčani iznos od 10 dinara, često govorilo hiljadu dinara. ISO 4217 kod dinara iz ovog perioda bio je YUD.
Serija 1965-81. | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Izgled | Nominalna vrijednost |
Veličina | Boja | Opis | Datum izdavanja1 | Numerisanje2 | |||
Lice | Naličje | Lice | Naličje | ||||||
5 dinara | 123 x 59 mm | zelena | Žena sa srpom | Traktor | 1. august 1965. | (AA 000000) | |||
Nominalna vrijednost |
1. maj 1968. | (AA 000000) | |||||||
10 dinara | 131 x 62 mm | smeđa | Arif Heralić | Tvornica | 1. august 1965. | (AA 000000) | |||
Nominalna vrijednost |
1. maj 1968. 12. august 1978. 4. novembar 1981. |
(AA 000000) (AA 0000000) | |||||||
20 dinara | 139 x 65 mm | ljubičasta | Brod u luci | Nominalna vrijednost |
1974. 4. novembar 1981. |
(AA 0000000) | |||
50 dinara | 140 x 66 mm | plava | Reljef Ivana Meštrovića sa zgrade savezne skupštine Jugoslavije |
Zgrada Skupštine FNRJ (danas Dom Narodne skupštine Republike Srbije) |
1. august 1965. | (AA 000000) | |||
Nominalna vrijednost |
1. maj 1968. 12. august 1978. 4. novembar 1981. |
(AA 000000) (AA 0000000) | |||||||
100 dinara | 148 x 70 mm | crvena | Spomenik u New Yorku, pred ulazom u Zgradu Ujedinjenih naroda, djelo Antuna Augustinčića |
1965. 12. august 1978. 16. maj 1986. |
(AA 0000000) | ||||
500 dinara | 156 x 74 mm | zelena | Skulptura Nikole Tesle, autora Frane Kršinića na Nijagarinim vodopadima |
1970. 12. august 1978. 4. novembar 1981. |
(AA 0000000) | ||||
1.000 dinara | 164 x 78 mm | plava | Žena sa voćem | 1974. 4. novembar 1981. |
(AA 0000000) |
1Serije novčanica sa različitim datumima izdavanja razlikuju se po potpisima guvernera i zamjenika guvernera.
2Novčanice izdate 1. maja 1968. bile su numerisane sa kombinacijom dva slova i šest brojeva (AA 000000) i kombinacijom dva slova i sedam brojeva (AA 0000000). Kasnija izdanja su bila sa (AA 0000000).
Godine 1985. izlazi, nova serija novčanica, koja je započeta uvođenjem novčanice od 5000 dinara sa likom bivšeg predsjednika Jugoslavije Josipa Broza Tita. Već 1987. godine, zbog visoke inflacije uvode se 1987. novčanice od 20.000 dinara, a nakon čega novčanice od 50.000 dinara 1988. i 100.000, 500.000, 1 miliona i 2 miliona dinara, 1989. godine. Novčanice od 500.000 i 2 miliona dinara razlikuju se od ostale serije jer nemaju likove ljudi, nego crteže spomenika na Kozari, Tjentištu i Šumaricama.
Serija 1985–89. | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Izgled | Nominalna vrijednost |
Veličina | Boja | Opis | Datum izdavanja | ||
Lice | Naličje | Lice | Naličje | ||||
5.000 dinara | ljubičasta | Josip Broz Tito | Jajce | 1985. | |||
20.000 dinara | smeđa | Alija Sirotanović | rudarska oprema | 1987. | |||
50.000 dinara | zelena | lik žene | Dubrovnik | 1988. | |||
100.000 dinara | crvena | lik djevojke | slova i brojevi | 1989. | |||
500.000 dinara | ljubičasta | Spomenik na Mrakovici, djelo Dušana Džamonje | Spomenik palim borcima u Dolini heroja na Tjentištu, autora Miodraga Živkovića | ||||
1.000.000 dinara | smeđa | lik mlade žene sa maramom | klas pšenice | ||||
2.000.000 dinara | purpurna | Spomenik na Mrakovici, djelo Dušana Džamonje | Spomenik Prekinut let u Spomen-parku Kragujevački oktobar u Šumaricama, autora Miodraga Živkovića |
ISO 4217 kod dinara iz ovog perioda bio je YUN. 1. januara 1990. godine izvršena je druga denominacija jugoslavenskog dinara po omjeru:
- 10.000 starih dinara (YUD) = 1 novi dinar (YUN).
Novčanice su zadržale dizajn i slične su seriji od 1985. godine, sa razlikom, da su denomnacijom dinara, nominalne vrijednosti postale manje za četiri nule. Prvo su izdate novčanice od 10, 50, 100, 200, 500 i 1000 dinara, a 1991. godine izdata je novčanica od 5000 dinara. U ovom periodu, četiri od šest republika SFRJ, uvode novčane bonove, a kasnije i novac, te je serija novčanica iz 1990. godine zadnja na kojoj se nalazi grb SFRJ i naziv Socijalistička federativna republika Jugoslavija. Serija novčanica sa istom nominalnom vrijednošću, ali sa promijenjenim bojma iz 1991. godine je otiskana sa imenom Jugoslavija na poleđini.
Serija 1990–91 . | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Izgled | Nominalna vrijednost |
Veličina | Boja | Opis | Datum izdavanja | ||
Lice | Naličje | Lice | Naličje | ||||
10 dinara | crvena | lik djevojke | slova i brojevi | 1990. | |||
50 dinara | ljubičasta | Spomenik na Mrakovici, djelo Dušana Džamonje | Spomenik palim borcima u Dolini heroja na Tjentištu, autora Miodraga Živkovića | 1990. | |||
purpurna | lik dječaka | cvijeće | |||||
100 dinara | smeđa | lik mlade žene | klas pšenice | 1990. | |||
zelena | 1991. | ||||||
200 dinara | zelena i crvena | Spomenik na Mrakovici, djelo Dušana Džamonje | Spomenik Prekinut let u Spomen-parku Kragujevački oktobar u Šumaricama, autora Miodraga Živkovića | 1990. | |||
500 dinara | plava | lik mladića | planine | ||||
smeđa | 1991. | ||||||
1.000 dinara | naranđasta | Nikola Tesla | Teslin transformator | 1990. | |||
plava | 1991. | ||||||
5.000 dinara | ljubičasta | Ivo Andrić | Most Mehmed-paše Sokolovića |
ISO 4217 kod dinara iz ovog perioda bio je YUR. 1. jula 1992. godine izvršena je treća denominacija jugoslavenskog dinara po omjeru:
- 10 starih dinara (YUN) = 1 novi dinar (YUR).
Novčanice su zadržale stari dizajn, sa razlikom, da se na naličju novčanica ne nalazi grb SFRJ, nego grb Narodne banke SR Jugoslavije, a na poleđini je ime države napisano latinicom i ćirilicom Jugoslavija. Za razliku od prijašnjih serija, na novčanicama se ne nalaze, nazivi u drugim jezicima bivših republika. U 1992. godini izdate su novčanice od 100, 500, 1000, 5000, 10000 i 50000 dinara. Zbog hiperinflacije, prourokovane ekonomskom krizom 1993. godine izlaze novčanice u apoenima od 100000, 500000, 1 miliona, 5 miliona, 10 miliona, 50 miliona, 100 miliona, 500 miliona, 1 milijarde i 10 milijardi dinara.
Serija 1992–93. | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Izgled | Nominalna vrijednost |
Veličina | Boja | Opis | Datum izdavanja | ||
Lice | Naličje | Lice | Naličje | ||||
100 dinara | plava | lik mlade žene | klas pšenice | 1992. | |||
500 dinara | ljubičasta | lik mladića | planine | ||||
1.000 dinara | crvena | Nikola Tesla | Teslin transformator | ||||
5.000 dinara | zelena | Ivo Andrić | Most Mehmed-paše Sokolovića | ||||
10.000 dinara | smeđa | lik djevojke | slova i brojevi | ||||
50.000 dinara | zelena | lik dječaka | cvijeće | ||||
100.000 dinara | žuta | lik mlade žene | suncokreti | 1993. | |||
500.000 dinara | ljubičasta | lik mladića | planine | ||||
1.000.000 dinara | ljubičasta | lik dječaka | cvijeće | ||||
5.000.000 dinara | plava i tamno crvena | Nikola Tesla | Teslin transformator | ||||
10.000.000 dinara | zelena | Ivo Andrić | Zgrada Narodne biblioteke Srbije | ||||
50.000.000 dinara | crvena | lik djevojke | Zgrada Univerziteta u Beogradu tzv. Kapetan-Mišino zdanje | ||||
100.000.000 dinara | plava | lik mladića | Zgrada SANU | ||||
500.000.000 dinara | ljubičasta | lik mlade žene | Poljoprivredni fakultet Univerziteta u Beogradu | ||||
1.000.000.000 dinara (1 milijarda dinara) |
ljubičasta | lik djevojke | Zgrada Skupštine SR Jugoslavije (danas Dom Narodne skupštine Republike Srbije) | ||||
10.000.000.000 dinara (10 milijardi dinara) |
ljubičasta | Nikola Tesla | Teslin transformator |
ISO 4217 kod dinara iz ovog perioda bio je YUO. 1. oktobra 1993. godine izvršena je četvrta denominacija jugoslavenskog dinara po omjeru:
- 1.000.000 starih dinara (YUR) = 1 novi dinar (YUO).
Novčanice su zadržale stari dizajn, kao i motive. U seriji iz 1993. godine izdate su novčanice od 5000, 10.000, 50.000, 500.000, 1 milion, 5 miliona, 50 miliona, 500 miliona, 5 milijardi, 50 milijardi i 500 milijardi dinara. Već za tri mjeseca, zbog hiperinflacije, došlo je do nove denominacije dinara.
Serija 1993. | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Izgled | Nominalna vrijednost |
Veličina | Boja | Opis | Datum izdavanja | ||
Lice | Naličje | Lice | Naličje | ||||
5.000 dinara | smeđa | Nikola Tesla | Muzej Nikole Tesle u Beogradu | 1993. | |||
10.000 dinara | crvena i zelena | Vuk Karadžić | Tršić i Manastir Tronoša | ||||
50.000 dinara | ljubičasta | Petar II Petrović Njegoš | Cetinjski manastir | ||||
500.000 dinara | zelena | Dositej Obradović | Manastir Novo Hopovo | ||||
5.000.000 dinara | smeđa i plava | Karađorđe Petrović | Karađorđev konak u Topoli | ||||
50.000.000 dinara | crvena | Mihajlo Pupin | Stara telefonska centrala u Beogradu | ||||
500.000.000 dinara | plava | Jovan Cvijić | Zgrada Univerziteta u Beogradu tzv. Kapetan-Mišino zdanje | ||||
5.000.000.000 dinara (5 milijardi dinara) |
smeđa | Đura Jakšić | Manastir Vraćevšnica | ||||
50.000.000.000 dinara (50 milijardi dinara) |
crvena i plava | Miloš Obrenović | Konak kneza Miloša | ||||
500.000.000.000 dinara (500 milijardi dinara) |
tamno crvena | Jovan Jovanović Zmaj | Narodna biblioteka Srbije |
ISO 4217 kod dinara iz ovog perioda bio je YUG. 1. januara 1994. godine izvršena je peta denominacija jugoslavenskog dinara po omjeru:
- 1.000.000.000 starih dinara (YUO) = 1 novi dinar (YUG).
Novčanice su zadržale stari dizajn, kao i motive. U seriji iz 1994. godine izdate su novčanice od 10, 100, 1000, 5000, 50.000, 500.000 i 10 miliona dinara. Tri sedmice kasnije, 24. januara 1994. zbog hiperinflacije, došlo je do nove denominacije dinara. U ovoj seriji, novčanice od 10 i 100 dinara nisu imale serijske brojeve. Novčanica od 10 miliona dinara iz serije 1992-93. je izdata sa crvenim žigom 1994, te novim potpisom guvernera na naličju.
Serija 1994. | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Izgled | Nominalna vrijednost |
Veličina | Boja | Opis | Datum izdavanja | ||
Lice | Naličje | Lice | Naličje | ||||
10 dinara | zelena | Josif Pančić | Planine | 1994. | |||
100 dinara | plava i crvena | Nikola Tesla | Muzej Nikole Tesle u Beogradu | ||||
1.000 dinara | ljubičasta i crvena | Petar II Petrović Njegoš | Cetinjski manastir | ||||
5.000 dinara | plava i ljubičasta | Dositej Obradović | Manastir Novo Hopovo | ||||
50.000 dinara | crvena | Karađorđe Petrović | Karađorđev konak u Topoli | ||||
500.000 dinara | žuta | Jovan Cvijić | Zgrada Univerziteta u Beogradu tzv. Kapetan-Mišino zdanje | ||||
10.000.000 dinara (Novčanica iz 1993. godine sa dodatnim žigom "1994") |
zelena | Ivo Andrić | Narodna biblioteka Srbije |
ISO 4217 kod dinara iz ovog perioda bio je YUM. 24. januara 1994. godine izvršena je zamjena jugoslavenskog dinara, koji je bio direktno vezan za njemačku marku, po kursu prethodnog dana u odnosu:
- 13.000.000 starih dinara (YUG) = 1 Novi dinar (YUM) = 1 njemačka marka (DEM).
Naziv Novi dinar, bio je otisnut na novčanicama i zadržao se do 2000. godine. Prva serija sadržavala je apoene od 1, 5 i 10 novih dinara. U drugoj seriji iste godine izašle su dvije nove varijante novčanice od 5, 10 i nova novčanica od 20 novih dinara, dok su apoeni od 50 i 100 novih dinara pušteni u opticaj 1996. godine
Serija 1994–96. "Novi dinar" | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Izgled | Nominalna vrijednost |
Veličina | Boja | Opis | Datum izdavanja | ||
Lice | Naličje | Lice | Naličje | ||||
1 novi dinar | smeđa i plava | Josif Pančić | Planine | 1994. | |||
5 novih dinara | crvena | Nikola Tesla | Muzej Nikole Tesle u Beogradu | ||||
ljubičasta | |||||||
10 novih dinara | ljubičasta | Petar II Petrović Njegoš | Cetinjski manastir | ||||
smeđa | |||||||
20 novih dinara | zelena i smeđa | Đura Jakšić | Manastir Vraćevšnica | ||||
50 novih dinara | zelena | Miloš Obrenović | Konak kneza Miloša | 1996. | |||
100 novih dinara | zelena | Dositej Obradović | Manastir Novo Hopovo |
2000. godine su izdate nove novčanice bez riječi novi u apoenima od 10, 20, 50 i 100 dinara. Novčanice od 200 i 1000 dinara su izdate 2001., a poslije njih je 2002. puštena u opticaj novčanica od 5000 dinara.
Serija 2000–02. | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Izgled | Nominalna vrijednost |
Veličina | Boja | Opis | Datum izdavanja | ||
Lice | Naličje | Lice | Naličje | ||||
10 dinara | Oker-žuta | Vuk Karadžić Filip Višnjić u pozadini |
Slika Vuka Karadžića; Učesnici Prvog slovenskog kongresa održanog u Pragu 1848. Vinjete slova koje je uveo Vuk Karadžić | 2000. | |||
20 dinara | zelena | Petar II Petrović Njegoš | Statua Njegoša iz Njegoševog mauzoleja planina Lovćen | ||||
50 dinara | Purple | Stevan Mokranjac klavir |
Slika Mokranjac Motiv iz Miroslavljevog evanđelja Note | ||||
100 dinara | plava | Nikola Tesla definicija Tesle, jedinice magnetske indukcije |
Portret Nikole Tesle asinhroni motor | ||||
200 dinara | smeđa | Nadežda Petrović; Statua Nadežde Petrović; Silueta manastira Gračanica | slika Nadežde Petrović manastir Gračanica |
2001. | |||
1.000 dinara | crvena | Đorđe Vajfert Vajfertova pivara |
Slika Đorđa Vajferta Hologram Svetog Juraja Detalj iz unutrašnjosti stare zgrade Narodne banke Jugoslavije | ||||
5.000 dinara | ljubičasto-zelena |
Slobodan Jovanović |
Portret Slobodana Jovanovića Silueta Narodne skupštine Srbije |
2002 |
Izgled novčanica srpskog dinara zasniva se na dizajnu ove serije jugoslavenskog dinara. Jedina je razlika to, što umjesto teksta Narodna Banka Jugoslavije na naličju novčanica piše Narodna Banka Srbije.