Vai al contenuto

Kosovo

Da Wikipedia.
Vos an lenga piemontèisa
Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.

Ël Kosovo (Kosovë / Kosova an albanèis, Косово an serb) a l'é un teritòri dl'Euròpa balcanica sota protession anternassional, reclamà da la Serbia.

A confin-a con Macedònia dël Nòrd, Albanìa, Montnèigr e Serbia.
La capital a l'é Prìstina.
A l'ha na surfassa ëd 10.887 km² e a conta apopré 2.200.000 abitant.

Anté ch'as treuva

[modìfica | modifiché la sorgiss]


Ël Kosovo a l'ha fàit part ëd l'Imperi Otman dal 1389 al 1912.
Dël 1912, dòp le guère balcàniche, a l'é stàit destinà a la Serbia e a l'é andàit dapress a sò destin (1919: Regn dij Serb, Croat e Sloven; 1929: Regn ëd Jugoslavia).
Durant la Sconda guèra mondial a l'é stàit unì a l'Albanìa italian-a.
Dël 1945, quand che Tito a l'hà fondà la Repùblica Socialista Federal dla Jugoslavia, ël Kosovo a l'é diventà na provinsa autònoma dla Serbia, ma ij Kosovar a l'han sèmper ciamà ëd diventé la repùblica nùmer set dla Jugoslavia.
Ant ël mars dël 1989 Slobodan Milošević a l'ha gavà l'autonomìa al Kosovo e a l'ha tacà a dëscriminé ij Kosovar ëd lenga albanèisa (anviron ël 90% dla popolassion).
Dël 1996 l'UCK (Ushtria Çlirimtare e Kosovës', Esèrcit ëd liberassion dël Kosovo) a l'ha tacà la guerija contra l'esèrcit e la polissìa serba e dël 1999, dòp vàjre massacri d'albanèis, ij pais dla NATO a l'han atacà la Serbia e ocupà 'l Kosovo.
Ai 17 ëd fërvé dël 2008 ël govern pròvisori dël Kosovo a l'ha proclamà l'indipendensa an manera unilateral.
La Repùblica dël Kosovo a l'é staità arconossùa da 115 stat (al 2015) dont Stat Unì d'América, Regn Unì, Fransa, Gërmania, Italia), ma nen da Russia, Cin-a e Serbia, ch'a considera 'l Kosovo na soa provinsa (Косово и Метохија, Kosovo i Metohija) .

Organisassion polìtica

[modìfica | modifiché la sorgiss]

Ël Kosovo (nòm ofissial: Republika e Kosovës / Република Косово) a l'é na repùblica.
Ël president a l'é Vjosa Osmani (dal 2021).
Ël Prim Ministr a l'é Albin Kurti (dal 2021).

Ël Kosovo a partìssipa al Fond Monetari Antërnassional e a la Banca mondial.