Sistema sanitàriu
Limba Sarda Comuna. Abbàida sas àteras bariedades gràficas:
Unu sistema sanitàriu (naradu in modu prus genèricu servìtziu sanitàriu) est s'organizatzione de persones, istitutziones e resursas pro frunire servìtzios de assistu sanitàriu a tutela de sa salude de sa populatzione.
In su mundu est presente una cantidade manna de sistemas sanitàrios. In carchi paisu sa sanidade est de su totu liberalizada e/o privatizada; in àteros est mandu ùnicu de sos guvernos a s'internu de s'istadu sotziale; in àteros ancora cuncurrent sistemas sanitàrios de tipu mistu, pùblicu e privadu. Comente e chi siat, sa pianificatzione de s'assistu sanitàriu est istada descrita s'ispissu comente a unu protzessu prus evolutivu chi non rivolutzionàriu.[1][2]
Piessìnnios, funtziones e punnas
[modìfica | modìfica su còdighe de orìgine]Segundu s'Organizatzione Mundiale de sa Salude (OMS), sos obietivos de unu sistema sanitàriu sunt sa salude, rispòndere a sas aspetativas de sa populatzione e su costu ecuànime. S'avaloramentu de custos obietivos dipendet dae comente sos sistemas acumprint a bator funtziones importantes: sa promotzione de sa salude, sa generatzione de risursas, su finantziamentu e sa gestione.[3] Unu sistema sanitàriu podet èssere annotamala valutadu cun àteros paràmetros, comente sa calidade, s'atòliu, s'ammissibilidade a sas curas e su tratamentu ecuànime. In sos Istados Unidos sunt istadas introduidas, pro custu tipu de avaloramentu, sas "chimbe C" (the five C's): Costu, Cobertura, Cunsistèntzia, Cumplessidade e Cronitzitade.[4] Fundamentale, annotamala, est sa continuidade assistentziale.[5]
In s'UE, su deretu a s'assistu sanitàriu agatat fundamentu in sa Carta sotziale europea, art.13, e in sas Costitutziones de sa parte manna de sos Istados membros.
Ispèndios pro sa salude pro istadu
[modìfica | modìfica su còdighe de orìgine]Custa istatìstica de gastos pro sa salude, cun sa pertzentuale de PIL istantziada pro onni istadu cada annu, est istada frunida dae sas Natziones Unidas.[6] Fintzas sa CIA (in su factbook suo) e sa Banca Mundiale nd'ant realizada una bastante pretzisa, e in su matessi annu.
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
Riferimentos
[modìfica | modìfica su còdighe de orìgine]- ↑ (EN) Health care system, Liverpool-ha.org.uk. URL consultadu su 2 nadale 2012.
- ↑ (EN) Getting there from here, New Yorker, 26 ghennàrgiu 2009. URL consultadu su 2 nadale 2012.
- ↑ (EN) World Health Report 2000 - Health systems: improving performance (Archive copy), World Health Organization. URL consultadu su 3 ghennàrgiu 2018 (archiviadu dae s'url originale su 28 ghennàrgiu 2014).
- ↑ (EN) William R. Brody, Health Care '08: What's Promised/What's Possible?, The Johns Hopkins University, 7 cabudanni 2007. URL consultadu su 2 nadale 2021.
- ↑ (EN) Richard I. Cook, M. Render; DD. Woods, Gaps in the continuity of care and progress on patient safety., in BMJ, vol. 320, nº 7237, martzu 2000, pp. 791-4, DOI:10.1136/bmj.320.7237.791, PMID 10720370.
- ↑ (IT) Spese per la salute per paese - Mappa del Mondo - Mondo, in www.indexmundi.com. URL consultadu su 21 ghennàrgiu 2022.