Mokraćovod

Mokraćovod (ureter) je parni cevasti organ, koji sprovodi definitivno uobličenu mokraću iz bubrega u mokraćnu bešiku. Kod odraslih osoba prosečna dužina mokraćovoda iznosi 24–34 cm, a prečnik oko 5mm. Kao i ostali delovi mokraćnih puteva, i ovaj organ ima isključivo konduktornu ulogu, odnosno ne utiče na volumen i sastav urina.

Mokraćovod polazi od bubrežne karlice, spušta se niz retroperitonealni prostor trbušne duplje i ulazi u malu karlicu, gde se završava ulivanjem u mokraćnu bešiku. Prema tome, na njemu se razlikuju trbušni (pars abdominalis) i karlični deo (pars pelvina). Granicu između ovih delova čini tzv. terminalna (granična) linija. Prilikom ulaska u karličnu duplju mokraćovod obrazuje graničnu krivinu (flexura marginalis ureteris) i u tom suženom delu može da se zaustavi bubrežni kamen. Krivina mokraćovoda se projektuje na prednjem trbušnom zidu u predelu Haleove topografske tačke.

Mokraćovodi prolaze kroz zid bešike ukoso. Prilikom rastezanja zida mokraćne bešike, nabor njene sluznice deluje kao valvula i sprečava vraćanje (refluks) urina ka ureterima i eventualno širenje infekcije iz bešike prema bubrezima.

Građa

Zid mokraćovoda je građen od tri sloja, koji se nastavljaju na odgovarajuće slojeve bubrežne karlice i mokraćne bešike. To su: sluznica, mišićni sloj i vanjski vezivni sloj (adventicija).

Sluznica (tunica mucosa) je prekrivena prelaznim epitelom (urotelom), koji je nepropustan za vodu i elektrolite. Ispod njega se nalazi lamina propria, sloj rastresitog veziva koji sadrži veliki broj ćelija i retke limfne čvoriće.

Mišićni sloj (tunica muscularis) grade u proksimalnom delu dva, a u distalnom tri podsloja spiralno raspoređenih snopova glatkih mišićnih ćelija. To su unutrašnji (longitudinalni), srednji (cirkularni) i u distalnom delu spoljašnji (longitudinalni) podsloj. Peristaltički pokreti mišićnog sloja imaju presudnu ulogu u kretanju mokraće ka bešici, dok je uticaj sile gravitacije od sekundarnog značaja. Pokrete inicira mišićni prsten koji se nalazi oko papila u bubrežnim čašicama i koji svojom kontrakcijom istiskuje mokraću, a naziva se predvodnik peristaltike.

Spoljašnji vezivni sloj (tunica adventitia) se sastoji od rastresitog vezivnog tkiva bogatog masnim ćelijama (adipocitima), krvnim i limfnim sudovima i nervima.

Literatura

• Arthur C. Guyton, John E. Hall: Medicinska fiziologija, IX izdanje ("Savremena administracija" Beograd, 1999.) ISBN 86-387-0599-9;
• Z. Anđelković, LJ. Somer, M. Perović, V. Avramović, LJ. Milenkova, N. Kostovska, A. Petrović: Histološka građa organa, I izdanje ("Bonafides" Niš, 2001.) ISBN 86-7434-003-2;
• Slavoljub V. Jovanović, Neva L. Lotrić: Deskriptivna i topografska anatomija čoveka, III izdanje ("Medicinska knjiga" Beograd – Zagreb, 1987.);