Zielonka Pasłęcka
wieś | |
Wieś przed II wojną światową | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (2011) |
596[2] |
Strefa numeracyjna |
55 |
Kod pocztowy |
14-400[3] |
Tablice rejestracyjne |
NEB |
SIMC |
0154803 |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego | |
Położenie na mapie powiatu elbląskiego | |
Położenie na mapie gminy Pasłęk | |
53°59′44″N 19°41′55″E/53,995556 19,698611[1] |
Zielonka Pasłęcka (niem. Grünhagen[4]) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie elbląskim, w gminie Pasłęk przy trasie linii kolejowej Elbląg-Olsztyn i w pobliżu drogi krajowej nr 7 (E77). Wieś jest siedzibą sołectwa Zielonka Pasłęcka w którego skład wchodzą również Kielminek, Wójtowizna i zabudowania stacji kolejowej PKP Zielonka Pasłęcka.
Części wsi
[edytuj | edytuj kod]SIMC | Nazwa | Rodzaj |
---|---|---|
0154810 | Wójtowizna | część wsi |
Historia
[edytuj | edytuj kod]Wieś założono w 1486 roku[8]. Latem 1945 roku we wsi osiedlili się przesiedleńcy z Wołynia, w tym z przedwojennej gminy Rożyszcze, dlatego miejscowości nadano przejściowo nazwę Wołyniec[9][10][11][12]. Do 1954 roku była siedzibą gminy Zielonka Pasłęcka. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa elbląskiego.
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]W Zielonce Pasłęckiej znajdują się:
- kościół barokowy z 1792 roku stanowiący Sanktuarium Tarnorudzkiego Jezusa Miłosiernego. Świątynia posiada wolutowy szczyt oraz elewację podzieloną pilastrami. Od strony zachodniej wieża nakryta baniastym hełmem. Bogaty wystrój pochodzi z XV-XX wieku i reprezentuje kilka stylów, ołtarz główny ma postać klasycystycznego grobowca, ambona barokowa, wolnostojąca na słupie. W kościele „słynący łaskami” obraz Chrystusa Miłosiernego, pochodzący z miejscowości Rożyszcze na Wołyniu, przywieziony po II wojnie światowej[13]. W otoczeniu Sanktuarium Golgota, barokowa kaplica Męki Pańskiej, XIX wieczna statua archanioła na fontannie, pomnik Jana Pawła II, głaz pamiątkowy z Jeruzalem[14].
- ruina wiatraka holenderskiego z 1883 roku.
- domy z XIX w. o konstrukcji szkieletowej z wysuniętymi podcieniami frontowymi[15]
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Lech Słodownik, Wsie dawnego powiatu pasłęckiego, Zielonka Pasłęcka, miesięcznik „Głos Pasłęka” 2003.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 161427
- ↑ Wieś Zielonka Pasłęcka w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2019-12-06] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1612 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
- ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262)
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ KSNG: Wykaz urzędowych nazw miejscowości i ich części. opublikowany [w:] Dz.U. z 2013 r. poz. 200 ze zmianami w Dz.U. z 2015 r. poz. 1636. [dostęp 2018-01-06]. (pol.).
- ↑ Tomasz Darmochwał, Marek Jacek Rumiński: Warmia Mazury, przewodnik. Białystok: Agencja TD, 1996. ISBN 83-902165-0-7 s. 46
- ↑ https://wolynskie.pl/miejsca-b/bejnarowka-07.html
- ↑ https://wolynskie.pl/miejsca-u/ulaniki-07.html
- ↑ https://wolynskie.pl/miejsca-k/kopaczowka-07.html
- ↑ http://www.czytampopolsku.pl/2024/02/od-woynca-do-zielonki-paseckiej.html
- ↑ Sanktuarium tarnorudzkiego Jezusa Miłosiernego w Zielonce Pasłęckiej - Historia obrazu. [dostęp 2016-04-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-07)].
- ↑ Piotr Skurzyński Warmia, Mazury, Suwalszczyzna Wyd. Sport i Turystyka - Muza S.A. Warszawa 2004 ISBN 83-7200-631-8 s. 66-67
- ↑ Słownik geograficzno-krajoznawczy Polski, PWN, Warszawa 1998, ISBN 83-01-12677-9 s. 1024