باشکيري ژبه

ټوليز مالومات
عمومي مالومات	ژبه ; ژوندۍ ژبه ; طبيعي ژبه
ځانګړې وېشنيزه	Kipchak–Bulgar (en)
سیمييزتوب د	لړۍ... باشکيرستان ; چيليابنسک ولايت ; کورګان ولايت ; سوېردلوسک اوبلاست ; پیرم کرائی ; اورینبورګ اوبلاست ; سراتوف اوبلاست ; سمارا ولايت ; تاتارستان ; ادمورتيا جمهوريت ; تيومن ولايت ; Bashkir people (en)
ليکدود	سيريليک ليکدود ; Yañalif (en) ; عربي ليکدود
ويونکو شمېر	۱٬۲۰۰٬۰۰۰ (۲۰۱۰)
د توکمپوهنې ژبې حالت	۲مه ولايتي کچه
آيسو ۶۳۹-۱ کوډ	ba
د ژبې کوډ	ba
هېواد	روسیه; اېستونيا; اوکراين; قزاقستان
وېب‌پاڼه	rihll.com (باشکيري ژبه، روسي، انګرېزي ژبه)

باشکيري ژبه ( سیریلیک : Башҡорт теле؛ لاتین : Bašqort tele) د تورکي ژبو د کورنۍ یوه ژبه ده، چې د قاپچاق ژبو یوه څانګه ګڼل کيږي، چې تر ډېره د باشکیرانو لخوا ویل کیږي. دا ژبه د Vulnerable زیان منونکې ژبو په کتار کې ولاړه ده. ^[۱۰] ^[۱۱] ^[۱۲] ^[۱۳]

ويناوال

باشکيري ژبه د منګوليايي، عربي، فارسي او روسي کلمو مجموعه ده، چې له دې جملې څخه د څلور زره فارسي کلمو شتون ځانګړی اغېز لري، د ميلادي پېړۍ له لومړيو وختونو څخه د لومړۍ مېلادي زريزې تر پايه پورې، هغه ځمکه چې نن د باشکيرستان جمهوريت په نامه يادېږي، د څو ژبو ايراني، عربي او بيا تورکي توکمونو ترمنځ د پرله پسې اړيکو ډګر و. ^[۱۴]

د 2002 کال د سرشمېرنې له مخې، د روسیې په فدراسیون کې شاوخوا 1,379,000 باشکیر ویونکي شتون لري، چې ډیری یې د باشکيرستان په خپلواکه جمهوریت کې او د پام وړ شمېر یې د تاتارستان په جمهوریت کې ژوند کوي.

ازبکستان او قزاقستان کې هم يوه لويه ډله خلک په باشکيري ژبه خبرې کوي.

باشکيري ژبه د مغولو تر یرغل وروسته د قباچه ژبې د بدلون په وخت کې رامنځته شوه. باشکير بېلابېل وينګونه لري، چې ټول یې تاتاري ژبې سره ورته دي، او حتی په تېرو وختونو کې، باشکيرانو د تاتار ژبه د لیکلو لپاره کارولې. البته، په پنځلسمه پېړۍ کې، جوغتایي ژبه (یا د جوغتایي ژبې پخوانۍ تاتاري بڼه) د هغې ځای ونيو، تر دې چې په 1923 کې، باشکيري ژبې لپاره د لیکلو ځانګړی سیسټم رامینځته شو چې دا ژبه په پیل کې د عربي الفبا سره لیکل شوې وه تر 1930 پورې، لاتیني الفبا او د 1938 په ژمي کې، سیریلیک الفبا د دې ژبې ليکلو لپاره وکارول شوه.

په باشکيري ژبه کې سيريليک الفبا ته لاندې توري ورزيات شوي دي:

Ә ә [æ]، Ө ө [œ]، Ү ү [y]، Ғ ғ [ɣ]، Ҡ ҡ [q]، Ң ң [ŋ]، Ҙ ҙ [ð]، Ҫ ҫ [θ]، Һ һ [h].

بهرنۍ لینک

سرچينې

↑ سرچينې تړی: https://github.com/unicode-org/cldr/blob/main/common/main/ba.xml.
↑ ^۲٫۰ ^۲٫۱ ذکر کېدنه: اېتنولوګ. Publisher: SIL International. اثر ژبه: انګرېزي ژبه. ISSN: 1946-9675.
↑ سرچينې تړی: https://iso639-3.sil.org/code/bak.
↑ ذکر کېدنه: Glottolog. Publisher: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.
↑ "اېتنولوګ" (په انګرېزي ژبه). SIL International. نه اخيستل شوی 10 اپرېل 2021.{{cite web}}: سرچينه ساتل:ناپېژانده ژبه (link)
↑ "Language".
↑ "ScriptSource - Russian Federation". نه اخيستل شوی 21 اگسټ 2023.
↑ "ScriptSource - Ukraine". نه اخيستل شوی 21 اگسټ 2023.
↑ "ScriptSource - Kazakhstan". نه اخيستل شوی 21 اگسټ 2023.
↑ http://www.unesco.org/languages-atlas/index.php?hl=en&page=atlasmap#
↑ http://www.unesco.org/new/en/culture/themes/endangered-languages/atlas-of-languages-in-danger/
↑ https://www.ethnologue.com/country/RU/languages
↑ https://www.britannica.com/place/Russia/Mixed-and-deciduous-forest#ref422354
↑ https://www.farsnews.ir/news/9001190560%20%20%20%20/گزارشي-از-نفوذ-ديرينه-زبان-و-خط-فارسي-در-جمهوري-باشقيرستان-

[46b282111ff279269a71ed9f3d58cd035cad6c6e-1] سرچينې تړی: https://github.com/unicode-org/cldr/blob/main/common/main/ba.xml.

[b096ce736246deae93782819465859680c66015c-2] ۲٫۰ ^۲٫۱ ذکر کېدنه: اېتنولوګ. Publisher: SIL International. اثر ژبه: انګرېزي ژبه. ISSN: 1946-9675.

[5e42a500189b8db261214ec87b1b67cd0e41f935-3] سرچينې تړی: https://iso639-3.sil.org/code/bak.

[45043d4380eeeaa5fb41b88fb7f723da1c62676e-4] ذکر کېدنه: Glottolog. Publisher: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.

[41561a005493f68ccfdc06d283262c291d847cc9-5] "اېتنولوګ" (په انګرېزي ژبه). SIL International. نه اخيستل شوی 10 اپرېل 2021.{{cite web}}: سرچينه ساتل:ناپېژانده ژبه (link)

[56b370ad342ff9d47a4119b3f53f894995cea4b7-6] "Language".

[1a0f053ea246293b6663cff06c50a097d9961d84-7] "ScriptSource - Russian Federation". نه اخيستل شوی 21 اگسټ 2023.

[35055e5dc356e46bc6e091df1efb330d74d5c2b8-8] "ScriptSource - Ukraine". نه اخيستل شوی 21 اگسټ 2023.

[a9692903e74937ea3bf84592b5f6076b0b68b08b-9] "ScriptSource - Kazakhstan". نه اخيستل شوی 21 اگسټ 2023.

[10] ttps://www.unesco.org/languages-atlas/index.php?hl=en&page=atlasmap#

[11] ttps://www.unesco.org/new/en/culture/themes/endangered-languages/atlas-of-languages-in-danger/

[12] ttps://www.ethnologue.com/country/RU/languages

[13] ttps://www.britannica.com/place/Russia/Mixed-and-deciduous-forest#ref422354

[14] ttps://www.farsnews.ir/news/9001190560%20%20%20%20/گزارشي-از-نفوذ-ديرينه-زبان-و-خط-فارسي-در-جمهوري-باشقيرستان-

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]