Henry V od Engleske
| Henry V od Engleske | |
|---|---|
| |
| Portret Henrya V | |
| Kralj Engleske | |
| Vladavina | 20. mart 1413. - 31. august 1422. |
| Krunidba | 9. april 1413.Westminsterska opatija |
| Prethodnik | Henry IV |
| Nasljednik | Henry VI |
| Supruga | Catherine od Valoisa |
| Djeca | Henry VI |
| Dinastija | Lancaster |
| Otac | Henry IV |
| Majka | Mary od Bohuna |
| Rođenje | 16. septembar 1387. Monmouth, Wales |
| Smrt | 31. august 1422. Vincennes Francuska |
Henry V od Engleske (Monmouth, Wales, 16. septembar 1387. - Vincennes London, 31. august 1422.), bio je sin Henrya IV iz Dinastije Lancaster i kralj Engleske, od 20. marta 1413. do 31. august 1422..[1]
Kao pobjednik u Bitci kod Agincourta 1415 u Stogodišnjem ratu sa Francuskom uzdigao je Englesku u jednu od najsnažnijih monarhija Evrope.[1]
Henry je rođen kao sin prvjenac u braku Henrya, grofa od Derbya (kasnijeg kralja Henrya IV) i Mary de Bohun. Kad mu je otac protjeran iz zemlje 1398., prigrlio ga je Richard II na svoj dvor i unatoč sukoba sa njegovim ocem podizao prilično pravično, jer ga je i proglasio vitezom 1399. [1]
Ipak izgleda da je presudnu ulogu u njegovom odgoju imao njegov ujak Henry Beaufort, biskup Winchestera, jer je unatoč kratkom školovanju (vrlo rano je preuzeo dužnosti), on bio dobro obrazovan prema standardima onog vremena. Odrastao je okružen muzikom i knjigama, pa je tako postao prvi engleski kralj koji znao sa lakoćom čitati i pisati na narodnom jeziku. Nakon što mu je otac 15. oktobra 1399., okrunjen za kralja, proglašen je Grofom od Chestera, Grofom od Cornwalla i Princom od Walesa, a ubrzo nakon toga i Grofom od Akvitanije i Lancastera.[1]
Od oktobra 1400. samostalno vlada Walesom, tako da je već 1403. morao preuzeti i komandu u pravom ratu protiv velških pobunjenika. Borbe sa pobunjenicima trajale su do 1408. Nakon toga se počeo interesirati za politiku pa je zatražio mjesto u dvorskom savjetu, u kom je bio opozicija svom tad već bolesnom ocu i njegovom bolesnom ocu i Thomasu Arundelu nadbiskupu Canterburyja.[1] Zbog tog ga je otac izbacio iz savjeta.
Henry je naslijedio na tronu svog oca 21. marta 1413. Prve godine njegove vladavine protekle su mu u konsolidiranju svog vladarskog položaja i gušenju buna, od kojih je prva bila ona koju su poveli Lolardi u januaru 1414. zatim je u julu 1415.uspješno spriječio zavjeru Richarda od Conisburgha i Henrya Scropa u korist Edmunda Mortimera, grofa od Marcha, pobivši urotnike.[1]
Svi ti incidenti nisu ga previše dugo omeli od njegove ambiciozne politike prema Francuskoj. On se nikako nije mirio sa Mirovnim ugovorom iz Calaisa 1360. iako se pozvao na njega i zatražio Charlesa VI da mu vrati Akvitaniju, u svojim zahtjevima je bio toliko drzak pa je zatražio i Normandiju, Tourainu i Maine-et-Loire (bivša anžuvinska lena) krajeve koji nikad nisu pripadali Engleskoj. [1]
Kad je Charles VI to odbio krenuo je u invaziju Francuske. Nakon velike pobjede u Bitci kod Agincourta 1415. - 1417. proširio je vojnu kampanju i osvojio velik dio Normandije, a 1419. zauzeo Rouen i sa vojskom došao pred zidine Pariza. Nakon višemjesečnih pregovora vođenih početkom 1420. postignuto je primirje u Troyesu, nakon kojeg se Henry oženio kćer francuskog kralja Charlesa VI Catherine od Valoisa i tako postao nasljednik francuske krune. Henry je na osnovu tog sporazuma postao prvi engleski kralj koji je ujedinio francusku i englesku krunu.
Svega dvije godine kasnije Henry je umro 31. augusta 1422., nakon opsade francuskog Meauxa gdje je izgleda obolio od dizenterije.
Sa Catherine od Valoisa imao je samo jednog sina Henrya VI koji ga je naslijedio sa svega devet mjeseci tako da je umjesto njega vladala Catherine kao regent.
| Prethodnik: | Kralj Engleske | Nasljednik: |
| Henry IV | Henry VI |