1528.
- Ovo je članak o godini 1528.
Godina 1528 (MDXXVIII) bila je prijestupna godina koja počinje u srijedu (1. jan./sij. po julijanskom kalendaru).
| Milenijum: | 2. milenijum |
|---|---|
| Vjekovi: | 15. vijek – 16. vijek – 17. vijek |
| Decenija: | 1490-e 1500-e 1510-e – 1520-e – 1530-e 1540-e 1550-e |
| Godine: | 1525 1526 1527 – 1528 – 1529 1530 1531 |
.jpg)
| Gregorijanski | 1528.. (MDXXVIII) |
| Ab urbe condita | 2281. |
| Islamski | 934–935. |
| Iranski | 906–907. |
| Hebrejski | 5288–5289. |
| Bizantski | 7036–7037. |
| Koptski | 1244–1245. |
| Hindu kalendari | |
| • Vikram Samvat | 1583–1584. |
| • Shaka Samvat | 1450–1451. |
| • Kali Yuga | 4629–4630. |
| Kineski | |
| • Kontinualno | 4164–4165. |
| • 60 godina | Yang Zemlja Miš (od kineske Ng.) |
| Holocenski kalendar | 11528. |
| Podrobnije: Kalendarska era | |
Događaji
uredi- prosinac 1527 / siječanj - Husrev-beg osvaja Jajce i ostatak Jajačke banovine: Vrbaski grad, Banjaluka, Levač, Sokol, Zvečaj, Komotin, Greben[1] - dovršeno tursko osvajanje srednjovjekovne Bosne.
- 12. 1. - Gustav Vasa krunisan za kralja Švedske (vlada od 1523).
- 1. 2. - Ivan Hoberdanc iz Slatine dobio Požegu i Kamengrad od kralja Ferdinanda[2].
- 29. 2. - Hieronymus Jaroslaw Łaski dogovorio u Carigradu savez Ivana Zapolje i sultana Sulejmana I (Zapolja priznao njegovu vrhovnu vlast).
- + Spaljen škotski verski reformator Patrick Hamilton.
- 20. 3. - Bitka kod Sine u dan. Slovačkoj: Ivan Kacijaner i Bálint Török porazili Ivana Zapolju (za kojeg je ratovao i Pavle Bakić).
- 14. 4. - Narváezova ekspedicija se iskrcala kod Tampe na Floridi.
- 29. 5. - Ivan Hoberdanc stigao u Carigrad u Ferdinandovo ime, ali Turci ne žele sporazum o miru, poslanici bačeni u tamnicu do studenog[3].
- jun? - Turci upadaju preko Save.
- srpanj - "Druga" provala Turaka sve do Ljubljane, nakon čega je Ivan Tahi napao Bosnu, spalio grad Kotor-Varoš i sela, zarobio ljude i stoku[3].
- 12. 9. - Andrea Doria proterao Francuze iz Đenove i obnovio republiku pod zaštitom svetog rimskog cara.
- septembar - Umro Radič Božić, Zapoljin srpski despot.
- 25. 9. - Zapoljin vojskovođa Šimun Athinaj porazio Ferdinandovog kapetana Stjepana Revaja kod Sárospataka[3].
- 3. 10. - Álvaro de Saavedra Cerón stigao iz Meksika na Molučke otoke.
- 5. 10. - Bitka kod Belaja, između Korane i Mrežnice, odbijeni bosanski Turci Husrev-bega koji su se zaletali do Metlike, poginuo ćehaja Skender, ban Ivan Karlović dobio 18 rana od "prijateljske vatre"[3].
- listopad - Mogući sukobi kod Čazme između "njemačke" i "turske" (Zapoljine) stranke koju zastupa zagrebački biskup Šimun od Erdeda - sukobi u Slavoniji traju naredne zime[4].
- 27. 10. - Ivan Zapolja stigao iz Poljske u Homonnu (dan. Humenné u Slovačkoj), gdje mu se pridružuju pristaše sa 8000 ljudi; zatim odlazi na jug (Makó) i kontaktira sa smederevskim sandžakom Mehmet-begom[3].
- 6. 11. - Preživeli iz Narvaezove ekspedicije na čelu sa Cabeza de Vacom se našli na obali Teksasa.
Tokom/tijekom godine
uredi- Turska osvajanja: osim Jajačke banovine i Bilaj i Modruš u Lici.
- Pokret srpskih sveštenika, na čelu sa smederevskim episkopom Pavlom, protiv grčke Ohridske arhiepiskopije[5][6].
- U Veneciji tiskan prvi hrvatski bukvar, glagoljaški Azbukvidarium, takođe i Misal Pavla Modrušanina, istim pismom.
- Gračanica u Bosni se prvi put pominje pod tim imenom; prvi pomen i Mladenovca kod Beograda, u turskom popisu.
- Nikanor je mitropolit novobrdski/gračanički.
- Crkva sv. Spasa u Dubrovniku.
- Objavljena Castiglioneova knjiga Il Cortegiano ("Knjiga dvoranina"), opis renesansnog dvorskog života.
- Odštampana karta Tabula Hungarie (Lazarus Secretarius).
- Španci zauzeli državu Cuzcatlán u dan. El Salvadoru.
- Iz Meksika prvi put donesen kakao u Evropu (prema de Wiki).
Rođenja
uredi- 15. 6. - Herbard VIII. von Auersperg, zapovjednik Vojne krajine († 1575)
- Jeanne d'Albret, kraljica Navare († 1572)
- Andrej Kurbski, vojnik i politički emigrant († 1583)
Smrti
uredi- 6. 4. - Albrecht Dürer, umetnik (* 1471)
- jul - Palma Stariji, slikar (* ca. 1480)
- 31. 8. - Matthias Grünewald, slikar (* ca. 1470)
- septembar - Radič Božić, "Zapoljin" despot
- septembar - Pánfilo de Narváez, istraživač i vojnik (* ca. 1480)
- Dobrić Dobričević, tiskar (* 1454)
- Komnen Bakić, Pavlov brat
- 1528-30 - Staniša (Skender-beg) Crnojević, upravljač Crne Gore (* 1457)
Reference
uredi- ↑ V. Klaić, str. 82 (on pominje i Bočac i Jezero, ali oni su pali 1515-16?)
- ↑ V. Klaić, str. 85
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 V. Klaić, str. 86
- ↑ V. Klaić, str. 87
- ↑ Vladimir Ćorović, Obnova pećke patrijaršije, rastko.rs
- ↑ Буна смедеревског епископа Павла, glassacera.wordpress.com (pristup 2013-02-03)
- Vjekoslav Klaić, Svezak treći: dio prvi..... Prva knjiga: Doba kraljeva Ferdinanda I., Maksimilijana i Rudolfa (1527-1608) (archive.org)