Przejdź do zawartości

satelita

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego

satelita (język polski)

[edytuj]
satelita (1.1) na orbicie
satelita (1.3)
satelita (1.7)
wymowa:
IPA[ˌsatɛˈlʲita], AS[satelʹita], zjawiska fonetyczne: zmięk.akc. pob. ?/i
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy[1]

(1.1) fiz. każde ciało o względnie małej masie, krążące wokół innego, większego; zob. też satelita w Wikipedii
(1.2) astr. inaczej: księżyc, naturalny satelita; ciało niebieskie krążące wokół planety, planety karłowatej, planetoidy itp.; zob. też naturalny satelita w Wikipedii
(1.3) astr. inaczej: sztuczny satelita; sztuczny obiekt umieszczony na orbicie ciała niebieskiego; zob. też sztuczny satelita w Wikipedii
(1.4) biol. inaczej: trabant; zob. też trabant (biologia) w Wikipedii
(1.5) techn. koło przekładni obiegowej obracające się wokół osi drugiego, większego koła
(1.6) pot. telewizja satelitarna; zob. też telewizja satelitarna w Wikipedii
(1.7) pot. antena satelitarna; zob. też antena satelitarna w Wikipedii

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

(2.1) polit. państwo, organizacja lub inna jednostka niedziałające samodzielnie, będące w sferze wpływów silniejszej jednostki
(2.2) miasto znajdujące się w pobliżu większego miasta
(2.3) pot. przen. osoba będąca pod czyimś oddziaływaniem lub nieustannie komuś towarzysząca[2]
(2.4) środ. więz. wspólnik przestępcy[3]
odmiana:
(1.1-7)[1]
(2.1-3)[5][6]
przykłady:
(1.2) Księżyc jest jedynym naturalnym satelitą Ziemi.
(1.3) Amerykanie wystrzelili nowego satelitę telekomunikacyjnego.
(1.6) Oglądałem wczoraj jakiś film na satelicie, całkiem niezły.
(1.7) Dzieci sąsiadów chodzą wciąż w tym samym, ale satelita na dachu jest.
(2.1) Polska i inne kraje Europy Środkowo-Wschodniej były przez wiele lat satelitami ZSRR.
(2.2) Wieliczka jest satelitą Krakowa.
(2.3) Kuba jest najpopularniejszym chłopakiem w szkole i utrzymuje wokół siebie całą chmarę satelitów, którzy patrzą w niego jak w obraz.
składnia:
kolokacje:
(1.1) naturalny satelita, sztuczny satelita
(1.3) satelita telekomunikacyjny / meteorologiczny / geodezyjny / szpiegowski / geostacjonarny / niskoorbitalny / radiofuzyjny
synonimy:
(1.2) naturalny satelita, księżyc
(1.3) sztuczny satelita, sputnik
(1.5) koło obiegowe
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. satelizacja ż
przym. satelitarny, satelicki, satelitowy
związki frazeologiczne:
etymologia:
franc. satellite[4] < łac. satelles (genetivus satellitis)[5]
uwagi:
tłumaczenia:
(1.4) zobacz listę tłumaczeń w haśle: trabant
(1.6) zobacz listę tłumaczeń w haśle: antena satelitarna
(1.7) zobacz listę tłumaczeń w haśle: telewizja satelitarna
źródła:
  1. 1,0 1,1 publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „satelita” w: Zygmunt Saloni, Włodzimierz Gruszczyński, Marcin Woliński, Robert Wołosz, Danuta Skowrońska, Zbigniew Bronk, Słownik gramatyczny języka polskiego — wersja online.
  2. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Porada „satelita” w: Poradnia językowa PWN.
  3. Danuta Buttler, O wzajemnym oddziaływaniu terminologii i słownictwa technicznego. Determinologizacja wyrazów z leksyki specjalnej, „Poradnik Językowy” nr 3/1979, s. 131.
  4. 4,0 4,1 publikacja w zamkniętym dostępie – wymagana płatna rejestracja Uniwersalny słownik języka polskiego, red. Stanisław Dubisz i Elżbieta Sobol, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  5. 5,0 5,1 Hasło „satelita” w: Wielki słownik wyrazów obcych, praca zbiorowa, pod red. Mirosława Bańki, PWN, Warszawa 2008, ISBN 978-83-01-14455-5, s. 1125.
  6. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „satelita” w: Zygmunt Saloni, Włodzimierz Gruszczyński, Marcin Woliński, Robert Wołosz, Danuta Skowrońska, Zbigniew Bronk, Słownik gramatyczny języka polskiego — wersja online.
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski

(1.1) astr. satelita
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła: