wąż

Podobna pisownia: Wąż • wȧz

wąż (język polski)

wymowa:: lp ^?/i, IPA: [vɔ̃w̃ʃ], AS: [võũ̯š], zjawiska fonetyczne: wygł.• nazal.• asynch. ą ; lm ^?/i; ^?/i

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

(1.1) herp. przedstawiciel podrzędu beznogich gadów o podłużnym ciele; zob. też węże w Wikipedii

(1.2) daw. przen. rodzaj armaty^[1]

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

(2.1) przen. ktoś podły i podstępny

(2.2) żart. mąż

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(3.1) giętka rura do transportu wody

(3.2) przen. coś migającego, poruszającego się zygzakiem

(3.3) przen. długa i wąska kolumna osób, pojazdów

(3.4) przen. coś lub ślad po czymś przypominający węża (1.1)

odmiana:

(1.1)^[2]

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	wąż	węże
dopełniacz	węża	węży / wężów
celownik	wężowi	wężom
biernik	węża	węże
narzędnik	wężem	wężami
miejscownik	wężu	wężach
wołacz	wężu	węże

(2.1-2)^[2]

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	wąż	węże
dopełniacz	węża	węży / wężów
celownik	wężowi	wężom
biernik	węża	węże / węży / wężów
narzędnik	wężem	wężami
miejscownik	wężu	wężach
wołacz	wężu	węże

(3.1-4)^[2]

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	wąż	węże
dopełniacz	węża	węży / wężów
celownik	wężowi	wężom
biernik	wąż	węże
narzędnik	wężem	wężami
miejscownik	wężu	wężach
wołacz	wężu	węże

przykłady:: (1.1) Nie wszystkie węże są jadowite.; (2.1) Węża wyhodowałem na własnej piersi!; (2.2) Dobrze, że mój wąż w pracy cały tydzień, bo by chyba na zawał pierdyknął!^[3]; (3.1) Wieczorem podlej wężem ogródek.

składnia:

kolokacje:: (1.1) jadowity wąż • wąż dusiciel • zaklinacz węży; (3.1) wąż strażacki / gumowy / ogrodowy

synonimy:: (3.1) szlauch

antonimy:

hiperonimy:: (1.1) gad

hiponimy:: (1.1) anakonda, boa, grzechotnik, kobra, pyton, zaskroniec, żmija

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. wężymord m, wężowidło n, wężydło n

zdrobn. wężyk m

przym. wężowy, wężowaty

przysł. wężowo

związki frazeologiczne:: łasić się jak wąż^[4] • mieć węża w kieszeni

etymologia:: (1.1) z prasł. *ǫžь; (2.2) przez podobieństwo fonetyczne do wyrazu mąż

uwagi:: (1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Płazy i gady

tłumaczenia:

abenaki: (1.1) skog
afrykanerski: (1.1) slang
angielski: (1.1) snake, serpent; (3.1) hose, hosepipe bryt.; (3.3) snaking queue, snaking line; (3.4) snake, zigzag
arabski: (1.1) أفعى, ثعبان, marok. arab. لفعى
baskijski: (1.1) suge; (3.1) ureztahodi, mahuka
baszkirski: (1.1) йылан
bhodźpuri: (1.1) साँप m
białoruski: (1.1) змяя ż; (2.1) змяя падкалодная ż, гадзюка падкалодная ż
bułgarski: (1.1) змия ż; (3.1) маркуч m
chorwacki: (1.1) zmija ż
czeczeński: (1.1) лаьхьа
czeski: (1.1) had m
dolnołużycki: (1.1) wuž m
duński: (1.1) slange w; (3.1) slange w
elfdalski: (1.1) uorm m
esperanto: (1.1) serpento
fidżyjski: (1.1) gata
fiński: (1.1) käärme
francuski: (1.1) serpent m; (3.1) tuyau m, manche ż
galicyjski: (1.1) serpe ż
górnołużycki: (1.1) had m
grenlandzki: (1.1) pulateriaarsuk
gruziński: (1.1) გველი
hawajski: (1.1) naheka
hebrajski: (1.1) נחש
hiszpański: (1.1) serpiente ż; (2.1) víbora ż; (3.1) manguera ż
interlingua: angue
islandzki: (1.1) slanga ż, snákur m; (3.1) slanga ż, pípa ż
japoński: (1.1) 蛇 (へび, hebi)
jidysz: (1.1) שלאַנג ż (szlang)
karaimski: (1.1) илан
karelski: (1.1) mado
kaszubski: (1.1) wąż m
kataloński: (1.1) serp m
kazachski: (1.1) жылан
keczua: (1.1) amaru
koreański: (1.1) 뱀 (paem)
litewski: (1.1) gyvatė ż
łaciński: (1.1) serpens m/ż, anguis m/ż, coluber m, colubra ż
macedoński: (1.1) змија ż
manx: (1.1) ardnieu m
nahuatl klasyczny: (1.1) coatl
nahuatl ze środkowej Huasteki: (1.1) koatl
nahuatl ze wschodniej Huasteki: (1.1) kowatl
nawaho: (1.1) tłʼiish
niderlandzki: (1.1) slang ż
niemiecki: (1.1) Schlange ż; (3.1) Schlauch m
norweski (bokmål): (1.1) slange m; (3.1) slange m
norweski (nynorsk): (1.1) slange m; (3.1) slange m
nowogrecki: (1.1) φίδι n; (2.1) φίδι n; (3.1) μάνικα ż
nowopruski: (1.1) angzdris m
ormiański: (1.1) օձ
osmański: (1.1) ییلان / یلان (yılan), duży اژدرها (ejderhâ), اژدر (ejder), اژدها (ejdehâ)
podlaski: (1.1) už
portugalski: (1.1) serpente ż
rosyjski: (1.1) змея ż; (2.1) гадюка ż, змея ż; (3.1) шланг m
rumuński: (1.1) șarpe m
sanskryt: (1.1) सर्प, अहि
shona: (1.1) nyoka
słowacki: (1.1) had m
staro-cerkiewno-słowiański: (1.1) змии m (zmii)
staroirlandzki: (1.1) nathair ż
suahili: (1.1) nyoka
szwedzki: (1.1) orm w
tadżycki: (1.1) мор
tajski: (1.1) งู
telugu: (1.1) పాము
tuvalu: (1.1) gata
tybetański: (1.1) སྦྲུལ
ukraiński: (1.1) вуж m, змія ż; (3.1) шланг m
walijski: (1.1) neidr ż
waloński: (1.1) sièrpint m
wepski: (1.1) gad
węgierski: (1.1) kígyó
wilamowski: (1.1) ȳter ż, yter ż; (3.1) śłaojch
włoski: (1.1) serpente m; (3.1) tubo m

źródła:

↑ Kazimierz Nitsch, Z badań nad językiem polskim (z literatury chorwackiej), „Poradnik Językowy” nr 4/1908, s. 53.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 Hasło „wąż” w: Uniwersalny słownik języka polskiego, red. Stanisław Dubisz i Elżbieta Sobol, Wydawnictwo Naukowe PWN.
↑ Z forum internetowego miau.pl.
↑ Włodzimierz Wysoczański, Opozycja homo – animal z perspektywy reguł postępowania (na materiale frazemów wybranych języków), „Acta Universitatis Wratislaviensis” no 2282, Język a Kultura, t. 16, Wrocław 2001, s. 92.

wąż (język kaszubski)

wymowa:

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski

(1.1) herp. wąż

odmiana:

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

źródła:

[1] Kazimierz Nitsch, Z badań nad językiem polskim (z literatury chorwackiej), „Poradnik Językowy” nr 4/1908, s. 53.

[USJP-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 Hasło „wąż” w: Uniwersalny słownik języka polskiego, red. Stanisław Dubisz i Elżbieta Sobol, Wydawnictwo Naukowe PWN.

[3] Z forum internetowego miau.pl.

[4] Włodzimierz Wysoczański, Opozycja homo – animal z perspektywy reguł postępowania (na materiale frazemów wybranych języków), „Acta Universitatis Wratislaviensis” no 2282, Język a Kultura, t. 16, Wrocław 2001, s. 92.

[1]

[2]

[3]

[4]