Łuna 15

Łuna 15
Inne nazwy	Łunnik 15
Zaangażowani	ZSRR
Indeks COSPAR	1969-058A
Rakieta nośna	Proton-K
Miejsce startu	Bajkonur, Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich
Cel misji	Księżyc
	Orbita (docelowa, początkowa)
	Czas trwania
Początek misji	13 lipca 1969 (02:54:42 UTC)
Data lądowania	21 lipca 1969
Koniec misji	21 lipca 1969
	Wymiary
Masa całkowita	5600 kg

Łuna 15 (ros. Луна-15 - Księżyc-15) – radziecka sonda kosmiczna przeznaczona do badań Księżyca. Była to pierwsza z sześciu sowieckich prób (w tym trzech udanych) przywiezienia na Ziemię próbek gruntu księżycowego.

Przebieg misji

Start rakietą Proton-K z dodatkowym stopniem Blok D nastąpił 13 lipca 1969 r. Po rozpoczęciu ruchu wokółksiężycowego (17 lipca 1969 roku) dokonano dwóch korekt orbity: po pierwszej – wysokość peryselenium 95 km, aposelenium 221 km, nachylenie orbity 126°, okres obiegu 2 godz. 3,5 min; po drugiej – wysokość peryselenium 16 km, aposelenium 110 km, nachylenie orbity 127°, okres obiegu 1 godz. 54 min. W czasie okrążeń Księżyca przeprowadzono 86 seansów łączności radiowej z sondą.

21 lipca 1969 roku o 15:50 GMT, po wykonaniu 52 okrążeń Księżyca, Łuna 15 w czasie próby łagodnego lądowania zderzyła się z jego powierzchnią na Morzu Przesileń. W tym samym czasie na Księżycu znajdowali się astronauci misji Apollo 11^[1]. Rosjanie nie przyznali się wobec świata do tego, że podjęli jeszcze jeden, ostatni wysiłek, by przelicytować wyczyn Apollo 11 przy pomocy czegoś, co w założeniach miało stać się pierwszą misją pobrania próbek gruntu księżycowego i dostarczenia ich na Ziemię. Gdyby misja Łuny 15 powiodła się, pierwsze próbki księżycowe znalazłyby się na Ziemi tuż przed powrotem astronautów z Apollo 11^[2].

Prawda donosiła o tej misji na 4 stronie wydania z dnia 22 lipca w artykule pod tytułem Lot automatycznej stacji Łuna 15 zakończony. Nie było żadnej wzmianki o planowanym powrocie z próbkami gruntu księżycowego^[3]. W oficjalnej nomenklaturze Łuna 15 to piąty radziecki sztuczny satelita Księżyca.

Wraz z katastrofą „Łuny 15” i po przegraniu rywalizacji w kategorii lotów załogowych, radziecki program załogowy znalazł się w głębokim kryzysie^[2].

Zobacz też

Przypisy

↑ Russian spacecraft landed on moon hours before Americans. telegraph.co.uk, 4 lipca 2009. [dostęp 2009-11-15].
↑ ^a ^b James Harford: Siergiej Korolow. O krok od zwycięstwa w wyścigu na Księżyc. Warszawa: Prószyński i S-ka, 1997, s. 307. ISBN 83-7469-165-4.
↑ James Harford: Siergiej Korolew. O krok od zwycięstwa w wyścigu na Księżyc. Prószyński i S-ka. ISBN 83-7469-165-4.

Linki zewnętrzne

Soviet Union Lunar Sample Return Missions

[telegraph-1] Russian spacecraft landed on moon hours before Americans. telegraph.co.uk, 4 lipca 2009. [dostęp 2009-11-15].

[jh-2] James Harford: Siergiej Korolow. O krok od zwycięstwa w wyścigu na Księżyc. Warszawa: Prószyński i S-ka, 1997, s. 307. ISBN 83-7469-165-4.

[Harford-3] James Harford: Siergiej Korolew. O krok od zwycięstwa w wyścigu na Księżyc. Prószyński i S-ka. ISBN 83-7469-165-4.

[:1-4] sonda nie opuściła Ziemi

[5] sja anulowana

[:2-6] wana

[1]

[2]

[3]

[A]

[B]

[C]

Radziecki program Łuna (1958–76)	Łuna 1 Łuna 2 Łuna 3 Łuna 4 Kosmos 60^[A] Łuna 5 Łuna 6 Łuna 7 Łuna 8 Łuna 9 Kosmos 111^[A] Łuna 10 Łuna 11 Łuna 12 Łuna 13 Łuna 14 Łuna 1969A^[A] (Łunochod 201) Łuna 15 Kosmos 300^[A] Kosmos 305^[A] Łuna 16 Łuna 17 (Łunochod 1) Łuna 18 Łuna 19 Łuna 20 Łuna 21 (Łunochod 2) Łuna 22 Łuna 23 Łuna 24 Łuna 25^[B] (Łunochod 3)
Rosyjski program Łuna-Głob (od 2023)	Łuna 25 Łuna 26^[C] Łuna 27^[C] Łuna 28^[C]