Przejdź do zawartości

ziemia

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego
Podobna pisownia Podobna pisownia: Ziemia
ziemia (1.3)
ziemia (1.4)
wymowa:
?/i, IPA[ˈʑɛ̃mʲja], ASmʹi ̯a], zjawiska fonetyczne: zmięk.nazal.i → j 
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) grunt, podłoże (także w budynku)
(1.2) działka rolnicza lub budowlana
(1.3) gleba
(1.4) geogr. kraina geograficzna
(1.5) ląd stały w odróżnieniu od morza
odmiana:
(1.1) (1.5) blm,
(1.2-4)
przykłady:
(1.1) Upadłem na ziemię z dużej wysokości.
(1.1) Coś leży na ziemi.
(1.2) Kupiłem ziemię i zaczynam budować dom.
(1.3) Kwiaty nie chcą rosnąć na tej kiepskiej ziemi.
(1.4) Ja jestem swój! Pochodzę z tej ziemi!
(1.5) Niechaj Go chwalą niebiosa i ziemia, / morza i wszystko, co w nich się porusza[1].
składnia:
kolokacje:
(1.1) trzęsienie ziemi
(1.3) dobra / zła / żyzna ziemia
(1.4) ziemia głubczycka • ziemia osobłoskaZiemia van Diemena
synonimy:
(1.1) grunt, podłoga; gw. (Śląsk Cieszyński) ziym
(1.2) działka, parcela, grunt
(1.3) gleba
antonimy:
(1.1) woda, powietrze
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. Ziemia ż, Ziemianin mos, Ziemianka ż, ziemiaństwo n, ziemianin mos, ziemianka ż, ziemiańskość ż, ziemniak mrz, uziemienie n, ziemiórka ż
przym. ziemny, ziemski, ziemisty, ziemniaczany, naziemny, przyziemny
czas. uziemić dk.
przysł. ziemiańsko
związki frazeologiczne:
błędy lekarza pokrywa ziemiabyć jak niebo i ziemiaporuszyć niebo i ziemięraj na ziemisól ziemistrącić z obłoków na ziemięstyczeń, styczeń wszystko studzi – ziemię, bydło, ludziwyrosnąć spod ziemizejść z obłoków na ziemięziemia obiecana
etymologia:
prasł. *zemja[2] < praindoeur. *dģhem[3]
uwagi:
tłumaczenia:
źródła:
  1. Księga Psalmów 69,35, Biblia Tysiąclecia Online, Poznań 2003 (tłum. Augustyn Jankowski, Lech Stachowiak).
  2. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „ziemia” w: Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN.
  3. Krystyna Długosz-Kurczabowa, Stanisław Dubisz, Gramatyka historyczna języka polskiego, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2001, s. 32.