بین الاقوامی صوتیاتی ابجد
| بین الاقوامی صوتیاتی ابجد | |
|---|---|
 | |
| قِسم | حروف تہجی ابجد |
| زباناں | کسے وی زبان دیاں صوتی آوازاں تے تلفظ ظاہر کرن لئی |
| مدّتِ وقت | since 1888 |
| بنیادی نظام |
رومن لپی
|
بین الاقوامی صوتیاتی ابجد اک ایہجا نظام اے جس وچ صوتی آوازاں نوں حروف دی شکل وچ لکھیا جاندا اے۔ اس نظام وچ تقریبن ہر بولی دی ہر قسم دیاں آوازاں لئی مخصوص حروف موجود نيں۔ ایہنوں 1886ء وچ انٹرنیشنل فونیٹک ایسوسی ایشن نے بݨایا سی۔ ایہنوں عام طور تے علم زبانیات وچ استاداں تے طلباء استعمال کردے نيں اس توں علاوا ایہنوں وکیپیڈیا تے ٹرانسلیٹر دنیا دیاں زباناں دا صحیح تلفظ ظاہر کرن لئی استعمال کردے نيں۔ مثال دے طور تے غ دی آواز لئی آئی پی اے وچ ɣ دی علامت استعمال ہُندی اے۔ آئی پی اے وچ اس ویلے 107 حروف تے 52 اعلامات استعمال ہُندیاں نيں۔ علامات نوں حروف دے ناݪ جوڑ کے ہور آوازاں حاصل کيتیاں جاندیاں نيں۔
تریخ
[سودھو]1886ء وچ فرانسیسی تے برطانوی استاداں دی جماعت نے انٹرنیشنل فونیٹک ایسوسی ایشن بݨائی سی، پہلے اوہناں نے زباناں دیاں آوازاں لئی رومن لپی استعمال کيتی لیکن فیر اوہناں نے ساریاں زباناں دیاں ساریاں آوازاں نوں اک ہی لپی وچ لکھݨ لئی آئی پی اے دا نظام بݨایا۔ آئی پی اے وچ اک آواز لئی اک ہی علامت مستعمل اے چاہے اوہ کسے وی زبان وچ ہووے۔
پنجابی تے آئی پی اے
[سودھو]| پنجابی | آئی پی اے | مثال |
|---|---|---|
| ا | a | اج |
| ب | b | بات |
| بھ | bʱ | بھیڈ |
| پ | p | پاݨی |
| پھ | pʱ | پھل |
| ت | t̪ | تیر |
| تھ | t̪ʱ | تھاݪی |
| ٹ | ʈ | ٹماٹر |
| ٹھ | ʈʱ | ٹھاکر |
| ج | dʒ | جام |
| جھ | dʒʱ | جھاڑو |
| چ | tʃ | چند |
| چھ | tʃʱ | چھیتی |
| ح | a~h | حق |
| خ | x | خاک |
| د | d̪ | داݪ |
| دھ | d̪ʱ | دھماکا |
| ڈ | ɖ | ڈر |
| ڈھ | ɖʱ | ڈھول |
| ذ | z | ذخیرا |
| ر | r | رچھ |
| ڑ | ɽ | ربڑ |
| ڑھ | ɽʱ | ساڑھی |
| ز | z | زمین |
| ژ | ʒ | ٹیلی ویژن |
| س | s | سپ |
| ش | ʃ | شیر |
| ص | s | صابݨ |
| ض | z | راضی |
| ط | t̪ | طویلہ |
| ظ | z | ظروف |
| ع | a~ʔ | عام |
| غ | ɣ | غم |
| ف | f | فوارا |
| ق | q | قابو |
| ک | k | کم |
| کھ | kʱ | کھیر |
| گ | ɡ | گاجر |
| گھ | ɡʱ | گھوڑا |
| ل | l | لاٹ |
| م | m | موتی |
| ن | n | نام |
| ں | ŋ | رنگ |
| و | ʋ | واٹ |
| ہ | h | ہاتھی |
| ء | ʔ | اشیاء |
| ی | j | یکّا |
حروف علت یا واکے یا مصوت (واولز)
[سودھو]| پنجابی | آئی پی اے | مثال |
|---|---|---|
| اَ (زبر) | ə | اَکھ |
| آ | ɑː | آپ، ٹاٹ |
| اِ (زیر)ِ | ɪ | اِن، کِن |
| ی | iː | نِیلا |
| ے | eː | نے (نے) |
| ɛ | نیٹ (نیٹ) | |
| اَے | ɛː | بَیل (بیل) |
| او | oː | بول |
| اَو | ɔː | اَور(aur) |
| اُ (پیش) | ʊ | اُتے |
| اُو | uː | دُور، جنُون |
عربی بولی وچ لفظاں دی ادائیگی وچ کچھ فرق اے اس لئی
- ث لئی θ
- ح لئی ħ~ʜ
- ذ لئی ð
- ع لئی ʕ~ʢ
- ص لئی θˤ ~sˤ
- ض لئی dˤ
- ط لئی tˤ
- ظ لئی ðˤ ~zˤ
مثالاں
[سودھو]- پاکستان pɑːkɪst̪ɑːn
- tʃaɪ n ə چائنا
حوالے
[سودھو]