Балаҕан ыйын 9

күнэ-дьыла

Балаҕан ыйын 9 диэн Григориан халандаарыгар сыл 252-с күнэ (ордук хонуктаах сылга 253-c күнэ). Сыл бүтүө 113 күн баар.

Бэлиэ күннэр

уларыт

Түбэлтэлэр

уларыт
  • Б.э.и. 479 сыл — Платея кыргыһыытыгар гректэр хомуур сэриилэрэ Грецияны сэриилээн ыла кэлбит уонна кыстыы хаалбыт перс сэриитин кэйгэллээбиттэр.
  • 1141 — Түүр Хара кытайдар баһылыктара Елюй Даши мусульмаан сельджуктар уонна кара-ханидтар сэриилэрин Катван аттыгар (Самарканд куораттан үс көс кэриҥнээх сир) үлтүрүппүт, бу кыайыы кэнниттэн Орто Азияны барытын баһылаабыт.
  • 1493 — Крбав хонуутугар кыргыһыыга Осмаан импиэрийэтин сэриилэрэ хорвааттары үлтү сыспыттар.
  • 1493Христофор Колумб 17 хараабылынан 1200 киһилээх Кадистан араҕан иккис устуутун саҕалаабыт.
  • 1759 — тохсунньуттан Саха сирин бойобуодатынан ананан сулууспалаабыт коллежскай асессор Андрей Павлуцкай тоҕус ый буолан баран уурайбыт. Кини кэнниттэн бойобуоданан коллежскай асессор Михаил Лебедев анаммыт.
  • 1776 — Америка Холбоһуктаах Колониялара саҥа ааттаммыт — Америка Холбоһуктаах Штааттара.
  • 1944ССРС уонна Польша лемка (русин, руснак) омуктары Илин Польшаттан Украинаҕа көһөрөр туһунан сөбүлэҥ түһэрсибиттэр.
  • 1944 — Болгарияҕа өрө туруу буолбут, ол кэмигэр ыраахтааҕыны суулларбыттар.
  • 1948Ким Ир Сен Кэриэйэ Норуотун Демократическэй Өрөспүүбүлүкэтэ (Хоту Кэриэйэ) тэриллиитин туһунан биллэрбит. Бу иннинэ аҕай атырдьах ыйын 15 күнүгэр Соҕуруу Кэриэйэ эмиэ бэйэтэ туспа өрөспүүбүлүкэ буолбута.
  • 1962 — бэрэпиэссэр Евсей Либерман дойду сүрүн хаһыатыгар "Правдаҕа" экэниэмикэ мөккүөрүн саҕалаабыт. Бу мөккүөр түмүгүнэн Сэбиэскэй Сойуус экэниэмикэтин реформатын торума оҥоһуллубута, Хрущев былаастан туоратыллыбытын кэннэ 1965 сыллаахха олоххо киирэн барбыта.
  • 1969Канаадаҕа Тыл Аакта олоххо киирбит, ааҥыл уонна француз тыллара дойду үрдүнэн официальнай буолбуттар.
  • 1970 — ВАЗ-2101 «Жигули» оҥоһуута саҕаламмыт. «Жигулилар» 2014 сылга диэри 44 сыл тухары оҥоһуллубуттара.
  • 1976Кытай муҥур салайааччыта Мао Цзэдун өлбүт. Былааска реформатор Дэн Сяопин кэлбит. Онон Кытайга реформатордар былааска ССРС-тааҕар 6 сылынан эрдэ кэлбиттэрэ (Андропов реформалары саҕалаан испитин аахтаахха). Дэн Сяопин дойду экэниэмикэтин экспортка олоҕурар курдук салайбыта (Тайвань, Сингапур, Япония, Соҕуруу Кэриэйэ холобурдарын батыһан).
  • 1999 — Москубаҕа балаҕан ыйын 9 күнэ буолар түүнүгэр Гурьянов уулуссатыгар элбэх квартиралаах дьиэни дэлби тэптэрии түмүгэр 106 киһи өлбүт.
  • 2001Афганистааҥҥа Хотугу Альянс баһылыгын Ахмад Шах Масуду Аль-Каида дьоно арааб суруналыыстара буолан кубулунан тиийэн өлөрбүттэр.
  • 2018 — быыбардааччы 71,40 % куолаһын ылан Айсен Николаев Саха Өрөспүүбүлүкэтин Ил Дархана буолбут.

Төрөөбүттэр

уларыт

Өлбүттэр

уларыт