Prijeđi na sadržaj

Historija Sirije

Izvor: Wikipedija

Sirija je bila centar jedne od najstarijih civilizacija na svetu, što je potvrđeno velikim brojem arheoloških iskopa. 1975. godine su započeta arheološka istraživanja oko grada Ebla na severoistoku Sirije. U tadašnjim istraživanjima otkriveno je naselje koje se protezalo od Crvenog mora do Turske i ka istoku do Mesopotamije u periodu od 2500 do 2400. pne. Naučnici veruju da je jezik kojim se govorilo u Ebli najstariji iz grupe semitskih jezika. Gradovi takođe od arheološke važnosti su Mari, Ugarit i Dura Europos.

Siriju su okupirali brojni narodi, Kanaati, Jevreji, Arameni, Asirci, Vavilonci, Persijci, Grci, Armenijci, Rimljani, Vizantinci, Arapi, i jedan deo je osvojen od strane Krstaša. Sirija je, kao i ostatak regiona, bio pod viševekovnom kontrolom Otomanskog carstva. Današnja sirija je takođe bila jedan od centara osnivalja Hrinšćanstva - Sveti Pavle se preobrazio u Hrišćanina na putu u Damask i osnovao prvu hrišćansku crkvu u Antioku, antičkoj Siriji, a današnjoj Turskoj.

Otomanska kontrola nad Sirijom se završila kada su Arapi ušli u Damask, pri samom kraju Prvog svetskog rata, 1918. godine. Nezavisno arapsko kraljevstvo Sirije je osnovano na čelu sa kraljem Fejsal iz Hašemit porodice, koji je kasnije postao kralj Iraka. Njegova vladavina je okončata jula 1920. godine kada su francuske snage usšle u Siriju i uspotavile svoju vlast. Nakon bitke kod Mejsaluna 23. jula, između sirijske armije pod vođstvom Jusuf al-Azmeha i francuskih snaga, francuske snage su došle do Damaska i kralj Fejsal je zbačen sa vlasti. Period francuske vladavine je obeležen naglim porastom nacionalizma i brutalnom represijom, ali je ovaj period takođe video i modernizaciju infrastrukture.

Nakon odlaska Francuske 1940. godine, Sirija je pala u ruke Viči vlade, sve dok je ponovo nije okupirala Francuska jula 1941. godine, ovog puta sa Velikom Britanijom. Usled nacionalizma francuske trupe su napustile zemlju aprila 1946. godine, i ostavile zemnju u rukama vlade koja se zalagala za republiku.

Godine 1973. izbio je sukob nazvan Oktobarski rat, u kojem je Sirija napala područje Golanske visoravni u pokušaju da zauzmu region i zbace izraelsku vlast. Uprkos početnim uspesima, na krjau rata Izrael je bio superioriniji u vojnom pogledu. Nakon nekoliko diplomatskih pregovora, u kojima je ulogu katalizatora imao Henri Kisindžer, Sirija je dobila teritorijalno mali deo Golanskih visrovni, što je tadašnja vlada Sirije upotrebila u unutrašnjosti zemlje kao dokaz da je rat bio pobedosan. od 1974. godine sirijasko-izraelski front je video primirje, sa povremenim incidentima.

Rane 1976. godine građanski rat je izbio u susednom Libanu u kojem su velike gubitke pretrpeli pripadnici Maroni Hrišćana. Sirija je poslala 40.000 svojih vojnika u Liban kako bi pomogli Hrišćanima, ali se uskoro i sama umešala u Libanski građanski rat. Sa ulaskom Sirije u sukob, počinje i tridesetogodišnje sirijsko prisustvo u Libanu. Narednih 15 godina građanskog rata, Sirija se borila za kontorlu nad Libanom, a u isto vreme ratovala sa Izraelom koristeći teritoriju Libana i libanske vojnike na jugu zemlje. Nakon završetka rata 1990. godine, mnogi su videli prisustvo Sirije u Libanu kao okupaciju. Sirijske trupe su ostale prisutne u Libanu sve do 2005. godine, nakon što je izvršen atentat na bivšeg premijera Rafik Haririja, i nakon što se se pojavila špekulacije da je Sirija imala udela u atentatu.

Nakon završetka rata u Libanu, smatra se da je oko milion Sirijanaca došlo u Liban u potrazi za poslom. Sirijski radnici su lakše nalazili zaposlenje od Palestinaca i samih Libanca, jer su Sirijanci bivali manje plaćeni. Neki su smatrali da je blagoslov Sirije uz koji je slala tako veliki broj svojih državnjana u susedni Liban bio još jedan pokušaj Sirije da kolonizuje Liban. 1994. godine nakon pritisaka iz Damaska, libanska vlada je odobrila izdavanje oko 200.000 libanskih pasoša sirijskim građanima koji su živeli tada u Libanu.