Przejdź do zawartości

Trenczyn

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Trenczyn
Trenčín
Ilustracja
Centrum Trenczyna nocą z zamkiem górującym nad miastem
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Słowacja

Kraj

 trenczyński

Powiat

Trenczyn

Burmistrz

Richard Rybníček[1]

Powierzchnia

82,00[2] km²

Wysokość

217[3] m n.p.m.

Populacja (2023)
• liczba ludności
• gęstość


54 065[4]
659,62[5] os./km²

Nr kierunkowy

+421 32[3]

Kod pocztowy

911 01[3]

Tablice rejestracyjne

TN

Położenie na mapie kraju trenczyńskiego
Mapa konturowa kraju trenczyńskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Trenczyn”
Położenie na mapie Słowacji
Mapa konturowa Słowacji, po lewej znajduje się punkt z opisem „Trenczyn”
Ziemia48°53′31″N 18°02′12″E/48,891944 18,036667
Strona internetowa

Trenczyn (słow. Trenčín, węg. Trencsén, niem. Trentschin, łac. Laugaricio, gr. Λευκάριστος) – miasto powiatowe w zachodniej Słowacji nad rzeką Wag, stolica kraju trenczyńskiego. Znany ze średniowiecznego zamku, położonego na górze nad miastem. Pod koniec 2019 roku, z liczbą mieszkańców wynoszącą ponad 55 tys., Trenczyn zajmował ósme miejsce wśród najludniejszych słowackich miast.

Historia

[edytuj | edytuj kod]
Inskrypcja rzymska z łacińską nazwą Laugaricio, II wiek.
Trenczyn w granicach Polski za Bolesława Chrobrego

Najstarsze ślady osadnictwa na terenie dzisiejszego Trenczyna pochodzą z IV tysiąclecia p.n.e.

Ok. 179 w Laurgaricio położonym na terenie dzisiejszego Trenczyna przebywał legion rzymski po stoczonej bitwie z plemionami germańskimi w trakcie wojen markomańskich. Dowodem tego jest zachowana inskrypcja łacińska wyryta na skale: VICTORIAE AVGVSTORV(m) EXERCITVS, QUI LAVGARICIONE SEDIT MIL (ites) L (egionis) I IDCCCLV...IANS LEG (atus) LEG (ionis) (Marcus Valerius Maxim)ian(u)s I I AD (iutricis), CVR (avit) F (aciendum) (Na pamiątkę zwycięstwa legiony cesarskie zimujące w Laurgaricio w sile 855 żołnierzy. Napis polecił wykonać legat Marcus Valerius Maximianus).

Trenczyn ok. 1700 r.

Na początku XI wieku osada leżała w granicach państwa Bolesława Chrobrego, po czym między rokiem 1017 a 1031 została przyłączona do Węgier, w granicach których pozostała przez kolejne 900 lat. Trenczyn został stolicą komitatu, a siedziba administracji mieściła się na tutejszym zamku. W XIII wieku Trenczyn znajdował się w posiadaniu węgierskiego rodu Csesznekyich, któremu w 1302 król Wacław III odebrał gród i przekazał Mateuszowi Czakowi. Węgierski możnowładca uczynił zamek swą siedzibą rodową, a pod jego rządami Trenczyn przeżywał rozkwit. W polskiej historii Trenczyn zapisał się w 1335 jako miejsce zawarcia układu w Trenczynie pomiędzy Polską a Czechami. W 1412 król Zygmunt Luksemburski nadał miastu prawa wolnego miasta królewskiego. W XVII wieku miasto przeżyło oblężenie wojsk tureckich, pozostało niezdobyte. W czasie powstania Rakoczego w 1708 miejsce bitwy(inne języki) pomiędzy węgierskimi kurucami a wojskami Habsburgów. W XVIII wieku przebudowano Trenczyn w stylu barokowym, a w XIX wieku nastąpił rozkwit miasta związany z uprzemysłowieniem i doprowadzaniem linii kolejowych.

W 1918 Trenczyn został utracony przez Węgry na rzecz nowo powstałej Czechosłowacji. Od roku 1939 znajdował się w granicach marionetkowej Republiki Słowackiej – formalnie do roku 1945, ale po powstaniu słowackim w 1944 r. znalazł się pod okupacją niemiecką. Zdobyty 10 kwietnia 1945 przez Armię Czerwoną i oddziały rumuńskie.

Zabytki

[edytuj | edytuj kod]

Edukacja

[edytuj | edytuj kod]
Uniwersytet Trenczyński Alexandra Dubčeka

Transport

[edytuj | edytuj kod]
Štadión na Sihoti

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Zoznam zvolených starostov a primátorov podľa obcí, miest a mestských častí. Štatistický úrad Slovenskej republiky, 2014. [dostęp 2017-10-05]. (słow.).
  2. Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Hustota obyvateľstva - obce. www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7014rr_obc: 82,00S_SK, om7014rr_ukaz: Rozloha (Štvorcový meter).
  3. a b c Statistical Office of the Slovak Republic: Základná charakteristika. 2015-04-17. [dostęp 2022-03-31]. (słow.).
  4. Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Počet obyvateľov podľa pohlavia - obce (ročne). www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7101rr_obc: AREAS_SK.
  5. Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Hustota obyvateľstva - obce. www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7014rr_obc: AREAS_SK.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]