Uniwersytet w Lejdzie
| |
| Dewiza |
Libertatis Praesidium |
|---|---|
| Data założenia |
1575 |
| Typ |
uczelnia publiczna |
| Państwo | |
| Prowincja | |
| Adres | |
| Liczba pracowników • naukowych |
7 100 (2019/2020) |
| Liczba studentów |
30 869 (2019/2020) |
| Rektor | |
| Członkostwo | |
Położenie na mapie Holandii Południowej  | |
Położenie na mapie Holandii  | |
 52°09′21,86″N 4°29′13,02″E/52,156072 4,486950
| |
| Strona internetowa | |
Uniwersytet w Lejdzie, Uniwersytet Lejdejski (niderl. Universiteit Leiden) – najstarszy uniwersytet holenderski, znajdujący się w Lejdzie. Został założony w 1575 przez Wilhelma I Orańskiego. Związki rodziny królewskiej z uczelnią pozostają silne: studiowały tam królowe Wilhelmina, Juliana i Beatrycze oraz król Wilhelm-Aleksander.
W 1933 na Uniwersytecie w Lejdzie został wygłoszony słynny wykład tamtejszego historyka Johana Huizingi, pt. Granice zabawy i powagi w kulturze, którego tezy rozwinął autor później w pracy Homo ludens (1938). Uniwersytet w Lejdzie uchodzi za jedną z najbardziej prestiżowych i renomowanych uczelni na świecie, zwłaszcza w zakresie nauk humanistycznych.[2]
Aktualnie rektorką uniwersytetu jest profesor Hester Bijl jako pierwsza kobieta, która objęła to stanowisko na Uniwersytecie w Lejdzie[3][4][5][6].
Wydziały i programy studiów
[edytuj | edytuj kod]
Lejdejska uczelnia nie posiada centralnego kampusu; jej budynki są rozsiane po całym mieście. Niektóre, na przykład Gravensteen (obecnie siedziba centralnej administracji studenckiej), są zabytkowe, a inne (Lipsius, Gorlaeus) wybudowano niedawno. Uniwersytet jest podzielony na dziewięć wydziałów oferujących około 50 programów licencjackich i ponad 100 magisterskich i doktoranckich, w tym:
- matematyka i nauki przyrodnicze
- filozofia i teologia
- prawo i nauki humanistyczne
- archeologia
- nauki społeczne i behawioralne
- medycyna
- informatyka
- sztuka.
Wydział Sztuki powstał jako współpraca uniwersytetu z Konserwatorium Królewskim i Królewską Akademią Sztuk w Hadze. Uniwersytet nigdy nie posiadał wydziałów ekonomii, zarządzania ani biznesu ze względu na tradycje, niemniej jednak w 2002 powstała przy nim Szkoła Zarządzania, oferująca sześć programów MBA.
Podstawowe statystyki
[edytuj | edytuj kod]| Rok | Miejsce w Światowych Rankingach Uniwersyteckich QS (Zmiana) |
Miejsce w Akademickim Rankingu Uniwersytetów Świata (Zmiana) |
|---|---|---|
| 2003 | 78 | 78 |
| 2004 | 131 ( 53) |
63 ( 15)
|
| 2005 | 138 ( 7) |
63 |
| 2006 | 90 ( 48) |
72 ( 9)
|
| 2007 | 84 ( 6) |
71 ( 1)
|
| 2008 | 64 ( 20) |
76 ( 5)
|
| 2009 | 60 ( 4) |
72 ( 4)
|
| 2010 | 82 ( 22) |
70 ( 2)
|
| 2011 | 88 ( 6) |
65 ( 5)
|
| 2012 | 75 ( 13) |
73 ( 8)
|
| 2013 | 64 ( 9) |
74 ( 1)
|
Znani absolwenci i profesorowie
[edytuj | edytuj kod]- John Quincy Adams
- Jacobus Arminius
- Beatrycze
- Herman Boerhaave
- Frits Bolkestein
- Thomas Browne
- Carolus Clusius
- Edsger Dijkstra
- Paul Ehrenfest
- Franciscus Gomarus
- Hamengkubuwono IX
- Hugo Grocjusz
- Johan Huizinga
- Frederik Kortlandt
- Juliana
- Justus Lipsius
- Jan Oort
- Archibald Pitcairne
- Joseph Scaliger
- Jaap de Hoop Scheffer
- Willem de Sitter
- Willebrord Snell
- Johan Rudolph Thorbecke
- Nikolaas Tinbergen
- Paul Verhoeven
- Wilhelm I Orański
- Wilhelm Aleksander
- Johan de Witt
- Stanisław Lubieniecki
Laureaci Nagrody Nobla związani z uniwersytetem
[edytuj | edytuj kod]
- Jacobus van ’t Hoff – laureat pierwszej Nagrody Nobla w dziedzinie chemii w 1901
- Hendrik Antoon Lorentz – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki w 1902 razem z Pieterem Zeemanem
- Pieter Zeeman – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki w 1902 za zjawisko Zeemana
- Johannes Diderik van der Waals – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki w 1910 za badania równania stanu gazów i cieczy rzeczywistych
- Tobias Asser – laureat Pokojowej Nagrody Nobla w 1911
- Heike Kamerlingh-Onnes – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki w 1913 za badania właściwości substancji w najniższych temperaturach i skroplenie helu[7]
- Albert Einstein – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki w 1921 za wyjaśnienie efektu fotoelektrycznego
- Willem Einthoven – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii w 1924
- Albert Szent-Györgyi – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny w 1937
- Enrico Fermi – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki w 1938 za wytworzenie w reakcjach z neutronami nowych pierwiastków promieniotwórczych[8]
- Gerrit Jan van Heuven Goedhart – wysoki komisarz Narodów Zjednoczonych do spraw uchodźców odznaczony Pokojową Nagrodą Nobla w 1954
- Igor Tamm – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki w 1958 za odkrycie i interpretację promieniowania Czerenkowa[9]
- Jan Tinbergen – laureat pierwszej w historii Nagrody Banku Szwecji im. Alfreda Nobla w dziedzinie ekonomii w 1969 za wkład w rozwój ekonometrii
- Nikolaas Tinbergen – laureat Nagrody Nobla z dziedziny fizjologii lub medycyny (wraz z von Frischem i Lorenzem) w 1973 za odkrycia dotyczące etologii społeczeństw zwierzęcych
- Tjalling Koopmans – laureat Nagrody Banku Szwecji im. Alfreda Nobla w dziedzinie ekonomii w 1975
- Nicolaas Bloembergen – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki w 1981 za wkład do rozwoju mikroskopii laserowej i elektronowej wysokiej rozdzielczości
Galeria zdjęć
[edytuj | edytuj kod]-
-
-
-
-
-
Kampus Wijnhaven w Hadze. -
Kampus w Hadze przy ulicy Schouwburgstraat. -
Hester Bijl, rector magnificus Uniwersytetu w Lejdzie.
.jpg)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Rector magnificus van Universiteit Leiden. [dostęp 2021-05-06].
- ↑ Leiden University’s humanities in top 30 of Times Higher Education Rankings [online], Leiden University, 17 listopada 2022 [dostęp 2023-07-12] (ang.).
- ↑ Hester Bijl, first female rector of Leiden University [online] [dostęp 2021-05-06] (ang.).
- ↑ [For the first time...] [online], Twitter [dostęp 2021-05-06] (ang.).
- ↑ Hester Bijl nieuwe rector Universiteit Leiden [online], Universiteit Leiden [dostęp 2021-05-06] (niderl.).
- ↑ Hester Bijl [online], Leiden University [dostęp 2021-05-06] (ang.).
- ↑ Heike Kamerlingh Onnes - Nobel Lecture
- ↑ dokument Fundacji Nobla
- ↑ Igor Tamm: General characteristics of radiations emitted by systems moving with super-light velocities with some applications to plasma physics. Nobel Lecture, 11.12.1958. [dostęp 2013-12-27]. (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Facts and figures [online], Leiden University [dostęp 2021-05-06] (ang.).
- ISNI: 0000000120132535, 0000000123121970
- VIAF: 427145676400905170004, 159511000
- LCCN: n79058414
- GND: 1025656059
- BnF: 118690185
- SUDOC: 027370208
- NLA: 36532304
- NKC: ko2002162130, ko20221137592
- BNE: XX134820
- BIBSYS: 90329336
- CiNii: DA02360958
- PLWABN: 9810604702005606
- NUKAT: n99050509
- J9U: 987007266992505171
- CANTIC: a1120607x
- ΕΒΕ: 229825
- LIH: LNB:Mqm;=B7