Albanìa
Vos an lenga piemontèisa | |
Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì. |
L' Albanìa (Shqipëri / Shqipëria an albanèis) a l'é un pais dl'Euròpa balcànica. A confin-a con ël Montnèigr a nòrd-òvest, ël Kosovo a nòrd-est, la Macedònia dël Nòrd a est e la Grecia a sud.
A l'é bagnà a òvest dal mar Adriàtich e dal mar Jòni. Anté ch'as treuva[modìfica | modifiché la sorgiss]
Geografìa fìsica[modìfica | modifiché la sorgiss]L'Albanìa a l'é për la pì part montagnosa e a l'é travërsà da nòrd a sud da na serie ëd massiss dësregolar che mincatant a rivo fin-a davzin a la còsta.
La sima pì àota a l'é ël Korab (2764 méter).
Ij fium pì amportant a son ël Drini a nòrd e la Vjosa a sud. Art e testimonianse stòriche[modìfica | modifiché la sorgiss]Jë sgav a l'han arvelà d'ansediament ëd prima dla penetrassion dj'iliri.
Dël temp dj'iliri a-i resto ën bon nùmer ëd tùmoj, necròpoj, fortësse e aglomerà urban, spatarà për tut ël pais, ch'a testimònio ëdcò dla chërsenta anfluensa greca.
Reste dla colonisassion greca, dzortut për euvra ëd Corint e Corfù a-i në son vàire a Butrinti, Apolònia, Durass.
A Butrinti a l'é stàita dëscoatà n'acròpoli cintà da na muraja grandiosa con set pòrte, anté ch'a-i era un teatro andoa element roman as gionto a struture greche pì vèje.
Ël midem fenòmeno ëd sovraposission as artreuva a Apolònia, un grand sit archeològich con muraje, bagn, monument tombaj, ginasio e via fòrt. Organisassion polìtica[modìfica | modifiché la sorgiss]L'Albanìa (nòm ofissial: Republika e Shqipërisë) a l'é na repùblica. |