Przejdź do zawartości

Wyspy Kiribati

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Położenie Kiribati

Republika Kiribati jest państwem wyspiarskim składającym się z 33 wysp oraz 3 raf koralowych. Dzielą się one na trzy archipelagi: Wyspy Gilberta (16 wysp), Wyspy Feniks (8 wysp) i Wyspy Line (8 wysp). Ostatnią, oddzielnie położoną wyspą jest Banaba. Największą wyspą jest Kiritimati. Wraz z powierzchnią wodną laguny zajmuje ponad 600 km². Sama powierzchnia lądowa wyspy wynosi 321 km². Drugą pod względem powierzchni jest o wiele mniejsza, licząca nieco ponad 39km² Wyspa Malden. Większość wysp stanowią atole o powierzchni kilku czy kilkunastu km². Wybrzeże wszystkich wysp jest niskie i ma postać piaszczystych plaż. Wyspą posiadającą największą liczbę mieszkańców jest Tarawa, gdzie mieszka niemal połowa ludności państwa. 12 wysp nie jest natomiast w ogóle zamieszkanych.

Archipelag składa się z 16 wysp. Wszystkie wchodzą w skład Kiribati.

Lp. Nazwa / Dawna nazwa[1] Pow. lądowa (km²) Ludność (2005)[2] Współrzędne Zdjęcie
1. Abaiang 28,0 5502 1°51′00″N 172°58′00″E/1,850000 172,966667
2. Abemama 23,0 3404 0°24′00″N 173°52′00″E/0,400000 173,866667
3. Aranuka 15,5 1158 0°11′00″N 173°36′00″E/0,183333 173,600000
4. Arorae 26,0 1256 2°38′00″S 176°49′00″E/-2,633333 176,816667
5. Beru 21,0 2169 1°20′00″S 176°00′00″E/-1,333333 176,000000
6. Butaritari / Makin 11,7 3280 3°10′04″N 172°49′33″E/3,167778 172,825833
7. Kuria 12,7 1082 0°13′43″N 173°24′38″E/0,228611 173,410556
8. Maiana 27,0 1908 0°56′00″N 173°00′00″E/0,933333 173,000000
9. Marakei 10,0 2741 2°01′00″N 173°17′00″E/2,016667 173,283333
10. Makin 6,7 2385 3°23′00″N 173°00′00″E/3,383333 173,000000
11. Nikunau 18,0 1912 1°22′00″S 176°28′00″E/-1,366667 176,466667
12. Nonouti 25,0 3179 0°40′00″S 174°21′00″E/-0,666667 174,350000
13. Onotoa 13,5 1 644 1°52′00″S 175°34′00″E/-1,866667 175,566667
14. Tabiteuea 38,0 4898 1°20′00″S 174°50′00″E/-1,333333 174,833333
15. Tamana 5,2 875 2°30′00″S 175°59′00″E/-2,500000 175,983333
16. Tarawa 31,0 45989 1°25′00″N 173°02′00″E/1,416667 173,033333
312,3 83683

Grupa wysp składa się z 8 wysp, z których wszystkie wchodzą w skład Kiribati. W 2010 roku wszystkie wyspy zostały wpisane na listę światowego dziedzictwa i kultury UNESCO. Jest to największy tego typu chroniony obszar na świecie i pierwszy obiekt w Kiribati na liście UNESCO[3].

Lp. Nazwa / Dawna nazwa[1] Pow. lądowa (km²) Ludność (2005)[2] Współrzędne Zdjęcie
1. Abariringa / Kanton 9,1 41 2°50′00″S 171°40′00″W/-2,833333 -171,666667
2. Birnie 0,2 0 3°35′00″S 171°33′00″W/-3,583333 -171,550000
3. Enderbury 5,1 0 3°08′00″S 171°05′00″W/-3,133333 -171,083333
4. Manra / Sydney 4,4 0 4°27′00″S 171°16′00″W/-4,450000 -171,266667
5. McKean 0,6 0 3°36′00″S 174°08′00″W/-3,600000 -174,133333
6. Nikumaroro / Gardner 4,1 0 4°40′00″S 174°31′00″W/-4,666667 -174,516667
7. Orona / Hull 3,9 0 4°30′00″S 172°10′00″W/-4,500000 -172,166667
8. Rawaki / Phoenix 0,5 0 3°43′00″S 170°43′00″W/-3,716667 -170,716667
27,9 41

Grupa składa się z 11 wysp, z których 8 wchodzi w skład Kiribati. 3 pozostałe (Jarvis, Kingman oraz Palmyra) podległe są Stanom Zjednoczonym jako Dalekie Wyspy Mniejsze Stanów Zjednoczonych i posiadają różny status prawny.

Lp. Nazwa / Dawna nazwa[1] Pow. lądowa (km²) Ludność (2005)[2] Współrzędne Zdjęcie
1. Caroline 3,8 0 9°56′13,13″S 150°12′00,00″W/-9,936981 -150,200000
2. Flint 3,2 0 11°25′48″S 151°49′00″W/-11,430000 -151,816667
3. Kiritimati / Bożego Narodzenia 321,0 5115 1°53′00″N 157°24′00″W/1,883333 -157,400000
4. Malden 39,3 0 4°03′00″S 154°59′00″W/-4,050000 -154,983333
5. Starbuck 16,2 0 5°37′00″S 155°56′00″W/-5,616667 -155,933333
6. Tabuaeran / Fanning 33,7 2539 3°52′00″N 159°22′00″W/3,866667 -159,366667
7. Teraina / Washington 7,4 1155 4°43′00″N 160°24′00″W/4,716667 -160,400000
8. Vostok 0,2 0 10°06′00″S 152°23′00″W/-10,100000 -152,383333
424,8 8809

Pozostałe wyspy

[edytuj | edytuj kod]

Banaba jest jedyną osamotnioną wyspą Kiribati nie należącą do żadnego archipelagu. Jest to wyspa koralowa znajdująca się na zachód od wysp Gilberta. Najbliżej położoną od niej wyspą jest nie należąca do Kiribati wyspa Nauru, będąca osobnym państwem.

Lp. Nazwa / Dawna nazwa[1] Pow. lądowa (km²) Ludność (2005)[2] Współrzędne Zdjęcie
1. Banaba / Ocean 6,5 301 0°51′34″S 169°32′13″E/-0,859444 169,536944
6,5 301

Mapy archipelagów

[edytuj | edytuj kod]

Wyspy Gilberta Wyspy Feniks Wyspy Line

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d Nazwa wyspy sprzed uzyskania przez Kiribati niepodległości w 1979 roku.
  2. a b c d Kiribati 2005 Census of Population and Housing: Provisional Tables. spc.int. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-05-28)]. spc.int [dostęp 2012-07-20].
  3. Phoenix Islands Protected Area /whc.unesco.org [dostęp 2012-07-21].