7 K'illimsayaqQullpachaqMuksichaq
-

N

P
Sapsi
Qallawap sutin, sananchan, yupaynin Qullpachaq, N, 7
Qallawa tawqamana q'illaykuna
Huñu yupay, ñiqi rakiri yupay, bluki ñiqi 152, p
Llimphi, rikch'ayninllimphinnaq wapsi
Iñuku wisnu 14.0067(2) g·mol−1
Iliktrun kumphigurasyun 1s2 2s2 2p3
Iliktrunkuna iñuku qaraman 2, 5
Pachaykamay kayninkuna
T'inki kachkay (KPP-pi)wapsi
Kikin wisnu(0 °C, 101.325 kPa)
1.251 g/L
Puriqchana iñu63.15 K
(-210.00 °C, -346.00 °F)
Wapsichana iñu77.36 K
(-195.79 °C, -320.42 °F)
kritiku iñu126.21 K, 3.39 MPa
Huñuna q'uñichiy(N2) 0.720 kJ·mol−1
Wapsichana q'uñichiy(N2) 5.57 kJ·mol−1
Q'uñichina atipay(25 °C) (N2)
29.124 J·mol−1·K−1
Wapsi ñit'iy
P/Pa 1 10 100 1 k 10 k 100 k
at T/K 37 41 46 53 62 77
Iñukup kayninkuna
Umiña llikahexagonal
Muksichana yupaykuna±3, 5, 4, 2
(sinchi p'uchqu muksi)
Iliktrunigatiwu kay3.04 (Pauling iskala)
Iyunchana michakuna
(aswan)
1st: 1402.3 kJ·mol−1
2nd: 2856 kJ·mol−1
3rd: 4578.1 kJ·mol−1
Iñuku illwa65 pm
Iñuku illwa (yupasqa)56 pm
Kuwalinti illwa75 pm
Van der Waals illwa155 pm
Hukkuna
Maqnitu ñiqichaydiamagnetic
Q'uñi pusay(300 K) 25.83 m W·m−1·K−1
Ruqya t'ihuña(gas, 27 °C) 353 m/s
CAS ñiqi yupay7727-37-9
Huk isotopunkuna
Uma qillqa: Qullpachaq qallawap isotopunkuna
iso NA kuska kawsay mit'a DM DE (MeV) DP
13N syn 9.965 min ε 2.220 13C
14N 99.634% N-qa takyaqmi, 7 niwtrunnin kaptinqa
15N 0.366% N-qa takyaqmi, 8 niwtrunnin kaptinqa
References
Kay suyuchata qhaway  rimanakuy  llamk'apuy

Qullpachaq,[1] Chhukwi[2] icha Nitruhinu (musuq latin simipi: Nitrogenium, grigu simimanta νίτρον "qullpa", γένος "paqari", Azōton, Άζωτον "mana kawsaq" nisqapas), N nisqaqa huk mana q'illay qallawam, ñawpaq ñiqin, lliwmanta aswan llamsam (chhallam). Tiksi muyup wayra pachanpiqa lliwmanta aswan kaq wapsim, yaqa tawa kuti pichqa patma qullpachaqmi, iskaynintin iñukup iñuwankunayuq (N2).

Qullpachaqqa qullpapipas t'inkisqam.

Kawsa imayaypi achka k'illimsayaqwan t'inkisqa qullpachaqmi kan. Wanuchanapaq llamk'achinchik. Yurakunaqa t'inkisqa qullpachaqta allpamantam hurqunku, mana wayramanta atispanmi.

Hawa t'inkikuna

llamk'apuy

Pukyukuna

llamk'apuy
  1. Teofilo Laime Ajacopa: Iskay simipi yuyayk'ancha. La Paz - Bolivia, 2007. p. 90. Qullpa. Salitre. [...] Nitro. Qullpa.
  2. Ministerio de Educación de Bolivia, Reforma Educativa (qhichwa simipaq - Gladys Márquez F., CENAQ): ARUSIMIÑEE - Castellano, Aymara, Guaraní, Qhichwa. p. 58.