Catania
      
Stat:

Italia

Provincia: Sità metropolitan-a ’d Catania
Nòm 'n italian: Catania
Coordinà: Latitudin: 37° 30′ 9.61′′ N
Longitudin: 15° 5′ 14.17′′ E

Mostra an sla carta
Autëssa: 7 m s.l.m.
Surfassa: 182,9 km²
Abitant: 312.774 (2017)
Comun dj'anviron: Aci Castello, Carlentini, Gravina di Catania, Mascalucia, Misterbianco, Motta Sant'Anastasia, San Pietro Clarenza, Tremestieri Etneo, Belpasso, San Gregorio di Catania, Sant'Agata li Battiati, Lentini
CAP: 95121–95131
Prefiss tel.: 095
Còdes ÌSTAT: 087015
Còdes fiscal: C351 
Festa dël borgh: 5 ëd fërvé 


Sit istitussional

Catania a l'é na sità dla Sicilia ëd 301.564 abitant, capleugh dl'omònima provinsa.

Posission

modìfica

La sità ad dëstend an sl'ansen dël midem nòm, arlongh la còsta jònica ëd Sicilia.

La colònia calcidèisa ëd Catinon a l'era anstalasse ansima a dij sit pre-esistent motobin antich, già present da la preistòria.
Passà sota la dominassion dël siracusan Jeron, dël 461 aGC Catania a l'é tornà antra le man dij sò fondador.

Durant la sconda mità dël III sécol aGC, ij roman a n'han fane al prinsipi na sità decuman-a, peui na vera colònia e a l'han garantije un perìod assè tranquil.
A l'época dle përsecussion contra ij cristian, a l'é avnùje ël martiri d'Àgata, al di d'ancheuj patron-a ëd la sità.

Ant ël VI sécol, Catania a l'é stàita sota la dominassion dj'ostrogòt.
Dêl 535 la sità a l'é conquistà dal bisantin Belisari. Durant ël sécol ch'a fa IX a passa sota la dominassion mussulman-a.

Rugé I d'Autavila as ampadroniss ëd Catania ant ël 1071, taparand via j'àrabo. A l'é sota ij norman che as anviaro dle costrussion tanme la catedral.

Catania a passa sota jë svev, peui j'aragonèis, ch'a l'han fabricà castel Ursino e a l'han fàit ëd Catania soa residensa preferìa.

Dël 1699 n'erussion devastanta ëd l'Etna a coata la sità ëd në spess seul ëd lava ch'a riva fin-a al mar. Dël 1693, un taramòt a completa ël ravage. L'arcostrussion a dà a la sità la marca baròca ch'a l'ha al di d'ancheuj e ch'a s-ciòd da le decision pijà da G.B. Vaccarini an sla strutura urban-a, conforma a la volontà dël duca ëd Camastra.

La sità a l'ha patì dij dann grev durant la sconda guèra mondial.

Artisanà

modìfica

Antra le produssion tìpiche ëd l'artisanà ëd Catania a-i son j'oget an fer forgià, le scolture an bronz ch'a figuro dj'animaj stilisà, le brodarìe, jë strument musicaj (ghitare, liut, mandolin), ij bisó d'ambra e an pera ëd lava, le marionëtte sicilian-e.

Leu d'anteresse

modìfica

Contrà Etnea, leu 'd rancontr ant ël sènter ëd Catania e destinassion dle spassgiade seiran-e, a l'é ëdcò un leu ëd comersi e ëd degustassion dle galuparìe dla pastissarìa sicilian-a.
Davzin a la catedral tuti ij di a-i é ël mërcà dël pess. An piassa Carl Albert as dësrola ël mërcà dla fruta e vërdura anté ch'as peulo catesse ij prodot dai coltivador midem. Ant la piassa dël Càrmin as fa la Fera tradissional dël lùn-es.

Palass ë costrussion

modìfica

Àutri pòst anteressant

modìfica

Pòrta Garibaldi

modìfica

A l'é na costrussion baròca monumental, livrà dël 1768 an ocasion dël mariage real ëd Ferdinand III ëd Sicilia con Marìa Carolin-a d'Àustria. A l'é realisà an pera ëd lava sombra e pera calcaria bianca, formand un contrast ëd color singolar. Le decorassion a son dë stil baròch genit.

Pòrta Uzeda

modìfica

A resta al prinsipi ëd contrà Etnea. A l'é na costrussion dla fin dël sécol ch'a fa XVII, d'aspet baròch caraterìstich.

La Fontan-a dl'elefant

modìfica

A resta an piassa dla Catedral. A l'é n'euvra dël sécol ch'a fa XVIII ëd G.B. Vaccarini.

Ël teatro roman

modìfica

As intra dal porton d'intrada dël palass ëd la Diression general dle bele art, an contrà Vitòrio Emanuel 266. A l'é stàit fàit an sël leu ëd n'antich teatro grech ch'a l'é bel fé ch'a armontèissa al V sécol aGC.

Le reste dl'anfiteatro roman

modìfica

As treuvo an piassa Stesicoro. La strutura ëd l'anfiteatro a armonta al II sécol aGC; soe scalinade a dovìo ten-e fin-a a sëddesmila spetador. Drocà an ruin-a a parte dal V sécol, a l'é stàit dovrà 'me arzerva ëd materiaj da costrussion për la realisassion d'àutri travaj pùblich.

Ël teatro Bellini

modìfica

A l'é na costrussion clàssica euvra dj'architet A. Scala e C. Sada. Andrinta a-i é un salon fiamengh.

Aministrassion

modìfica

Ël sìndich a l'é Raffaele Stancanelli (dal 16/06/2008)).

Sità gemelà

modìfica

Catania a l'é gemelà con:

Anliure esterne

modìfica

Galarìa fotogràfica

modìfica