Uniwersalny żołnierz (film 1992)

Uniwersalny żołnierz
Universal Soldier
Gatunek	akcja,; science fiction
Rok produkcji	1992
Data premiery	10 lipca 1992; PL: 22 października 1992
Kraj produkcji	Stany Zjednoczone
Język	angielski
Czas trwania	103 minuty
Reżyseria	Roland Emmerich
Scenariusz	Dean Devlin,; Richard Rothstein,; Christopher Leitch
Główne role	Jean-Claude Van Damme,; Dolph Lundgren
Muzyka	Christopher Franke
Zdjęcia	Karl Walter Lindenlaub
Scenografia	Holger Gross,; Nelson Coates,; Alexander Carle
Kostiumy	Joseph A. Porro
Montaż	Michael J. Duthie
Produkcja	Craig Baumgarten,; Allen Shapiro
Wytwórnia	Studio Canal; Carolco Pictures; IndieProd Company Productions; Centropolis Film Productions
Dystrybucja	PL: Imperial
Budżet	23 000 000 USD
Kontynuacja	Uniwersalny żołnierz: Powrót (1999)

Uniwersalny żołnierz (tytuł oryg. Universal Soldier) – film z roku 1992, reprezentujący gatunek science fiction oraz kino akcji, wyreżyserowany przez Ronalda Emmericha. W głównych rolach wystąpili w nim popularni szczególnie na początku lat dziewięćdziesiątych aktorzy-sportowcy − Jean-Claude Van Damme i Dolph Lundgren, jako żołnierze, którzy wzajemnie zabili się w Wietnamie, lecz po dwudziestu pięciu latach zostali reanimowani w tajnym projekcie armii amerykańskiej.

Mimo przeciętnych lub złych recenzji w roku premiery, dziś projekt uznawany jest za kultowy film akcji^[2]^[3].

Fabuła

Opowieść o żołnierzach poległych podczas wojny wietnamskiej, którzy najpierw zostają kriogenicznie zamrożeni, a następnie, po dwudziestu pięciu latach, są przywróceni do życia w tajnym projekcie armii USA i stają się cyborgami. Wojskowi ci − tzw. „Uniwersalni żołnierze” − posłusznie wykonują polecenia i mają być wykorzystywani do walki z terroryzmem. Jeden z nich, Luc Deveraux, pod wpływem szoku zaczyna przypominać sobie własną przeszłość. Kiedy pewna dziennikarka próbuje opublikować materiał o tajemniczych cyborgach, Luc ratuje ją przed pojmaniem. Tym samym rozpoczyna się szalona ucieczka.

Ta sekcja jest niekompletna. Jeśli możesz, rozbuduj ją.

Obsada

Jean-Claude Van Damme jako Luc Deveraux/GR44
Dolph Lundgren jako Andrew Scott/GR13
Ally Walker jako Veronica Roberts
Ed O’Ross jako płk. Perry
Jerry Orbach jako dr Christopher Gregor
Leon Rippy jako Woodward
Tico Wells jako Garth
Ralf Möller jako GR76
Gene Davis jako Tenente
Drew Snyder jako Charles
Tommy 'Tiny' Lister jako GR55
Simon Rhee jako GR61
Eric Norris jako GR86
Michael Winther jako Técnico
Joseph Malone jako Huey Taylor
Rance Howard jako John Deveraux
Lilyan Chauvin jako John Deveraux

Produkcja

Uniwersalny żołnierz był ostatnim filmem, jaki nakręcono w wielokanałowym systemie cyfrowym Cinema Digital Sound (CDS). Większość zdjęć zrealizowano w plenerach stanu Arizona w sierpniu, wrześniu i październiku 1991 roku. Sceny z akcją w Wietnamie nagrywano w istocie na polu golfowym w miejscowości Clarkdale. Kluczowym plenerem filmowym została także Zapora Hoovera, znajdująca się na granicy Arizony z Nevadą.

Numer kodu żołnierza Luca Deverauksa, GR44, jest odniesieniem do wcześniejszego filmu Rolanda Emmericha, także fantastycznonaukowego Księżyca 44 (1990).

Sequele

Ogółem zrealizowano cztery kontynuacje filmu Emmericha.

Powstały dwa sequele telewizyjne w roku 1998 jako Uniwersalny żołnierz II: Towarzysze broni (Universal Soldier II: Brothers in Arms) i Uniwersalny żołnierz III: Niewyrównane rachunki (Universal Soldier III: Unfinished Business) − z nową obsadą. W obu w głównej roli Luca Devereauksa wystąpił Matt Battaglia jako podobnie, jak Jean-Claude Van Damme, były sportowiec (futbolista).

W 1999 roku nakręcono kinowy sequel, Uniwersalnego żołnierza: Powrót, niezależnie od telewizyjnych filmów, z jedynym tylko Van Damme'm wracającym do oryginalnej serii^[a]. Dekadę później powstał sequel zatytułowany Uniwersalny żołnierz: Regeneracja, tym razem z Van Damme'm i Dolphem Lundgrenem zasilającymi obsadę. W wielu krajach film wydano na rynku DVD. Kolejna kontynuacja, Dzień odrodzenia, wydana została w 2012. W filmie wystąpili Van Damme, Lundgren oraz Scott Adkins.

Przyjęcie

Film spotkał się z różnorodnymi opiniami recenzentów, głównie jednak negatywnymi. Wśród głosów krytyki pojawiały się porównania projektu Emmericha do Terminatora 2 (1991) Jamesa Camerona, zarzucano mu także sztampowość i określano mianem „bezmyślnego kina akcji”.

Zyski finansowe

Film kosztował dwadzieścia trzy miliony dolarów amerykańskich.

Uniwersalny żołnierz miał swoją kinową premierę 10 lipca 1992 roku. Już pierwszego dnia zarobił 10.057.084 USD, będąc wyświetlanym w 1916. kinach. Natychmiast zajął drugie miejsce w zestawieniu amerykańskiego box office'u. W wielu innych krajach znalazł się na pierwszym miejscu zestawień frekwencyjnych i zarobił w sumie 102 mln $ na całym świecie.

Uwagi

↑ Michel Jai White, który w jednej z głównych ról wystąpił w Uniwersalnym żołnierzu: Powrocie (1999), był tylko statystą w Uniwersalnym żołnierzu (1992). Bohater przez niego kreowany należał wprawdzie do oddziału sierżanta Scotta, ale nie został zabity (ratował się ucieczką) i nie był reanimowany jako żołnierz uniwersalny.

Przypisy

↑ ^a ^b 1992 - Box Office'owy Zawrót Głowy [online], boxoffice-bozg.pl [dostęp 2024-04-26] (pol.).
↑ Smell The Cult: Universal Soldier. SmellTheCult.com. (ang.) [dostęp 2010-04-04]
↑ Linus Tee (2010-02-12). Universal Soldier: A New Beginning DVD (2009). moviexclusive.com. (ang.) [dostęp 2010-04-04]

Linki zewnętrzne

Plakat
Uniwersalny żołnierz w bazie IMDb (ang.)
Uniwersalny żołnierz w bazie Filmweb
Universal Soldier w bazie Allmovie (ang.)

[4] Michel Jai White, który w jednej z głównych ról wystąpił w Uniwersalnym żołnierzu: Powrocie (1999), był tylko statystą w Uniwersalnym żołnierzu (1992). Bohater przez niego kreowany należał wprawdzie do oddziału sierżanta Scotta, ale nie został zabity (ratował się ucieczką) i nie był reanimowany jako żołnierz uniwersalny.

[bozg-1] 1992 - Box Office'owy Zawrót Głowy [online], boxoffice-bozg.pl [dostęp 2024-04-26] (pol.).

[2] Smell The Cult: Universal Soldier. SmellTheCult.com. (ang.) [dostęp 2010-04-04]

[3] Linus Tee (2010-02-12). Universal Soldier: A New Beginning DVD (2009). moviexclusive.com. (ang.) [dostęp 2010-04-04]

[1]

[2]

[3]

[a]

Filmy	Uniwersalny żołnierz (1992) Uniwersalny żołnierz: Powrót (1999) Uniwersalny żołnierz: Regeneracja (2009) Uniwersalny żołnierz: Dzień odrodzenia (2012)
Filmy telewizyjne	Uniwersalny żołnierz II: Towarzysze broni (1998) Uniwersalny żołnierz III: Niewyrównane rachunki (1998)

1980-89	Arka Noego (1984) Joey (1985) Polowanie na duchy (1987)
1990-99	Księżyc 44 (1990) Uniwersalny żołnierz (1992) Gwiezdne wrota (1994) Dzień Niepodległości (1996) Godzilla (1998)
2000-09	Patriota (2000) Pojutrze (2004) 10 000 BC: Prehistoryczna legenda (2008) 2012 (2009)
2010-19	Anonimus (2011) Świat w płomieniach (2013) Stonewall (2015) Dzień Niepodległości: Odrodzenie (2016) Midway (2019)
2020-29	Moonfall (2022)