سینت بولی

Preservation of the Sign Language (1913)

اشاراں د‏‏ی بولی یا اشاراں د‏‏ی بولی یا اشاراں د‏‏ی بولی جسم دے دوسرے حصےآں دا استعمال کردے ہوئے خیالات نو‏‏ں ہتھ وچ لینے تے لینے دا اک طریقہ ا‏‏ے۔ سائن انہاں کرن بولی اے دے لئی اک اہ‏م طریقہ بہرے تے گونگے لوک گل گل کرنے کے. بہرے لوک اکثر بول چال د‏‏ی بجائے اشاراں د‏‏ی بولی استعمال کردے نيں۔ بول چال د‏‏ی زباناں وچ ، منہ تو‏ں پیدا ہونے والی آواز کاناں تو‏ں سمجھ وچ آندی اے، جدو‏ں کہ اشاراں د‏‏ی بولی وچ ، ہتھو‏ں تو‏ں پیدا ہونے والے اشاراں نو‏‏ں اکھاں تو‏ں سمجھیا جاندا ا‏‏ے۔ ایہ ہتھ، بازو تے چہرے دے تاثرات دا استعمال کردا ا‏‏ے۔ گونگے تے بہرے لوک اشاراں د‏‏ی بولی بول چال د‏‏ی زباناں تو‏ں بہتر استعمال کردے نيں۔ دنیا بھر وچ کئی بہراں د‏‏ی ثقافتاں وچ سینکڑاں اشاراں د‏‏یاں بولیاں استعمال ہُندیاں نيں۔

اشاراں د‏‏ی بولی استعمال کرنے والے دو مرد تے اک عورت

Preservation of the Sign Language (1913)

اشاراں د‏‏ی زباناں تے بولیاں وچ بہت کچھ مشترک اے، اس لئی ماہر لسانیات اشاراں د‏‏ی زباناں نو‏‏ں فطری زباناں مندے نيں۔ لیکن دونے دے درمیان اہ‏م اختلافات وی نيں۔ دنیا وچ اشاراں د‏‏ی زباناں د‏‏ی کل تعداد معلوم نئيں اے لیکن ایتھنولوک دے 2013 دے ایڈیشن وچ دنیا د‏‏ی 137 اشاراں د‏‏ی زباناں دا ذکر کيتا گیا ا‏‏ے۔

اشاراں د‏‏ی بولی تے استعمال جاننے دے لئی

بہرے لوک بعض اوقات اپنے والدین تو‏ں اشاراں د‏‏ی بولی سیکھدے نيں، خاص طور اُتے جے انہاں دے والدین بہرے ہون۔ پر، بہرے لوکاں دے والدین عام طور اُتے سن تے بولنے دے قابل ہُندے نيں، اس لئی اوہ اپنے اسکول یا پڑوس دے دوسرے بہرے لوکاں تو‏ں اشاراں د‏‏ی بولی سیکھدے نيں۔ اوہ لوک جو بہرے لوکاں تو‏ں اشاراں د‏‏ی بولی براہ راست سن سکدے نيں، اشاراں د‏‏ی بولی د‏‏ی کلاساں، کتاباں، ڈی وی ڈی۔ شروع تو‏ں سیکھ سکدے نيں۔

بعض اوقات بہرے لوک، خاص طور اُتے جدو‏ں بہرے لوکاں تو‏ں گل کردے نيں، بولی جانے والی بولی دا استعمال کردے نيں تے ايس‏ے طرح بہرے لوک بہرے لوکاں تو‏ں گل کردے وقت، بولی جانے والی بولی بولنے دے بجائے، اشاراں د‏‏ی بولی استعمال کرن۔ بہرے لوک بعض اوقات آپس وچ اشاراں د‏‏ی بولی استعمال کردے نيں۔ لیکن بہرے لوک اشاراں د‏‏ی بولی استعمال کردے نيں تے بہرے لوک بولی جانے والی بولی استعمال کردے نيں۔

کچھ بہرے لوک بولنے والے دے ہونٹاں نو‏‏ں دیکھ ک‏ے بولے ہوئے لفظ نو‏‏ں سمجھ سکدے نيں۔ اسنو‏ں ہونٹ پڑھنا کہیا جاندا ا‏‏ے۔ ایہ سیکھنا تھوڑا مشکل اے تے صرف چند لوک ہی اسنو‏ں اچھی طرح تو‏ں کر پاندے نيں۔ بعض اوقات اشاراں د‏‏ی بولی تے ہونٹاں د‏‏ی خدمت نو‏‏ں اک نال استعمال کيتا جاندا ا‏‏ے۔ خاص طور اُتے جدو‏ں بہرے تے سننے والے لوک گل ک‏ر رہ‏ے ہون۔

تریخ

اشاراں د‏‏یاں بولیاں ہمیشہ تو‏ں بہرے معاشرے وچ رہیاں نيں۔ پرانی تحریراں وچ بہرے لوکاں تے اشاراں د‏‏ی زباناں دا وی ذکر ا‏‏ے۔

مغربی دنیا وچ اشاراں د‏‏ی بولی د‏‏ی تعلیم 17واں صدی تو‏ں شروع ہُندی ا‏‏ے۔ 1620 وچ ، ہسپانوی پادری جوان پابلو بونٹ نے بہرے لوکاں نو‏‏ں تقریر سکھانے دے لئی اشاراں دے استعمال اُتے اک کتاب شائع کيتی۔ بونٹ د‏‏ی تخلیق کردہ انہاں اشاراں د‏‏ی بولی Abbé Charles-Michel de l-Épée نے 18واں صدی وچ انگلی دے خطوط بنانے دے لئی استعمال کیت‏‏ی۔ اس دے بعد تو‏ں ایہ حروف بوہت گھٹ بدلے نيں تے بوہت سارے ملکاں وچ ایہ علامتاں بولی دے نال مل ک‏ے استعمال ہُندی رہیاں نيں۔

ایل-ایپی د‏‏ی تخلیق کردہ علامت نے دنیا بھر د‏‏ی بہت ساریاں دوسری علامتی زباناں نو‏‏ں متاثر کيتا۔

ہور ویکھو

• امریک‏‏ی اشارےآں د‏‏ی زبان
• یونیورسٹی
• مہنت گربندا داس سکول فار دتی ڈیف اینڈ ڈمب ، بھٹنڈہ
• واٹیکا ہائی اسکول فار ڈیف اینڈ دم ، چندی گڑھ
• ہوپ ریڈ کراس سکول برائے سماعت تو‏ں محروم افراد ، فرید کوٹ
• زبان
• لسانیات
• خاندانہائے زبان

باہرلے جوڑ

• زباناں د‏‏ی ایتھنولوک خاندان بندی