Izvorni kod stranice Republika Srpska


{{Redirect|Srpska|druge upotrebe|Srpska (razvrstavanje)}}
</div>{{Infokutija naselje|ime=Република Српска <br>
Republika Srpska|sjedište=[[Istočno Sarajevo]] (de fakto [[Banja Luka]])|sjedište_vrsta=Glavni grad|blank_info="Jezici srpskog hrvatskog i bošnjačkog naroda" {{Efn|[[Ustav Republike Srpske]] izbjegava navesti imena jezika, te navodi "jezike Srba, Bošnjaka i Hrvata."|group=α}}|blank_name=Službeni jezici|slika_zastava=Flag of the Republika Srpska.svg|prazan_grb_vrsta=Amblem|slika_prazan_grb=Seal of the Republika Srpska.svg|slika_mapa=Republika Srpska in Bosnia and Herzegovina.svg|himna=[[Moja Republika]]|vođa_ime=[[Radovan Višković]]|vođa_titula=[[Predsjednik vlade]]|vođa_ime1=[[Milorad Dodik]]|vođa_titula1=[[Predsjednik]]|tip_naselja=Entitet|blank1_name=Etničke grupe|blank1_info=[[Srbi]]: 81,5% <br>[[Bošnjaci]]: 14,0% <br>[[Hrvati]]: 2,4%|površina=24.641,72|stanovništvo=1228423|stanovništvo_godina=2013.|blank2_name=Valuta|blank2_info=[[Konvertibilna marka]]|iso_kod=3166-2:BA-SRP|vremenska_zona=[[CET]]|vremenska_zona_DST=[[CEST]]|utc_pomak=+1|utc_pomak_DST=+2}}
'''Republika Srpska''' jedan je od dva entiteta koji sačinjavaju Bosnu i Hercegovinu. Drugi entitet je [[Federacija Bosne i Hercegovine]]. Glavni grad Republike Srpske je [[Sarajevo]],<ref>[http://sr.wikisource.org/wiki/%D0%A3%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B2_%D0%A0%D0%B5%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B5_%D0%A1%D1%80%D0%BF%D1%81%D0%BA%D0%B5_%E2%80%94_%D0%9F%D1%80%D0%B5%D1%87%D0%B8%D1%88%D1%9B%D0%B5%D0%BD%D0%B8_%D1%82%D0%B5%D0%BA%D1%81%D1%82_%28%D0%A3%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B2%D0%BD%D0%B8_%D1%81%D1%83%D0%B4%29 Устав Републике Српске — Пречишћени текст (Уставни суд)], Члан 9: Главни град Републике је Сарајево.</ref><ref>[http://sr.wikisource.org/sr-el/%D0%A3%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B2_%D0%A0%D0%B5%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B5_%D0%A1%D1%80%D0%BF%D1%81%D0%BA%D0%B5_%E2%80%94_%D0%9F%D1%80%D0%B5%D1%87%D0%B8%D1%88%D1%9B%D0%B5%D0%BD%D0%B8_%D1%82%D0%B5%D0%BA%D1%81%D1%82_%281996%29 Ustav Republike Srpske — Prečišćeni tekst (1996)], Član 9: "Glavni grad Republike je Sarajevo".</ref><ref>[http://www.slobodnaevropa.org/content/rs_propale_ustavne_promjene_o_banjaluci_kao_glavnom_gradu/24562746.html Propale ustavne promjene o Banjaluci kao glavnom gradu RS]</ref> a [[Banja Luka]] je najveći privredni, politički i administrativni centar, sjedište [[Vlada Republike Srpske|Vlade]] i [[Narodna skupština Republike Srpske|Narodne Skupštine]].<ref>{{Cite web |title=Географија (predsjednikrs.net) |url=http://predsjednikrs.net/index.php?option=com_content&view=article&id=109&Itemid=157&lang=rs |access-date=2012-04-09 |archive-date=2012-05-22 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120522003940/http://predsjednikrs.net/index.php?option=com_content&view=article&id=109&Itemid=157&lang=rs }}</ref><ref>[http://www.esrpska.com/ContentPage.aspx?kat_id=aed2359a-02f3-46a7-b04c-11954411c8c4&podkat_id=39b00c65-e801-4921-857c-516c55d5841d&page_id=6 Република Српска (esrpska.com)]</ref>

Republika Srpska je proglašena [[9. 1.]] [[1992]]. godine, ali je tokom čitavog [[rat u Bosni i Hercegovini|rata u Bosni i Hercegovini]] bila nelegalna tvorevina, u skladu sa mišljenjem [[Arbitražna komisija Mirovne konferencije o Jugoslaviji|Međunarodne arbitražne komisije o Jugoslaviji]], i međunarodnim priznanjem [[Bosna i Hercegovina|Republike Bosne i Hercegovine]].

Postojanje Republike Srpske priznato je 1. članom dejtonskog [[Ustav Bosne i Hercegovine|Ustava Bosne i Hercegovine]] iz [[1995]]. godine, u kojem se navodi: “Republika BiH nastavlja svoje legalno postojanja pod zvaničnim imenom BiH kao država po međunarodnom pravu sastavljena od dva entiteta – FBiH i RS.” Po [[Daytonski sporazum|Dejtonskom sporazumu]], ona je jedan od dva [[biće|entiteta]] [[Bosna i Hercegovina|Bosne i Hercegovine]] i zauzima 49% teritorije BiH.

== Istorija ==
{{main|Istorija Republike Srpske|SAO Bosanska Krajina|SAO Semberija|SAO Romanija|SAO Hercegovina|SAO Severna Bosna|Republika Srpska (1992-1995)|Rat u Bosni i Hercegovini|Dejtonski sporazum}}
[[Datoteka:Srpske autonomne oblasti u Bosni i Hercegovini.png|thumb|left|200px| Samoproklamovane "[[Srpska autonomna oblast|srpske autonomne oblasti]]" od 1991. do 1992., nastale u pobuni protiv vlasti Bosne i Hercegovine.]]
Republika Srpska je formirana [[9. 1.]] [[1992]]. pod nazivom '''Srpska Republika Bosna i Hercegovina''', od strane predstavnika [[Srbi|srpske]] nacionalnosti u organima vlasti tadašnje [[Socijalistička Republika Bosna i Hercegovina|Socijalističke Republike Bosne i Hercegovine]], još uvijek formalno u sastavu [[Socijalistička Federativna Republika Jugoslavija|SFRJ]]. Već ranije, tokom [[Raspad SFRJ|raspada SFRJ]], na područjima sa srpskom većinom su se formirali paralelni organi vlasti, uključujući i tzv. ''srpske autonomne oblasti'' i opštine i druge entitete, sa ciljem ujedinjenja u [[Velika Srbija|Savez srpskih država]].<ref>[http://www.e-novine.com/feljton/36593-Karadi-proglasio-privatnu-dravu.html Karadžić proglasio privatnu državu]</ref>

[[Narodna skupština Republike Srpske|Skupština bosanskohercegovačkih Srba]], formirana [[24. 10.]] [[1991]]., je [[28. 2.]] 1992. donijela Ustav Srpske republike Bosne i Hercegovine. Republika bi se sastojala ne samo od svih područja gdje su Srbi bili većina, nego takođe i od ''„mjesta gdje je srpski narod manjina zbog [[progon Srba u Drugom svetskom ratu|genocida nad njim]] tokom [[Drugi svjetski rat|Drugog svjetskog rata]]“''<ref>{{Cite web |title=Optužnica protiv Slobodana Miloševića |url=http://www.bhdani.com/arhiva/235/cinjenice.shtml |access-date=2012-04-05 |archivedate=2007-12-27 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20071227184824/http://www.bhdani.com/arhiva/235/cinjenice.shtml |deadurl=yes }}</ref>, odnosno obuhvaćala bi teritorije sledećih 70 opština (u podebljanim Srbi nisu činili većinu): [[Banja Luka|Banjaluka]], '''[[Bihać]]''', [[Bijeljina]], [[Bileća]], [[Kozarska Dubica|Bosanska Dubica]], [[Gradiška|Bosanska Gradiška]], '''[[Bosanska Krupa]]''', '''[[Brod (Bosna i Hercegovina)|Bosanski Brod]]''', [[Novi Grad|Bosanski Novi]], [[Bosanski Petrovac]], '''[[Šamac|Bosanski Šamac]]''', [[Bosansko Grahovo]], '''[[Bratunac]]''', '''[[Brčko]]''', '''[[Bugojno]]''', [[Čajniče]], '''[[Čapljina]]''', [[Čelinac]], [[Derventa]], '''[[Doboj]]''', '''[[Donji Vakuf]]''', [[Drvar]], '''[[Foča]]''', [[Gacko]], [[Glamoč]], [[Han Pijesak|Han-Pijesak]], [[Ilijaš]], '''[[Jajce]]''', [[Kalinovik]], '''[[Kladanj]]''', [[Ključ (grad)|Ključ]], '''[[Konjic]]''', [[Kotor-Varoš]], [[Laktaši]], '''[[Livno]]''', [[Lopare]], [[Ljubinje]], [[Milići]], [[Modriča]], '''[[Mostar]]''', [[Mrkonjić Grad|Mrkonjić-Grad]], [[Nevesinje]], '''[[Olovo]]''', [[Petrovo]], '''[[Prijedor]]''', [[Prnjavor]], [[Stanari]], '''[[Rogatica]]''', [[Rudo, Bosna i Hercegovina|Rudo]], [[Pale]], [[Skender Vakuf / Kneževo|Skender Vakuf]], [[Sokolac]], [[Srbac]], '''[[Srebrenica]]''', '''[[Srebrenik]]''', '''[[Stari Grad (Sarajevo)|Stari grad Sarajevo]]''', '''[[Stolac]]''', [[Šekovići]], [[Šipovo]], [[Teslić]], [[Trebinje]], '''[[Tuzla]]''', [[Ugljevik]], '''[[Višegrad]]''', '''[[Vlasenica]]''', '''[[Vogošća]]''', '''[[Zavidovići]]''', '''[[Zvornik]]''', '''[[Žepče]]'''.<ref>{{Cite web |title=Mediji i rat: Kako je “Politika” izveštavala 1992. godine (2) |url=http://www.e-novine.com/feljton/36155-Genocid-moe-pone.html |access-date=2010-03-29 |archivedate=2013-06-06 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130606110330/http://www.e-novine.com/feljton/36155-Genocid-moe-pone.html |deadurl=yes }}</ref> Istom odlukom je Republika proglašena dijelom [[Krnja Jugoslavija|jugoslovenske federalne države]]. Nakon provedenog referenduma Bosna i Hercegovina [[5. 4.]] [[1992]]. proglašave nezavisnost, Srpska Republika Bosna i Hercegovina proglašava [[7. 4.]] [[1992]]. godine odvajanje od Bosne i Hercegovine i ostanak u Jugoslaviji.

[[Arbitražna komisija Mirovne konferencije o Jugoslaviji|Međunarodna arbitražna komisija o Jugoslaviji]] je dala [[pravo|pravno]] mišljenje da samo [[republika|republike]] SFRJ imaju pravo na proglašenje [[nezavisnost]]i nakon referenduma, a da narodi nemaju pravo na [[samoopredjeljenje|samoodređenje]], čime je želja srpskog naroda za [[Velika Srbija|zajedničkom državom]] pred međunarodnom zajednicom proglašena nelegalnom.

{{Multiple image
 | align     = left
 | direction = horizontal
 | image1    = Evstafiev-Radovan Karadzic 3MAR94.jpg
 | width1    = 157
 | image2    = Evstafiev-ratko-mladic-1993-w.jpg
 | width2    = 150
 | footer    = [[Radovan Karadžić]], prvi predsednik Republike Srpske, i [[Ratko Mladić]], prvi načelnik generalštaba VRS.
}}
[[12. 5.]] [[1992]]. godine, na 16. sjednici [[Narodna skupština Republike Srpske|Skupštine srpskog naroda u Bosni i Hercegovini]], [[Radovan Karadžić]] je objavio šest "strategijskih ciljeva" srpskog naroda u Bosni i Hercegovini:<ref>[http://www.un.org/icty/cases-e/cis/mladic/cis-karadzicmladic.pdf The Prosecutor v. Radovan Karadžić and Ratko Mladić]</ref>

# Uspostaviti državne granice koje bi odvojili srpski narod od druga dva naroda.
# Uspostaviti koridor između [[Semberija|Semberije]] i [[Bosanska Krajina|Bosanske Krajine]], jer nema "[[Velika Srbija|Saveza srpskih zemalja]]" bez toga.<ref>[http://www.scribd.com/doc/76617894/16-SJEDNICA-NARODNE-SKUP%C5%A0TINE-REPUBLIKE-SRPSKE-12-maj-1992-latinica 16. SJEDNICA NARODNE SKUPŠTINE REPUBLIKE SRPSKE]</ref>
# Uspostaviti koridor u [[Podrinje|Podrinju]], što znači ukinuti stanje [[Drina|Drine]] kao granicu srpskih država.
# Uspostaviti granicu na [[Una|Uni]] i [[Neretva|Neretvi]].
# Podijeliti [[Sarajevo]] u srpske i bošnjačke dijelove, te uspostaviti sposobne državne vlasti u oba djela.
# Osigurati pristup [[Jadransko more|Jadranskom moru]].

Tokom iste sjednice, skupština bosanskih Srba je uspostavila Vojsku Republike Srpske (VRS) i izabrala [[Ratko Mladić|Ratka Mladića]] da bude zapovjednik drugog vojnog distrikta Jugoslavenske armije, kasnije glavnog štaba vojske Republike Srpske. Na toj istoj sjednici, na kojoj se raspravljalo o stvaranju "Srpske Republike Bosne i Hercegovine", general Ratko Mladić je rekao Skupštini da neće biti moguće odvojiti Srbe od nesrba tako što će nesrbi sami otići sa te teritorije. Upozorio je da svaki pokušaj u tom smislu znači [[genocid]].<ref>{{Cite web |title=DODATNE ČINJENICE |url=http://www.bhdani.com/arhiva/235/cinjenice.shtml |access-date=2012-04-05 |archivedate=2007-12-27 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20071227184824/http://www.bhdani.com/arhiva/235/cinjenice.shtml |deadurl=yes }}</ref><ref>{{Cite web |title=Šta otkriva transkript iz 12. maja 1992.; Mladić: Plan stvaranja Republike Srpske je genocid |url=http://www.dnevniavaz.ba/vijesti/iz-minute-u-minutu/72563-sta-otkriva-transkript-sastanka-odrzanog-12-maja-92-mladic-plan-stvaranja-republike-srpske-je-genocid.html |access-date=2012-04-05 |archivedate=2012-04-20 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120420012809/http://www.dnevniavaz.ba/vijesti/iz-minute-u-minutu/72563-sta-otkriva-transkript-sastanka-odrzanog-12-maja-92-mladic-plan-stvaranja-republike-srpske-je-genocid.html |deadurl=yes }}</ref>

Ime samoproglašene republike je promijenjeno u Republika Srpska [[12. 8.]] [[1992]]. [[Rat u Bosni i Hercegovini|Rat u BiH]] je bio počeo nekoliko dana prije proglašenja nezavisnosti Bosne i Hercegovine. Na početku rata su bosanskosrpske snage potpomognute s JNA stekle nadzor nad oko 60-70 % teritorija predratne BiH. Politički dogovor velikih sila podržan od strane Miloševića i Tuđmana o podjeli Bosne i Hercegovine na Republiku Srpsku i Federaciju Bosnu i Hercegovinu u odnosu 49 % naprema 51 % je postignut [[1994]]., ali do njegove vojne provedbe dolazi tek u ljeto [[1995]]. godine kada bosanskosrpske snage eliminiraju bošnjačke "zaštićene zone" u istočnoj Bosni i kada [[Oružane snage Republike Hrvatske|Hrvatske vojska]] zajedno s vojskom Bosne i Hercegovine zauzima zapadne dijelove države.

Nakon primirja su započeli pregovori u [[Dejton (razvrstavanje)|Daytonu]] koji su [[21. 11.]] 1995. doveli do potpisivanja [[Dejtonski mirovni sporazum|Daytonskog mirovnog sporazuma]].Njime je Republika Srpska međunarodno priznata kao jedan od dva entiteta koji čine Bosnu i Hercegovinu (drugi entitet je Federacija Bosne i Hercegovine). Republika Srpska obuhvata 49% teritorije Bosne i Hercegovine, a Federacija Bosne i Hercegovine 51%.

Arbitražnom odlukom o statusu Brčkog, te uspostavljanjem [[Brčko distrikt|Distrikta Brčko]] BiH [[2000]]. godine, posjed teritorije oba entiteta je smanjen za otprilike 0.5 - 1.0 %. Tokom proteklih godina, neke ingerencije Republike Srpske izričito definisane dejtonskim ustavom i njegovim aneksima prenesene su na nivo Bosne i Hercegovine (carinska i granična služba, vojska, pravosuđe - osnivanjem Suda BiH i Visokog sudskog i tužilačkog savjeta itd.).

== Demografija ==
Po podacima Republičkog zavoda za statistiku broj stanovnika Republike Srpske je u porastu[1]. Po njihovim procenama u RS je:
* 2001. godine živjelo 1.447.477 stanovnika 
* 2002. - 1.455.446 stanovnika 
* 2003 - 1.463.465 stanovnika 
* 2004. - 1.471.529 stanovnika i 
* 2005. 1.479.634 stanovnika

== Opštine i gradovi ==
Republika Srpska se sastoji iz 62 opštine i dva grada, [[Banja Luka|Banje Luke]] i [[Istočno Sarajevo|Istočnog Sarajeva]] (čine ga opštine: [[Istočni Stari Grad]], [[Istočna Ilidža]], [[Istočno Novo Sarajevo]], [[Pale (Republika Srpska)|Pale]], [[Sokolac]] i [[Trnovo (Republika Srpska)|Trnovo]].
Grad [[Brčko]] (38.479) nalazi se u [[Brčko distrikt|Distriktu Brčko]], koji je pod zajedničkom upravom Republike Srpske i [[Federacija Bosne i Hercegovine|Federacije Bosne i Hercegovine]].
Mnogi gradovi Republike Srpske su u vrijeme civilnog rata u Bosni i Hercegovini dobili prefikse izvedene od pridjeva ''srpski'': Srpski Brod ([[Brod (Bosna i Hercegovina)|Brod]]), Srbinje ([[Foča]]), Srpsko Sarajevo ([[Istočno Sarajevo]]), itd. Kasnije su mnogim od ovih gradova vraćena stara imena ili su dobili nova imena bez prefiksa ''srpski''. Primjera radi, današnji Brod se prije rata zvao Bosanski Brod, da bi mu tokom rata ime bilo promijenjeno u Srpski Brod, a danas se zove samo Brod.
[[Datoteka:Banja luka panorama.jpg|thumb|desno|260px|[[Banja Luka]], administrativni centar i najveći grad Republike Srpske.]]

{| class="wikitable"
|-  style="background:#ccc; text-align:center;"
|colspan=6| '''Osnovni podaci o opštinama Srpske'''
|-  style="background:#ccc; text-align:center;"
! Ime opštine!! Sedište opštine!!broj naselja !! Površina (km²)!!broj stan.1996. !! broj stan.2004.  
|-
| style="text-align:left;"| [[Banja Luka|Grad Banja Luka]]
| style="text-align:right;"| [[Banja Luka]]
| style="text-align:right;"|54
| style="text-align:right;"|1.225,05
| style="text-align:right;"|217.968
| style="text-align:right;"|224.647
|- style="background:#efefef;"
| style="text-align:left;"| [[Opština Berkovići]]
| style="text-align:right;"| [[Berkovići]]
| style="text-align:right;"|21
| style="text-align:right;"|241,27
| style="text-align:right;"|2.660
| style="text-align:right;"|2.799
|-
| style="text-align:left;"| [[Opština Bijeljina]]
| style="text-align:right;"| [[Bijeljina]]
| style="text-align:right;"|61
| style="text-align:right;"|724,69
| style="text-align:right;"|104.831
| style="text-align:right;"|109.211
|- style="background:#efefef;"
| style="text-align:left;"| [[Opština Bileća]]
| style="text-align:right;"| [[Bileća]]
| style="text-align:right;"|61
| style="text-align:right;"|632,35
| style="text-align:right;"|11.864
| style="text-align:right;"|12.282
|-
| style="text-align:left;"| [[Opština Bosanska Kostajnica]]
| style="text-align:right;"| [[Bosanska Kostajnica]]
| style="text-align:right;"|12
| style="text-align:right;"|85,11
| style="text-align:right;"|7.467
| style="text-align:right;"|7.874	
|- style="background:#efefef;"
| style="text-align:left;"| [[Opština Brod]]
| style="text-align:right;"| [[Brod (Bosna i Hercegovina)|Bosanski Brod]]
| style="text-align:right;"|23
| style="text-align:right;"|228,46
| style="text-align:right;"|13.035
| style="text-align:right;"|20.424
|-
| style="text-align:left;"| [[Opština Bratunac]]
| style="text-align:right;"| [[Bratunac]]
| style="text-align:right;"|50
| style="text-align:right;"|291,71
| style="text-align:right;"|18.762
| style="text-align:right;"|23.006
|- style="background:#efefef;"
| style="text-align:left;"| [[Opština Višegrad]]
| style="text-align:right;"| [[Višegrad]]
| style="text-align:right;"|163
| style="text-align:right;"|448,93
| style="text-align:right;"|17.822
| style="text-align:right;"|19.419	
|-
| style="text-align:left;"| [[Opština Vlasenica]]
| style="text-align:right;"| [[Vlasenica]]
| style="text-align:right;"|37
| style="text-align:right;"|225,20
| style="text-align:right;"|19.328
| style="text-align:right;"|20.437
|- style="background:#efefef;"
| style="text-align:left;"| [[Opština Vukosavlje]]
| style="text-align:right;"| [[Opština Vukosavlje|Vukosavlje]]
| style="text-align:right;"|13
| style="text-align:right;"|86,83
| style="text-align:right;"|1.761
| style="text-align:right;"|5.454
|-
| style="text-align:left;"| [[Opština Gacko]]
| style="text-align:right;"| [[Gacko]]
| style="text-align:right;"|71
| style="text-align:right;"|735,89
| style="text-align:right;"|9.951
| style="text-align:right;"|10.300
|- style="background:#efefef;"
| style="text-align:left;"| [[Opština Gradiška]]
| style="text-align:right;"| [[Gradiška]]
| style="text-align:right;"|68
| style="text-align:right;"|762,06
| style="text-align:right;"|59.494
| style="text-align:right;"|61.440
|-
| style="text-align:left;"| [[Opština Derventa]]
| style="text-align:right;"| [[Derventa]]
| style="text-align:right;"|57
| style="text-align:right;"|516,41
| style="text-align:right;"|37.140
| style="text-align:right;"|42.747
|- style="background:#efefef;"
| style="text-align:left;"| [[Doboj|Opština Doboj]]
| style="text-align:right;"| [[Doboj]]
| style="text-align:right;"|82
| style="text-align:right;"|808,85
| style="text-align:right;"|76.550
| style="text-align:right;"|80.464
|-
| style="text-align:left;"| [[Opština Donji Žabar]]
| style="text-align:right;"| [[Donji Žabar]]
| style="text-align:right;"|5
| style="text-align:right;"|49,80
| style="text-align:right;"|8,654
| style="text-align:right;"|10,834
|- style="background:#efefef;"
| style="text-align:left;"| [[Opština Zvornik]]
| style="text-align:right;"| [[Zvornik]]
| style="text-align:right;"|61
| style="text-align:right;"|371,96
| style="text-align:right;"|43.718
| style="text-align:right;"|51.688
|-
| style="text-align:left;"| [[Opština Istočni Drvar]]
| style="text-align:right;"| [[Potoci (Istočni Drvar)|Potoci]]
| style="text-align:right;"|3
| style="text-align:right;"|66,17
| style="text-align:right;"|3
| style="text-align:right;"|62	
|- style="background:#efefef;"
| style="text-align:left;"| [[Opština Istočni Mostar]]
| style="text-align:right;"| [[Zijemlje]]
| style="text-align:right;"|3
| style="text-align:right;"|85,72
| style="text-align:right;"|326
| style="text-align:right;"|794
|-
| style="text-align:left;"| [[Opština Istočni Stari Grad]]*
| style="text-align:right;"| [[Gornje Biosko]]
| style="text-align:right;"|19
| style="text-align:right;"|83,39
| style="text-align:right;"|3.050
| style="text-align:right;"|3.185
|- style="background:#efefef;"
| style="text-align:left;"| [[Opština Jezero (Republika Srpska)|Opština Jezero]]
| style="text-align:right;"| [[Jezero (BiH)|Jezero]]
| style="text-align:right;"|12
| style="text-align:right;"|29,21
| style="text-align:right;"|533
| style="text-align:right;"|1.316
|-
| style="text-align:left;"| [[Opština Kalinovik]]
| style="text-align:right;"| [[Kalinovik]]
| style="text-align:right;"|68
| style="text-align:right;"|678,93
| style="text-align:right;"|4.614
| style="text-align:right;"|4.871
|- style="background:#efefef;"
| style="text-align:left;"| [[Istočna Ilidža|Opština Istočna Ilidža]]*
| style="text-align:right;"| [[Sarajevo]]
| style="text-align:right;"|5
| style="text-align:right;"|27,50
| style="text-align:right;"|16.190
| style="text-align:right;"|16.754
|-
| style="text-align:left;"| [[Opština Kneževo]]
| style="text-align:right;"| [[Skender Vakuf / Kneževo|Kneževo]]
| style="text-align:right;"|20
| style="text-align:right;"|318,93
| style="text-align:right;"|11.793
| style="text-align:right;"|12.278
|- style="background:#efefef;"
| style="text-align:left;"| [[Opština Kozarska Dubica]]
| style="text-align:right;"| [[Kozarska Dubica]]
| style="text-align:right;"|61
| style="text-align:right;"|497,92
| style="text-align:right;"|33.289
| style="text-align:right;"|34.916
|-
| style="text-align:left;"| [[Opština Kotor Varoš]]
| style="text-align:right;"| [[Kotor-Varoš|Kotor Varoš]]
| style="text-align:right;"|43
| style="text-align:right;"|545,49
| style="text-align:right;"|16.129
| style="text-align:right;"|20.025
|- style="background:#efefef;"
| style="text-align:left;"| [[Opština Krupa na Uni]]
| style="text-align:right;"| [[Donji Dubovik (Višegrad)|Donji Dubovik]]
| style="text-align:right;"|9
| style="text-align:right;"|104,43
| style="text-align:right;"|1.615
| style="text-align:right;"|1.949
|-
| style="text-align:left;"| [[Opština Kupres (Republika Srpska)|Opština Kupres]]
| style="text-align:right;"| [[Novo Selo (Kupres)|Novo Selo]]
| style="text-align:right;"|5
| style="text-align:right;"|35,04
| style="text-align:right;"|5
| style="text-align:right;"|483
|- style="background:#efefef;"
| style="text-align:left;"| [[Laktaši|Opština Laktaši]]
| style="text-align:right;"| [[Laktaši]]
| style="text-align:right;"|37
| style="text-align:right;"|388,17
| style="text-align:right;"|39.196
| style="text-align:right;"|40.311
|-
| style="text-align:left;"| [[Opština Lopare]]
| style="text-align:right;"| [[Lopare]]
| style="text-align:right;"|35
| style="text-align:right;"|283,87
| style="text-align:right;"|16.047
| style="text-align:right;"|16.983
|- style="background:#efefef;"
| style="text-align:left;"| [[Istočno Novo Sarajevo|Opština Istočno Novo Sarajevo]]*
| style="text-align:right;"| [[Lukavica (Istočno Novo Sarajevo)|Lukavica]]
| style="text-align:right;"|8
| style="text-align:right;"|38,13
| style="text-align:right;"|8.807
| style="text-align:right;"|9.129
|-
| style="text-align:left;"| [[Opština Ljubinje]]
| style="text-align:right;"| [[Ljubinje]]
| style="text-align:right;"|21
| style="text-align:right;"|321,97
| style="text-align:right;"|4.085
| style="text-align:right;"|4.258
|- style="background:#efefef;"
| style="text-align:left;"| [[Opština Milići]]
| style="text-align:right;"| [[Opština Milići|Milići]]
| style="text-align:right;"|55
| style="text-align:right;"|266,99
| style="text-align:right;"|9.659
| style="text-align:right;"|10.214	
|-
| style="text-align:left;"| [[Opština Modriča]]
| style="text-align:right;"| [[Modriča]]
| style="text-align:right;"|23
| style="text-align:right;"|314,22
| style="text-align:right;"|27.111
| style="text-align:right;"|28.581
|- style="background:#efefef;"
| style="text-align:left;"| [[Mrkonjić Grad|Opština Mrkonjić Grad]]
| style="text-align:right;"| [[Mrkonjić Grad]]
| style="text-align:right;"|38
| style="text-align:right;"|638.19
| style="text-align:right;"|16.088
| style="text-align:right;"|20.004
|-
| style="text-align:left;"| [[Opština Nevesinje]]
| style="text-align:right;"| [[Nevesinje]]
| style="text-align:right;"|57
| style="text-align:right;"|873,97
| style="text-align:right;"|18.260
| style="text-align:right;"|18.955
|- style="background:#efefef;"
| style="text-align:left;"| [[Opština Novi Grad]]
| style="text-align:right;"| [[Novi Grad]]
| style="text-align:right;"|48
| style="text-align:right;"|483,22
| style="text-align:right;"|28.502
| style="text-align:right;"|31.144
|-
| style="text-align:left;"| [[Opština Novo Goražde]]
| style="text-align:right;"| [[Kopaci]]
| style="text-align:right;"|70
| style="text-align:right;"|118,66
| style="text-align:right;"|2.453
| style="text-align:right;"|3.095
|- style="background:#efefef;"
| style="text-align:left;"| [[Opština Osmaci]]
| style="text-align:right;"| [[Osmaci]]
| style="text-align:right;"|16
| style="text-align:right;"|71,35
| style="text-align:right;"|4.529
| style="text-align:right;"|4.807
|- style="background:#efefef;"
| style="text-align:left;"| [[Opština Oštra Luka]]
| style="text-align:right;"| [[Oštra Luka]]
| style="text-align:right;"|24
| style="text-align:right;"|204,65
| style="text-align:right;"|2.463
| style="text-align:right;"|3.319
|-
| style="text-align:left;"| [[Opština Pale]]*
| style="text-align:right;"| [[Pale]]
| style="text-align:right;"|63
| style="text-align:right;"|491,93
| style="text-align:right;"|26.046
| style="text-align:right;"|26.959
|- style="background:#efefef;"
| style="text-align:left;"| [[Opština Pelagićevo]]
| style="text-align:right;"| [[Pelagićevo]]
| style="text-align:right;"|11
| style="text-align:right;"|124,47
| style="text-align:right;"|4.824
| style="text-align:right;"|6.435
|-
| style="text-align:left;"| [[Opština Petrovac (Bosna i Hercegovina)|Opština Petrovac]]
| style="text-align:right;"| [[Drinić]]
| style="text-align:right;"|6
| style="text-align:right;"|146,20
| style="text-align:right;"|0
| style="text-align:right;"|189	
|- style="background:#efefef;"
| style="text-align:left;"| [[Opština Petrovo]]
| style="text-align:right;"| [[Petrovo]]
| style="text-align:right;"|8
| style="text-align:right;"|106,31
| style="text-align:right;"|11.478
| style="text-align:right;"|12.044
|-
| style="text-align:left;"| [[Opština Prijedor]]
| style="text-align:right;"| [[Prijedor]]
| style="text-align:right;"|71
| style="text-align:right;"|842,75
| style="text-align:right;"|90.002
| style="text-align:right;"|98.570
|- style="background:#efefef;"
| style="text-align:left;"| [[Opština Prnjavor]]
| style="text-align:right;"| [[Prnjavor]]
| style="text-align:right;"|63
| style="text-align:right;"|629,96
| style="text-align:right;"|48.292
| style="text-align:right;"|49.821
|-
| style="text-align:left;"| [[Opština Ribnik]]
| style="text-align:right;"| [[Gornji Ribnik (Ribnik)|Gornji Ribnik]]
| style="text-align:right;"|28
| style="text-align:right;"|501,96
| style="text-align:right;"|7.881
| style="text-align:right;"|9.008
|- style="background:#efefef;"
| style="text-align:left;"| [[Opština Rogatica]]
| style="text-align:right;"| [[Rogatica]]
| style="text-align:right;"|118
| style="text-align:right;"|636,42
| style="text-align:right;"|12.383
| style="text-align:right;"|14.850
|-
| style="text-align:left;"| [[Opština Rudo]]
| style="text-align:right;"| [[Rudo, Bosna i Hercegovina|Rudo]]
| style="text-align:right;"|89
| style="text-align:right;"|343,53
| style="text-align:right;"|8.807
| style="text-align:right;"|9.801
|- style="background:#efefef;"
| style="text-align:left;"| [[Opština Sokolac]]*
| style="text-align:right;"| [[Sokolac]]
| style="text-align:right;"|94
| style="text-align:right;"|722,53
| style="text-align:right;"|16.858
| style="text-align:right;"|17.449
|-
| style="text-align:left;"| [[Opština Srbac]]
| style="text-align:right;"| [[Srbac]]
| style="text-align:right;"|39
| style="text-align:right;"|452,73
| style="text-align:right;"|24.044
| style="text-align:right;"|24.739
|- style="background:#efefef;"
| style="text-align:left;"| [[Opština Srebrenica]]
| style="text-align:right;"| [[Srebrenica]]
| style="text-align:right;"|81
| style="text-align:right;"|533,32
| style="text-align:right;"|16.305
| style="text-align:right;"|21.879
|-
| style="text-align:left;"| [[Opština Teslić]]
| style="text-align:right;"| [[Teslić]]
| style="text-align:right;"|57
| style="text-align:right;"|819,49
| style="text-align:right;"|43.345
| style="text-align:right;"|49.021
|- style="background:#efefef;"
| style="text-align:left;"| [[Opština Trebinje]]
| style="text-align:right;"| [[Trebinje]]
| style="text-align:right;"|141
| style="text-align:right;"|889,60
| style="text-align:right;"|30.086
| style="text-align:right;"|31.299
|-
| style="text-align:left;"| [[Opština Trnovo (Republika Srpska)|Opština Trnovo]]*
| style="text-align:right;"| [[Trnovo (Republika Srpska)|Trnovo]]
| style="text-align:right;"|24
| style="text-align:right;"|113,56
| style="text-align:right;"|1.645
| style="text-align:right;"|2.594	
|- style="background:#efefef;"
| style="text-align:left;"| [[Opština Ugljevik]]
| style="text-align:right;"| [[Ugljevik]]
| style="text-align:right;"|24
| style="text-align:right;"|173,37
| style="text-align:right;"|16.142
| style="text-align:right;"|17.005
|-
| style="text-align:left;"| [[Opština Foča]]
| style="text-align:right;"| [[Foča]]
| style="text-align:right;"|101
| style="text-align:right;"|1.114,06
| style="text-align:right;"|22.229
| style="text-align:right;"|25.489
|-
| style="text-align:left;"| [[Opština Han Pijesak]]
| style="text-align:right;"| [[Han Pijesak]]
| style="text-align:right;"|26
| style="text-align:right;"|326,75
| style="text-align:right;"|4.740
| style="text-align:right;"|4.902
|- style="background:#efefef;"
| style="text-align:left;"| [[Opština Čajniče]]
| style="text-align:right;"| [[Čajniče]]
| style="text-align:right;"|36
| style="text-align:right;"|274,60
| style="text-align:right;"|4.237
| style="text-align:right;"|5.311
|-
| style="text-align:left;"| [[Opština Čelinac]]
| style="text-align:right;"| [[Čelinac]]
| style="text-align:right;"|30
| style="text-align:right;"|362,09
| style="text-align:right;"|16.980
| style="text-align:right;"|17.536
|- style="background:#efefef;"
| style="text-align:left;"| [[Opština Šamac]]
| style="text-align:right;"| [[Šamac]]
| style="text-align:right;"|20
| style="text-align:right;"|185,15
| style="text-align:right;"|22.110
| style="text-align:right;"|23.339
|-
| style="text-align:left;"| [[Opština Šekovići]]
| style="text-align:right;"| [[Šekovići]]
| style="text-align:right;"|38
| style="text-align:right;"|218,79
| style="text-align:right;"|9.612
| style="text-align:right;"|10.167
|- style="background:#efefef;"
| style="text-align:left;"| [[Opština Šipovo]]
| style="text-align:right;"| [[Šipovo]]
| style="text-align:right;"|43
| style="text-align:right;"|550,52
| style="text-align:right;"|7.973
| style="text-align:right;"|10.585
|- style="background:#ccc;"
| style="text-align:left;"| '''Republika Srpska'''
| style="text-align:right;"|'''[[Banja Luka]]'''
| style="text-align:right;"|'''2.731'''
| style="text-align:right;"|'''24.467,79'''
| style="text-align:right;"|'''1.355.885'''
| style="text-align:right;"|'''1.471.529'''
|-  style="background:#ccc; text-align:center;"
|colspan=6|  <small>*Opštine koje čine [[Istočno Sarajevo|Grad Istočno Sarajevo]]</small>
|}

== Ekonomija ==
Posljedice rata ostavile su teško nasljeđe za ekonomiju Republike Srpske kao i čitave Bosne i Hercegovine. Ukupne ratne štete u BiH cijene se sa 100 mlrd USD, od čega oko jedne trećine otpada na Republiku Srpsku.

Ekonomski oporavak Bosne i Hercegovine i Republike Srpske nakon 1995. godine ide veoma sporo. To se vidi posebno preko kretanja BDP per capita. U 2002. godini u čitavoj BiH ovaj indikator se procenjuje sa 1200-1300 USD, dok je na početku 1992. on iznosio cca 2200 USD.

Uz ovo, procjenjuje se da BDP per capita u Republici Srpskoj zaostaje iza prosjeka BiH za 20%. BDP je u 2005. godini u cijeloj RS iznosio 5.251.162.000 konvertibilnih maraka[

== Turizam ==
Na prostoru sjevera i istoka Bosne i Hercegovine nalazi se Republika Srpska. Iako teritorijalno nevelikoj, Republici Srpskoj pripadaju bogati, ali razuđeni prirodni resursi. Oni predstavljaju njenu osobenost i veliku prednost budući da se klimatske zone protežu od mediteranske na jugu Hercegovine, do umjereno-kontinentalne koja preovlađuje u sjevernim dijelovima.

Znamenitosti prirodnog bogatstva Republike Srpske bi svakako bile njene alpske planine, Zelengora, Treskavica, Jahorina, Romanija, potom Grmeč, Kozara, Ozren i mnoge druge, sa ogromnim šumskim i lovnim bogatstvom. U njenim podnožjima prostrle su se pitome i plodne ravnice žitne Posavine i Semberije, Lijevče polja i lagano zatalasanih Potkozarja i Podgrmeča, kao i predjeli hercegovačkog krasa, prošaranog plodnim kraškim poljima. Vodotoci moćnih rijeka Une, Sane, Vrbasa, Ukrine, Drine i Tare, zasigurno najbistrijih rijeka na čitavom Balkanu, bogati su svakovrsnom ribom.

== Geografija ==
[[Datoteka:Bih dayton sh.png|thumb|280px|Granice Republike Srpske nakon Dejtonskog sporazuma]]
[[Datoteka:Map Bih entities lat.png|thumb|280px|Republika Srpska (roze) i Brčko distrikt (zeleno)]]
Granice Republike Srpske su određene međunarodno priznatom granicom prema [[Srbija|Srbiji]], [[Crna Gora|Crnoj Gori]] i [[Hrvatska|Republici Hrvatskoj]] i međunarodno priznatom međuentitetskom granicom prema [[Federacija Bosne i Hercegovine|Federaciji Bosne i Hercegovine]]. I jedna i druga je uspostavljena bez poštovanja osnovnih principa razgraničenja među narodima (etnički, istorijski, prirodno-geografski, funkcionalno-ekonomski, vojnostrateški i dr).

U odnosu na površinu svoje teritorije Republika Srpska ima nesrazmjerno duge i nepravilne granice. One su jako izdužene i izlomljene praveći na pojedinim mjestima uske pojaseve (tzv. „džepove“) kojima se vežu srpski prostori. Takav najuži i najosetljiviji pojas je, do izdvajanja u zaseban distrikt, bio onaj oko grada [[Brčko]] čija je širina svega 5 -{km}-. Ukupna dužina granice Republike Srpske iznosi oko 2170 -{km}-, od čega na međuentitetsku granicu otpada 1080 -{km}-. Ako bi teritorija Republike Srpske sa površinom koju ima bila u obliku kruga, ukupna dužina njenih granica bi onda iznosila svega 561 -{km}-. To znači da je koeficijent razuđenosti granice 3,6 što je rijetkost u svijetu, i jedino bi se mogla porediti sa [[Čile]]om.

Republika Srpska ima atipičan oblik državne teritorije čiji je sjeverni dio izdužen u pravcu zapad-istok, a istočni u pravcu sjever-jug. Ovakav neobičan oblik predstavlja otežavajuću okolnost unutrašnje komunikacije i ekonomske integracije međusobno udaljenih zapadnih i južnih dijelova Republike.

Teritorija Republike Srpske nalazi se između 42°33' i 45°16' sjeverne [[geografska širina|geografske širine]] i 16°11' i 19°37' istočne [[geografska dužina|geografske dužine]]. Zauzima manji dio jedinstvenog srpskog etničkog prostora zapadno od [[Drina|Drine]], odnosno zahvata sjeverni i istočni dio geoprostora Bosne i Harcegovine. Jedan dio prostora Bosne i Hercegovine koji su pretežno naseljavali Srbi je prema [[Dejtonski mirovni sporazum|Dejtonskom sporazumu]] ostao izvan Republike Srpske - dio [[Bosanska Krajina|Bosanske Krajine]], [[Ozren (Bosna i Hercegovina)|Ozrena]], [[Posavina|Posavine]] i [[Hercegovina|Hercegovine]], dijelovi [[Podrinje|Podrinja]], sarajevske kotline, te dio [[Jadransko primorje|Jadranskog primorja]]. Republika Srpska ima površinu od 25.053 -{km}-² ili oko 49% teritorije Bosne i Hercegovine na kojoj živi 1.439.673 stanovnika.

Republika Srpska spada u grupu kontitentalnih zemalja - nema izlaz na more, što je karaktiristika zemalja sa nepovoljnim geografskim položajem. Međutim, za opstanak i razvoj neke zemlje nije odlučujuće to da li ima ili nema izlaz na more (npr. [[Češka Republika|Češka]], [[Švajcarska]], [[Austrija]] i dr). Republika Srpska je smještena na kontaktu dviju velikih prirodno-geografskih i društveno-ekonomskih regionalnih cjelina - [[panonska nizija|panonske]] i [[sredozemno more|mediteranske]]. U saobraćajno-geografskom smislu ovakav njen položaj ima poseban značaj, jer je prosjecaju vitalne komunikacione veze. To se prvenstveno odnosi na meridijanski pravac koji međusobno povezanim riječnim dolinama [[Bosna (rijeka)|Bosne]] i [[Neretva|Neretve]], presijecajući [[Dinarske planine|dinarski planinski kompleks]] povezuje [[Srednja Evropa|srednjoevropsku]] i [[sredozemno more|mediteransku]] makroregiju. Ništa manjeg značaja nije niti uporedni pravac koji povezuje Republiku Srpsku sa [[balkan|centralnobalkanskim]] i [[Zapadna Evropa|zapadnoevropskim]] prostorom. U tom pogledu je neophodno istaći važnost izlaza Republike Srpske na rijeku [[Sava|Savu]] kojom se veže na evropsku riječnu saobraćajnicu [[Kanal Rajna – Majna – Dunav|Rajna-Majna-Dunav]]. Dakle, prostor Republike Srpske predstavlja sponu [[Panonska nizija|panonskog]] i [[Jadransko more|jadranskog]] basena sa jedne strane, i zapadne Evrope i centralnog [[Balkan]]a, s druge strane. Tako determinisan njen [[geopolitički položaj|položaj u geopolitičkom smislu]] ima dvojak karakter – u mirnodopskim prilikama on je pozitivan, dok u ratnim uslovima, naročito ako se ima u vidu izduženost i izlomljenost granica on postaje izuzetno nepovoljan.

Prirodne odlike Republike Srpske su veoma složene, što je rezultat njene pripadnosti različitim prirodnogeografskim cjelinama i njihovoj [[geomorfologija|geomorfološkoj]] evoluciji. U geomorfološkom izgledu na prostoru Republike Srpske se smjenjuju različiti oblici. U sjevernom peripanonskom dijelu brežuljkasti tereni izgrađeni od [[kenozoik|kenozojskih]] naslaga postepeno se spuštaju u ravničarske prostore sa [[aluvijalna ravan|aluvijalnim zaravnima]] i riječnim terasama koji ujedno čini i najplodniji dio Republike Srpske. Na tom prostoru izdižu se samo nekoliko usamljenih planina – [[Kozara]], [[Prosara]], [[Motajica]], [[Vučijak]], [[Ozren (Bosna i Hercegovina)|Ozren]] i [[Trebovac]], te krajnji sjeveroistočni ogranci [[Majevica|Majevice]]. Prema jugu ravničarski prostor preko brežuljkastog terena prelazi u planinsko područje koje zauzima i najveći dio površine Republike Srpske.

=== Klima ===
Republika Srpske se nalazi u sjevernom umjerenom pojasu, i mogu se izdvojiti tri klimatska podneblja.
* Sredozemni, sa varijantama klasične i izmijenjene [[mediteranska klima|sredozemne klime]].
* Planinski, koji obilježava obilje snijega zimi, i prijatna i svježa ljeta.
* Kontinentalni, sa varijantama [[vlažna kontinentalna klima|umjereno-kontinentalne]] i [[Kontinentalna klima|kontinentalne klime]].

Različiti [[klima]]tski uticaji koji se osjećaju na prostoru Republike Srpske su rezultat prirodnih elementa i zakonitosti opšte cirkulacije [[vazdušna masa|vazdušnih masa]] na širem prostoru. Sjeverni peripanonski dio pripada umjereno kontinentalnom klimatskom pojasu u kome se osjeća i panonski (stepski) klimatski uticaj sa sjevera. Ljeta su topla, a zime većinom umjereno hladne, sa prosječnom godišnjom temperaturom iznad 10 °-{C}-. Padavine su uglavnom ravnomjerno raspoređene, a najveće količine se izlučuju kada su i najpotrebnije poljoprivrednim kulturama (maj-jun). Količina padavina po pravilu opada idući od zapada (1500 -{mm}-) prema istoku (700 -{mm}-) zbog uticaja zapadnih vazdušnih strujanja.

Planinska i planinsko-kotlinska (pretplaninska) varijanta klimatskog uticaja osjeća se na najvećem dijelu Republike Srpske. Prostrani planinski masivi imaju [[planinska klima|planinsku klimu]] čije su odlike svježa i kratka ljeta, a duge hladne i snežne zime. [[Snijeg|Snježne padavine]] su obilne i dugo se zadržavaju, a visina padavina je iznad 1200 -{mm}-. Za razliku od planinske klime ovih prostora, brežuljkasta područja, te kotline i doline imaju nešto blažu klimu – [[planinsko-kotlinska klima|planinsko-kotlinsku]]. Glavne njene odlike su umjereno topla ljeta i dosta hladne zime, sa prosječnom godišnjom temperaturom ispod 10°-{C}-, i visinom padavina od 700-1000 -{mm}-.

Južni dio Republike Srpske, odnosno prostor [[Hercegovina|Hercegovine]] (Humine) ima [[izmenjena jadranska klima|izmijenjenu varijantu jadranske klime]], dok se prostor [[Rudina]] odlikuje prelaznom varijantom između klime Humina i planinske klime. Klima Humina se odlukuje oslabljenim uticajem sa mora, pa su ljeta vrlo topla a zime dosta blage. Prosječna godišnja temperatura se kreće od 11 °-{C}- do 14 °-{C}-. Raspored padavina je nepovoljan, pošto [[kiša|kiše]] najviše padaju u jesen i u zimu a najmanje u ljeto, kada se javljaju i kraći sušni periodi. Kišne padavine dominiraju nad snježnim. Za razliku od ovakvih klimatskih odlika hercegovačkih humina, klimu Rudina uglavnom karakterišu niže ljetne temperature i znatne zimske snježne padavine.

=== Hidrografija ===
Sa [[hidrologija|hidrološkog]] aspekta, prostor Republike Srpske se može označiti kao relativno bogat površinskom i podzemnom hidrološkom mrežom. Svi glavni [[rijeka (vodotok)|riječni tokovi]] hidrološki pripadaju slivu [[Crno more|Crnog mora]]. Okosnica crnomorskog sliva je tok rijeke [[Sava|Save]] koji je nisko položen, te mu dotiču svi veći riječki tokovi – [[Una]] sa [[Sana (rijeka)|Sanom]], [[Vrbas (rijeka)|Vrbas]], [[Ukrina]], [[Bosna (rijeka)|Bosna]] i [[Drina]]. Sve one imaju kompozitni karakter riječnih dolina sa velikim padovima, te raspolažu značajnim [[hidroelektrana|hidroenergetskim]] potencijalom. U tom pogledu je posebno značajna Drina koja ima najrazvijeniji hidrološki sistem i ogroman hidroenergetski potencijal koji je još uvek nedovoljno valorizovan. I ostali riječni tokovi imaju veliki privredni značaj, mada uglavnom samo svojim donjim i srednjim tokovima pripadaju Republici Srpskoj. Izuzetak je Ukrina koja ima manji tok i teče po brdima između donjih tokova Vrbasa i Bosne.

Hidrografsku riječnu mrežu Republike Srpske upotpunuje najveća i najznačajnija rijeka istočne Hercegovine – [[Trebišnjica]], čiji je hidrografski potencijal gotovo u potpunosti valorizovan. Ona, kao i gotovo sva podzemna [[kras (geomorfologija)|karstna]] hidrografska mreža pripada [[Jadransko more|jadranskom]] slivu. Rijeke Srpske, pored hidroenergetskog potencijala, svojim kvalitetom predstavljaju značajnu komponentu turističke privrede. To se posebno odnosi na planinske tokove koji su veoma čisti i bogati riječnom ribom.

Pored bogatstva u riječnim tokovima, na prostoru Republike Srpske nalaze se brojni izvori i [[vrelo (hidrologija)|vrela]] koja su uglavnom pukotinskog i kontaktnog karaktera, a na brojnim [[rasjed]]ima (npr. Savski rov) javljaju se značajni termomineralni izvori koji imaju ogroman [[banja|banjsko]]-[[turizam|turistički]] značaj, te [[akumulaciono jezero|akumulaciona]] i prirodna, uglavnom [[cirkno jezero|cirkovna]] [[jezero|jezera]].
{{Jezera Republike Srpske}}

=== Vegetacija ===
[[Datoteka:Perucica Sutjeska.JPG|Prašuma Perućica u Nacionalnom parku Sutjeska.|thumb|250px]]
Vegetacija Republike Srpske se odlukuje velikom raznolikošću, što je najvećim dijelom posljedica klimatskih uslova. Poseban značaj ima [[šuma|šumski]] kompleks, a među najrasprostranjenije spada područje klimazonalne vegetacije [[hrast]]ovih šuma. Na sjeveru, uz obalu rijeke [[Sava|Save]] i njenih većih pritoka nalazi se pojas [[lužnjak|hrasta lužnjaka]] koji je mjestimično isprekidan šumama [[hrast kitnjak|hrasta kitnjaka]] i običnog [[grab (biljka)|graba]]. Prostorno, ovaj pojas se nastavlja na šumski pojas u [[Slavonija|Slavoniji]] poznat pod nazivom „slavonske hrastove šume“. Južnije, na brežuljkastim i uzdignutijim prostorima, nalazi se šumska zajednica hrasta kitnjaka i običnog graba, a mjestimično su se razvile i [[bukva|bukove šume]] pretplaninskog pojasa.

S obzirom na to da je ovo panonsko i pretplaninsko biljnogeografsko područje koje je ujedno i najgušće naseljeno poljoprivrednim stanovništvom, zbog toga su i šumske zajednice svedene na manje površine. Manji lokaliteti hrasta kitnjaka i običnog graba susreću se i u dolini [[Neretvica|Neretvice]] u [[Istočna Hercegovina|istočnoj Hercegovini]].

Uski pojas gornjeg [[Podrinje|Podrinja]] i niska Hercegovina odlukuje se klimazovalnom vegetacijom hrasta medunca i crnog [[jasen]]a, a u srednjem toku [[Drina|Drine]] i okolini [[Foča|Foče]] i [[Višegrad]]a nalazi se uski pojas hrasta sladuna i [[cer (biljka)|cera]].

Znatan dio prostora Republike Srpske nalazi se pod bukovom šumom, a na višim planinskim područjima razvile su se mješovite šumske zajednice bukve, [[jela|jele]] i [[smreča|smreče]]. Kao glavni pratioci bukovih šuma jesu [[javor]], [[brest|brijest]], [[beli jasen|bijeli jasen]] i druge vrste. Pojas bukovih šuma zauzima preddinarsko i [[dinarske planine|dinarsko]] biljnogeografsko 
područje. Nešto su raširenije u istočnim nego u zapadnim dijelovima Srpske.

Unutar šumskih vegetacionih područja, posebno na brdsko-planinskim prostorima, znatne površine su obrasle trapnom vegetacijom (livade i pašnjaci) i one su posebno značajne za razvoj [[stočarstvo|stočarstva]]. Vegetacija Republike Srpske je veoma interesantna i sa aspekta značajnih endemskih vrsta što potvrđuje i prisustvo [[Pančićeva omorika|Pančićeve omorike]] u dolini [[Drina|Drine]] (prašuma [[Perućica (Jezero)|Perućica]] kod [[Foča|Foče]]).

=== Nacionalni parkovi ===
U Republici Srpskoj zvanično postoje dva [[Nacionalni park|nacionalna parka]]:
* [[Nacionalni park Kozara]]
* [[Nacionalni park Sutjeska]]

== Politika ==
{{Main|Politika Republike Srpske}}
[[Datoteka:Visit of Milorad Dodik to the EC (cropped).jpg|mini|230x230piksel|[[Predsjednik Republike Srpske]] [[Milorad Dodik]]]]
Republika Srpska ima [[Sporazum o specijalnim paralelnim vezama|specijalne paralelne odnose]] sa [[Srbija|Srbijom]]. Politika vlade Republike Srpske je očuvanje statusa "samostalne Republike Srpske u dejtonskoj Bosni i Hercegovini".<ref>[http://www.voanews.com/serbian/news/Republika-Srpska-anniversary-01-09-136963553.html Godišnjica nastanka Republike Srpske]</ref> Politiku vlade Republike Srpske često kritikuju zbog odbijanja učešća u državi kojoj formalno pripada.<ref>[http://www.6yka.com/novost/20636/republika-srpska-u-politici-zorana-dindica Republika Srpska u politici Zorana Đinđića]</ref>

=== Političke institucije ===
{{Main|Institucije Republike Srpske|Institucije Bosne i Hercegovine}}

{{proširiti}}

=== Političke partije ===
* [[Savez nezavisnih socijaldemokrata (Republika Srpska, Bosna i Hercegovina)|Savez Nezavisnih Socijaldemokrata]]
* [[Srpska demokratska stranka (BiH)|Srpska Demokratska Stranka]]
* [[Socijalistička partija Republike Srpske|Socialistička partija]]
* [[Partija demokratskog progresa]]

== Bilješke ==
<references group="α" />

== Izvori ==
{{izvori|2}}

== Povezano ==
* [[Bosna i Hercegovina]]
* [[Odnosi Srbije i Bosne i Hercegovine]]
* [[Politika Republike Srpske]]

== Vanjske veze ==
{{Commonscat|Republika Srpska}}
* [http://www.vladars.net/ Vlada Republike Srpske]
* [https://www.predsjednikrs.rs Predsjednik Republike Srpske] 

{{Administrativna podjela BiH}}
{{Slavenske države}}

[[Kategorija:Republika Srpska| ]]
[[Kategorija:Bosna i Hercegovina]]
[[Kategorija:Administrativna podjela Bosne i Hercegovine]]