Przejdź do zawartości

Yaoi

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kolekcja yaoi

Yaoi (jap. やおい), Boys’ Love (jap. ボーイズラブ bōizu rabu; BL) – wywodzący się z Japonii gatunek fikcji (mang, anime, powieści i gier komputerowych), w którym elementem fabuły są homoerotyczne związki męsko-męskie. Głównymi twórcami i odbiorcami tych publikacji są nie homoseksualiści, lecz heteroseksualne kobiety[1][2].

Termin yaoi narodził się na przełomie lat 70. i 80. XX wieku w społeczności dōjinshi jako skrótowiec wyrażenia yama nashi, ochi nashi, imi nashi („bez punktu kulminacyjnego, bez puenty, bez znaczenia”). Określenia tego używano wobec amatorskich prac parodiujących popularne mangi i anime, w których postacie męskie były przedstawiane w seksualnych sytuacjach. W latach 90. popularność zaczęły zyskiwać czasopisma z oryginalnymi pracami przedstawiającymi romanse między postaciami męskimi, które były kategoryzowane jako BL (Boys’ Love)[3].

Typowi bohaterowie i podział ról

[edytuj | edytuj kod]
Kadr z opowieści obrazkowej przedstawiający seme (po lewej) i uke (po prawej)

W yaoi występuje łatwo zauważalny podział głównych bohaterów na role, które są wobec siebie komplementarne:

  • seme (jap. せめ) – oznacza stronę aktywną/dominującą – odgrywa w związku rolę „prawdziwego mężczyzny”; słowo pochodzi od japońskiego słowa semeru, które oznacza dosłownie „atakować”. W mangach i anime seme przedstawiany jest najczęściej jako mężczyzna dobrze zbudowany, wyższy od swojego partnera[4]. Zazwyczaj ma krótkie włosy, wąskie oczy, mocniej zarysowany podbródek i rysy ciała.
  • uke (jap. うけ) – oznacza stronę podporządkowaną/bierną; słowo pochodzi od japońskiego słowa ukeru, które oznacza „odbierać”. Uke najczęściej jest trochę dziewczęcy, z czym wiąże się jednak nie tyle jego wygląd zewnętrzny, ale cechy osobowości, jak wrażliwość, czułość, delikatność, chęć okazywania uczuć partnerowi w każdej sytuacji. W mangach i anime uke najczęściej przedstawiany jest jako osoba niższa, młodsza, o szczuplejszej budowie ciała w stosunku do swojego seme[5].

Podane role często są stereotypowe. Tyle ile jest mang i anime z gatunku yaoi, tyle jest różnych osobowości. Np. w The Tyrant Falls In Love Hinako Takanagi seme jest bardziej uczuciowy, wpatrzony w swojego wybranka jak w obrazek; próbuje zrobić wszystko, aby uke, z początku opierający się i nienawidzący wszystkiego, co homoseksualne, obdarzył go uczuciem[6]. W one-shocie Bohry Naono Powód pożądania to uke jest z pozoru bardziej dojrzały i doświadczony[7]. W Hidoi Otoko Masary Minase uke jest osobą dojrzałą, ustabilizowaną życiowo, a seme 20-letnim, samolubnym, swawolnym i nie do końca dojrzałym mężczyzną[8].

Inne warianty gatunku

[edytuj | edytuj kod]
Przykładowa ilustracja z podgatunku shōnen-ai

Łagodniejszą odmianą gatunku jest shōnen-ai (jap. chłopięca miłość), w której opisy scen erotycznych są pomijane lub nawiązuje się do nich poprzez aluzje, a całość bardziej skupia się na emocjach i uczuciach pomiędzy bohaterami płci męskiej.

Analogiczny gatunek przedstawiający związki lesbijskie to yuri.

Przykładowe tytuły yaoi

[edytuj | edytuj kod]

Publikacje yaoi w Polsce

[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Reading Boys’ Love in the West.
  2. Tomasz Burdzik, Hentai – erotyka z mangi i anime, „Kultura i Edukacja”, 3, 2014, s. 349, DOI10.6084/m9.figshare.1335808, ISSN 1230-266X [zarchiwizowane z adresu 2019-02-19] (pol.).
  3. Patrick W. Galbraith, Fujoshi: Fantasy Play and Transgressive Intimacy among “Rotten Girls” in Contemporary Japan, „Signs: Journal of Women in Culture and Society”, 37 (1), 2011, s. 212, 217–218, DOI10.1086/660182, ISSN 0097-9740 [dostęp 2020-05-06] (ang.).
  4. Wellesley Centers for Women | Yaoi 101: Girls Love "Boys' Love" | Women's Review of Books - May/June 2006 [online], web.archive.org, 15 kwietnia 2012 [dostęp 2022-07-15] [zarchiwizowane z adresu 2012-04-15] (ang.).
  5. Japanese with Anime, seme, uke 攻め, 受け [online], Japanese with Anime [dostęp 2022-10-25] (ang.).
  6. Koisuru Boukun. [dostęp 2022-10-25].
  7. Yokubou Shounen [online], MyAnimeList.net [dostęp 2022-10-25] (ang.).
  8. Hidoi Otoko. [online], MyAnimeList.net [dostęp 2022-10-25] (ang.).