Taulanti

Taulanti (grčki: Ταυλάντιοι) su bili jedno od najvećih ilirskih plemena. Prema grčkoj mitologiji, Ilirijus je bio začetnik ilirskog naroda a Taulas (Tαύλας) je bio jedan od njegovih šest sinova i rodonačelnik budućeg plemena Taulanti. Naseljavali su dio obale Jadranskog mora oko današnje sjeverne Albanije, odnosno grada Epidamnus (Drač). Važniji gradovi su bili Epidamnus, Apolonija, Damastion, Albanopolis, Dimale, Skodra (Skadar), Ulcinium (Ulcinj) i Rizon (Risan).

Kraljevina Taulanata

Glavni članak: Glauk

Taulanti su značajnu ulogu odigrali u IV i III stoljeću pne. kada su vladali Ilirskim kraljevstvom, prethodno uspostavljenim od strane Dardanaca, također ilirskog plemena.^[1]

Njihov vladar Glauk, nazivan u grčkim izvorima kralj Taulanata 335-317. pne, udružio se sa ilirskim (dardanskim) kraljem Klitom u pobuni protiv Aleksandra Makedonskog.^[1] Poslije zajedničkog poraza kod Peliuma, njegova država je ostala nezavisna.^[2]

Godine 323. godine pne. koristeći slabosti makedonske države poslije Aleksandrove smrti uspijeva vratiti sve zemlje koje su od Dardanaca osvojili Makedonci. Kasnije su Iliri osvojili i Epidamnus i Apoloniju, grčke kolonije osnovane još u VII stoljeću pne.

U izvorima (Plutarh, Justin, Diodor), koji se odnose na period 317. – 302. god. pne Glauk se izričito naziva kao kralj Ilira. Nakon smrti kralja Klita, Glauk je svom kraljevstvu prisajedinio zemlje svog bivšeg saveznika. Prestiž ilirskog imena bio je takav da je ono preovladalo u ujedinjenom kraljevstvu. Od tog vremena ilirska kraljevina se prostirala od Epira i Makedonije do jadranske obale.

Glauka je na ilirskom prijestolu zamijenio Bardilis II koji udaje kćerku za epirskog kralja Pira i kao miraz daje onaj dio kraljevine koji je nekad pripadao Taulantima, koji nikad kasnije nisu obnovili svoju moć.^[3]

Južno ilirsko pleme Ardijejci je imalo svoje kraljevstvo koje je bilo veoma moćno i uticajno u III i II stoljeću p.n.e, naoročito pod kraljem Agronom i nešto manje u vrijeme kraljice Teute i Scerdilaidasa, Agronovog brata. Taulanti su, uz Daorse, tražili savez sa Rimom kako bi se izvukli iz dominacije Ardijejeca.

Rimski hroničar Livije navodi da je oko 167. godine p.n.e, nakon sukoba protiv Rima, Gencije, posljednji kralj Ilira poražen a Ilirija podijeljena na tri dijela. Kao nagradu za podršku, Rim je Daorse, Piruste i Taulante (uz ova tri plemena i Dalmati su otkazali podršku Genciju) oslobodio plaćanja poreza a njihove su zajednice zadržale nezavisnost.^[4]

Literatura

Cabanes, Pierre (1988). Les illyriens de Bardylis à Genthios 1 csillagozás IVe-IIe siècles avant J.-C.. Amazon (French) Paperback.
Bojanovski, Ivo (1988). BOSNA I HERCEGOVINA U ANTIČKO DOBA. ANUBiH, Sarajevo.
Danijel Dzino, Illyrian policy of Rome in the late Republic and early Principate, 2005

Reference

↑ ^1,0 ^1,1 „John Wilkes - the Illiyans”. Elektronska verzija. Pristupljeno 9. 2. 2018.
↑ „N.G.L. Hammond, F.W Wallbank - A HISTORY OF MACEDONIA”. Oxford university press, 2001. Pristupljeno 9. 2. 2016.
↑ „Faluna Papazoglu - Poreklo i razvoj ilirske države”. ANUBiH - KNJIGA XXX , CENTAR ZA BALKANOLOŠKA ISPITIVANJA Knjiga l. SARAJEVO, 1969. Arhivirano iz originala na datum 2020-07-14. Pristupljeno 9. 2. 2018.
↑ Bojanovski, 1988