جبوتی دی تریخ
جبوتی وچ ، صدارتی انتخابات حالے وی موجودہ صدر اسماعیل عمر گلیہ تے بزنس مین زکریا اسماعیل فرح دے نال صدارت دے عہدے اُتے فائز نيں۔
اسلام دی آمد
[سودھو]825۔ اسلام جبوتی پہنچیا۔
فرانسیسی حکمرانی
[سودھو]1862 - اوبک بندرگاہ اُتے فرانسیسی قبضہ۔
1888 - فرانسیسی نوآبادیاتی حکمرانی دا آغاز ہويا۔
1892 - جبوتی فرانسیسی صومالی لینڈ دا راجگڑھ بن گیا۔
1897 - ایتھوپیا نے فرانس دے نال معاہدے دے بعد ، جبوتی دے کچھ حصےآں نوں اپنے نال جوڑ لیا۔
1917 ء - جبوتی دی بندرگاہ تے ایتھوپیا دے پہاڑاں دے درمیان اک ریلوے لائن اڈس ابابا تک پہنچی۔
1946 - جبوتی فرانسیسی یونین دا اک بیرونی علاقہ بن گیا ، تے فرانسیسی پارلیمنٹ وچ اس دے نمائندے تے ارکان پارلیمنٹ نيں۔
1958 - جبوتی نے فرانسیسی معاشرے دا حصہ بننے دے لئی ووٹ دتا۔
آزادی
[سودھو]1967 ء - افر برادری تے یورپ دے ہور افراد دے ذریعہ اک ریفرنڈم نے فیصلہ کيتا اے کہ جبوتی فرانسیسی معاشرے دا حصہ نيں۔ صومالی لینڈ صومالی لینڈ دا ناں تبدیل کرکے فرانسیسی علاقہ افر تے عیسیٰ رکھیا گیا۔
حسن گلڈ اٹیڈن ، آزادی دے بعد ، جبوتی دے پہلے صدر بنے۔
1977 ء - جنوبی تے عیسیٰ دے فرانس دے زیر قبضہ علاقہ خودمختار ہوگیا ، تے حسن گلیڈ ابیڈن اپنے پہلے صدر دے طور اُتے منتخب ہوئے۔
1979 - یونائٹڈ پیپلز ڈویلپمنٹ پارٹی ، عارف تے عیسیٰ نوں متحد کرنے دے اپنے وژن دے نال۔
1981 - جبوتی اک جماعتی ریاست بن گیا۔
1992 - محدود سیاسی جماعتاں دی اجازت دینے والا آئین نافذ کيتا گیا۔ اس دے بعد فوج تے افر نیشنل فرنٹ (ایف آر یو ڈی) دے وچکار جنگ شروع ہوگئی۔ لڑائی شمال مشرقی جبوتی وچ ہوئی۔
پاور شیئرنگ دا معاہدہ
[سودھو]1994 ء - حکومت تے FRUD باغیاں نے پاور شیئرنگ دے معاہدے اُتے دستخط کیتے۔ اوتھے خانہ جنگی دے خاتمے دے لئی؛ لیکن ایف آر یو ڈی دے سجے بازو دی لڑائی لڑدی رہی۔
صدر اسماعیل عمر گیلہ نے 1999 دے صدارتی انتخابات وچ کامیابی حاصل کيتی۔
1999 - صدر ابیڈن نے اعلان کيتا کہ اوہ صدر دے عہدے دا انتخاب نئيں کرن گے۔ اس دے بعد اسماعیل عمر گلیہ نے صدارتی انتخاب جِت لیا۔
2000 اپریل توں مئی۔ صومالیہ دی عبوری وفاقی حکومت ، جس دی سربراہی عبد القاسم سلاد حسن دی سربراہی وچ ہوئی اے ، ارٹا وچ منتخب ہوئی ، جو صومالیہ دے خاتمے دے بعد سب توں وڈی کانفرنس اے۔
2000 فروری۔ حکومت تے سجے بازو دی ایف آر یو ڈی نے خانہ جنگی دے خاتمے دے معاہدے اُتے دستخط کیتے۔
2000 مارچ۔ جبوتی دے سابق وزیر اعظم تے سجے بازو دی ایف آر یو ڈی دے رہنما احمد دینی نو سال دی جلاوطنی دے بعد وطن واپس آئے۔
2000 دسمبر - برطرف پولیس سربراہ ، جنرل یاسین یاعبی گالاب دی جانب توں مبینہ طور اُتے بغاوت دی کوشش ناکام بنادتی گئی۔ یاسین نوں غداری تے قومی سلامتی دی خلاف ورزی دے مرتکب قرار دتا گیا سی۔
2002 جنوری۔ اک جرمن جنگی جہاز تے 1،000 فوجی بحیرہ احمر دے پار ، جبوتی پہنچے۔ انہاں نے افغانستان اُتے امریکی پابندیاں دی حمایت کیتی۔
2002 ستمبر - اک ایداں دے قانون دی میعاد ختم ہونے توں جس وچ ملک وچ صرف تن جماعتاں نوں ہی چلنے دتا جا، تے اس توں زیادہ سیاسی جماعتاں دی راہ ہموار ہوئے گی۔
2002 ستمبر - جبوتی نے اسنوں ہن دوسرے ملکاں اُتے حملےآں دا اڈہ قرار نئيں دتا۔ اس وقت دہشت گردی دے خلاف جنگ کيتی قیادت کرنے والے 900 دے نیڑے امریکی فوجی تعینات سن ۔
2003 جنوری۔ 1977 وچ آزادی دے بعد صدر اسماعیل عمر گیلہ دی سربراہی وچ اک اتحاد نے کثیر الجماعتی پارلیمانی انتخابات وچ کامیابی حاصل کيتی۔
تارکین وطن دی ملک بدری
[سودھو]2003 ستمبر - حکومت نے تارکین وطن دی گرفتاری تے ملک بدر کرنے دے لئی اک آپریشن شروع کيتا ، جو جبوتی دی آبادی دا 15 فیصد نيں۔
2005 اپریل۔ صدارتی انتخابات وچ ، گیلہ واحد امیدوار نيں۔
2006 نومبر - اقوام متحدہ دی اک رپورٹ وچ کہیا گیا اے کہ جبوتی سمیت ہور ملکاں نے 1992 وچ صومالیہ اُتے عائد اسلحہ پابندی دی خلاف ورزی کیتی۔ انہاں اُتے ملک وچ اسلحہ اسمگل کرنے تے موگادیشو وچ عدالتاں دے زیر اقتدار آنے دا الزام اے۔ جبوتی نے اس دی تردید دی اے۔
2007 مارچ توں اپریل دے خشک سالاں نے لوگا جبوتی دا اعلان کيتا اے۔ ورلڈ فوڈ پروگرام (ڈبلیو ایف پی) دا کہنا اے کہ 53،000 افراد بغیر کھانا دے رہ سکدے نيں۔
2008 جنوری - جبوتی نے فرانس دے نال بین الاقوامی عدالت انصاف (آئی سی جے) وچ قانونی جنگ دا آغاز کيتا۔ اس کیس دا تعلق فرانسیسی عدالت دے جج برنارڈ بورل دی موت دی تحقیقات توں اے۔
2008 فروری - ہور تن جماعتاں دے انتخابات مسترد ہونے دے بعد حکمران جماعت نے پارلیمنٹ دی تمام 65 نشستاں اُتے کامیابی حاصل کيتی۔
2008 جون ۔ جیبوٹیان تے اریٹرین فورسز دے وچکار بھاری لڑائی شروع ہوئی۔ ایہ لڑائی متنازعہ راس ڈومیرا بارڈر اُتے ہوئی۔ گھٹ توں گھٹ نو جبوتی فوجیاں نے پہلے لوگا نوں ہلاک کيتا۔ امریکا نے ایریٹریا اُتے "اشتعال انگیزی" دا الزام عائد کيتا اے لیکن کسماریا حکومت نے حملہ کرنے توں انکار کيتا اے۔
جبوتی دے 2011 دے قحط توں ہزاراں افراد متاثر ہوئے۔
2009 دسمبر - اقوام متحدہ دی سلامتی کونسل نے اریٹریا دے خلاف سخت پابندیاں دی منظوری دے دتی ، اس الزام دے بعد کہ اس نے صومالیہ وچ حکومت مخالف گروہاں نوں اسلحہ فراہم کیہ تے جبوتی دے نال سرحدی تنازعہ حل کرنے توں انکار کردتا۔
2010 اپریل - جبوتی دی پارلیمنٹ نے انہاں تبدیلیاں دی منظوری دتی جو صدر نوں تیسری مدت دے لئی انتخاب لڑنے دی اجازت دیندی نيں۔
2010 جون - اریٹیریا تے جیبوندی اپنے سرحدی تنازعہ نوں پرامن طریقے توں حل کرنے اُتے متفق نيں۔
2011 فروری۔ ہزاراں افراد نے حکومت کیتی تبدیلی دا مطالبہ کيتا۔ مظاہرےآں وچ گھٹ توں گھٹ دو افراد ہلاک ہوگئے۔
2011 اپریل - صدر گیلہ نے حزب اختلاف دے بائیکاٹ کردہ انتخاب وچ کامیابی حاصل کيتی۔
2011 جون توں ستمبر۔ ہارن آف افریقہ 60 سالاں وچ بدترین خشک سالی دا شکار اے۔
2011 دسمبر - پہلی جبوتیائی بٹالین صومالی راجگڑھ موغادیشو پہنچی۔ اوہ صومالیہ (AMISOM) وچ افریقی یونین مشن نوں مضبوط کررہے سن ۔
2012 فروری۔ بین الاقوامی مالیاتی فنڈ (آئی ایم ایف) نے جبوتی دی خشک سالی توں دوچار معیشت نوں فروغ دینے دے لئی 14 ملین ڈالر دے قرض دی منظوری دی۔
2013 فروری۔ اپوزیشن جماعتاں نے صدارتی انتخابات دا بائیکاٹ کرنے دے بعد ضمنی انتخابات وچ حصہ لیا۔ لیکن انہاں نے نتائج نوں مسترد کردتا۔ حکمران جماعت نے پارلیمنٹ دی 65 وچوں 49 نشستاں اُتے کامیابی حاصل کيتی۔
یمن وچ جنگ توں فرار ہونے والے ہزاراں افراد سنہ 2015 وچ کشتی دے ذریعے جبوتی پہنچے سن ۔
2014 مئی - جبوتی وچ اک ریسٹورنٹ وچ بم پھٹا ، جس وچ متعدد غیر ملکی فوجی ہلاک ہوگئے۔ دو خودکش بمبار وی مارے گئے۔ الشباب نے اس دی ذمہ داری قبول کيتی۔
2014 جون - اقوام متحدہ دے مطابق ، جبوتی شدید چھرے توں مسلسل چوتھے سال جدوجہد کر رہیا اے۔
2015 دسمبر - جبوتیہ دے راجگڑھ وچ مظاہرین تے پولیس دے درمیان جھڑپاں دے بعد متعدد افراد دی موت ہوگئی۔ اپوزیشن گروپاں نے محصور وزیر اعظم توں استعفی دینے دا مطالبہ کيتا۔
2016 اپریل - صدر گیلہ نے چوتھی بار صدارتی انتخاب جِت لیا ، حالانکہ 2010 وچ انہاں دا کہنا اے کہ اوہ انتخاب نئيں لڑاں گے۔
2016 جولائی۔ بین الاقوامی فوجداری عدالت (آئی سی سی) دا کہنا اے کہ سوڈانی صدر عمر حسن البشیر دی گرفتاری وچ ناکام ہونے دے بعد سلامتی کونسل نے یوگنڈا تے جبوتی دے خلاف مقدمہ درج کيتا اے۔
2016 دسمبر - جبوتی دا کہنا اے کہ سعودی عرب ملک وچ اک فوجی اڈہ قائم کر رہیا اے۔
2017 جون - جیبوندی نے قطری امن فوجیاں دی واپسی دے بعد ، اریٹریا اُتے متنازعہ علاقے وچ فوج بھیجنے دا الزام عائد کيتا۔
2017 اگست۔ چین نے جبوتی وچ باضابطہ طور اُتے اک فوجی اڈا کھول لیا۔
2020 جون۔ پتہ چلا کہ جبوتی توں فرار ہونے والے اک فوجی پائلٹ نوں ایتھوپیا نے وطن واپس بھیج دتا اے۔ پائلٹ فواد جبوتی وچ باقی اے۔ انہاں نے اک ویڈیو وچ کہیا کہ اوہ جیل وچ بیمار پے گئے نيں تے انہاں دا علاج نئيں ہويا اے۔ حکومت نے انہاں الزامات دی تردید دی اے۔
2021 مارچ۔ اپوزیشن جماعتاں نے غیر منصفانہ قرار دیندے ہوئے اک بار فیر ضمنی انتخابات وچ حصہ لینے توں انکار کردتا۔
2021 -9 اپریل - جبوتیاں نے اک نويں صدر ، گیلہ ، تے تاجر زکریا اسماعیل فرح نوں منتخب کرنے دے لئی انتخابی انتخابات وچ حصہ لیا۔