Przejdź do zawartości

Titanis

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Titanis
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Nadrząd

ptaki neognatyczne

Rząd

kariamy

Rodzina

Phorusrhacidae

Podrodzina

Phorusrhacinae

Rodzaj

Titanis
Brodkorb, 1963

Gatunki
  • T. walleri Brodkorb, 1963

Titanisrodzaj olbrzymiego, nielotnego wymarłego ptaka występującego od wczesnego pliocenu do wczesnego plejstocenu w Ameryce Północnej. Nazwa rodzajowa odnosi się do dużych rozmiarów tego ptaka, zaś epitet gatunkowy gatunku typowego, Titanis walleri, honoruje Benjamina I. Wallera – osobę, która odkryła pierwsze szczątki tego ptaka. Skamieliny titanisa są datowane na 5 do 2 milionów lat. W Teksasie i na Florydzie odkryto szczątki przedstawicieli tego rodzaju pochodzące z osadów, których wiek oszacowano na 15 000 lat, co sugeruje, że Titanis przetrwał dłużej, niż wcześniej uważano[1], jednak późniejsze, dokładniejsze ich datowania, przeprowadzone przez McFaddena i innych, zanegowały poprzednie szacunki[2][3]. Titanis był jednym z przedstawicieli Phorusrhacidae – rodziny wielkich nielotnych ptaków drapieżnych, które wyewoluowały w Ameryce Południowej, a później przedostały się do Ameryki Północnej. Był to jeden z ich ostatnich przedstawicieli.

Budowa

[edytuj | edytuj kod]

Titanis mógł osiągać 2,5 m wzrostu i ok. 150 kg masy. Niektóre szczątki przypisane do tego zwierzęcia są znacznie mniejsze niż inne, co może świadczyć o występowaniu dymorfizmu płciowego[4]. Mimo iż nie znaleziono do tej pory czaszki titanisa, prawdopodobnie była ona wielka i ciężka, zakończona ostrym dziobem – jak u innych fororaków. Skrzydła tego ptaka były stosunkowo niewielkie. To oraz duża masa powodowały, że nie mógł on latać. Skrzydła były również bardzo giętkie i być może – podobnie jak u niektórych fororaków – zakończone trzema pazurami, choć nie ma na to bezpośrednich dowodów[1]. Ogólnie Titanis był bardzo podobny do swoich najbliższych krewnych – południowoamerykańskich rodzajów Phorusrhacos i Devincenzia. Niewiele wiadomo o budowie ciała titanisa, jednak wydaje się, że miał smuklejsze stopy niż Devincenzia oraz proporcjonalnie znacznie silniejszy środkowy palec[5]. Titanis żył na trawiastych równinach Ameryki Północnej, gdzie najprawdopodobniej pożywiał się padliną i niewielkimi ssakami.

Titanis w kulturze masowej

[edytuj | edytuj kod]

Titanis występuje w serialu Wędrówki z bestiami: Tygrys szablozębny. Jest on tam określany jako fororak, jednak zdaniem twórców Titanis w rzeczywistości jest synonimem fororaka[6]. W rzeczywistości Titanis wymarł 2 miliony lat temu, a akcja odcinka dzieje się milion lat temu. Przypuszczalnie twórcy sugerowali się skamielinami titanisa, których wiek początkowo błędnie oszacowano na 15 tysięcy lat.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b J. A. Baskin. The giant flightless bird Titanis walleri (Aves: Phorusrhacidae) from the Pleistocene coastal plain of South Texas. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 15 (4), s. 842–844, 1995. DOI: 10.1080/02724634.1995.10011266. (ang.). 
  2. B. McFadden, J. Labs-Hochstein, R. C. Hulbert Jr, J. A. Baskin. Refined age of the late Neogene terror bird (Titanis) from Florida and Texas using rare earth elements. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 26 (3), s. 92A (suplement), 2006. (ang.). 
  3. B. McFadden, J. Labs-Hochstein, R. C. Hulbert Jr, J. A. Baskin. Revised age of the late Neogene terror bird (Titanis) in North America during the Great American Interchange. „Geology”. 35 (2), s. 123–126, 2007. DOI: 10.1130/G23186A.1. (ang.). 
  4. H. M. F. Alvarenga, E. Höfling. Systematic revision of the Phorusrhacidae (Aves: Ralliformes). „Papéis Avulsos de Zoologia”. 43 (4), s. 55–91, 2003. DOI: 10.1590/S0031-10492003000400001. (ang.). 
  5. P. Brodkorb. A giant flightless bird from the Pleistocene of Florida. „Auk”. 80 (2), s. 111–115, 1963. (ang.). 
  6. Wildfacts – Phorusrhacos. BBC – Science & Nature. [dostęp 2009-04-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-04)]. (ang.).