Teresa Chłapowska

Teresa Chłapowska
Imię i nazwisko	Teresa z Mycielskich Chłapowska
Data i miejsce urodzenia	28 października 1920 ; Warszawa
Data i miejsce śmierci	14 listopada 2010 ; Warszawa
Dziedzina sztuki	tłumaczenie, rzeźba

Teresa Chłapowska z d. Mycielska (ur. 28 października 1920 w Warszawie^[1], zm. 14 listopada 2010 tamże^[2]) − polska tłumaczka szwedzkojęzycznej literatury pięknej dla dzieci i dorosłych, rzeźbiarka.

Życiorys

W latach 1938–1939 studiowała w Szkole Sztuk Pięknych im. Blanki Mercère^[1]. W czasie II wojny światowej łączniczka Związku Walki Zbrojnej. W latach 1940–1941 więziona na Pawiaku, gdzie działała w tzw. siatce wewnętrznej. Potem studiowała historię sztuki na tajnych kompletach, jak również uczyła się rzeźby w pracowni prof. Zofii Trzcińskiej-Kamińskiej i rysunku u prof. Zygmunta Kamińskiego.

Po wojnie wyjechała z mężem Julianem Chłapowskim najpierw do Szwecji, a potem do Czechosłowacji, gdzie mieszkali cztery lata. W latach 1950–1953 studiowała w Akademii Sztuk Pięknych w Pradze^[1]. Po powrocie do Polski w 1953 roku pracowała jako rzeźbiarka, m.in. przy rekonstrukcji rzeźbiarskiej Teatru Wielkiego, później zamku w Baranowie Sandomierskim oraz Zamku Królewskiego w Warszawie. W latach 1981–1983 działała w Prymasowskim Komitecie Pomocy Osobom Pozbawionym Wolności i Ich Rodzinom. Była członkinią Zarządu Głównego Stowarzyszenia Pisarzy Polskich (1993–1996) oraz Zarządu Bałtyckiego Centrum Pisarzy i Tłumaczy w Visby.

Pochowana na cmentarzu na Powązkach^[3].

Tłumaczenia

Inga Borg

Niezwykły dzień Agnieszki. Warszawa: Nasza Księgarnia, 1969.

Carina Burman(inne języki)

Mój nie-świętej pamięci brat Jean Hendrich. Warszawa: Klio, 1999.

Maria Gripe

Dzieci szklarza. Warszawa: Nasza Księgarnia, 1983.
Córka Taty Pellerina. Warszawa: Nasza Księgarnia, 1986.
Żuki latają o zmierzchu. Warszawa: Nasza Księgarnia, 1991.

Åke Holmberg

Latający detektyw. Warszawa: Nasza Księgarnia, 1967.
Detektyw na pustyni. Warszawa: Nasza Księgarnia, 1975.
Ture Sventon w Sztokholmie. Warszawa: Nasza Księgarnia, 1976.

Tove Jansson

Kometa nad Doliną Muminków. Warszawa: Nasza Księgarnia, 1977.
Tatuś Muminka i morze. Warszawa: Nasza Księgarnia, 1977.
Pamiętniki Tatusia Muminka. Warszawa: Nasza Księgarnia, 1978.
Kto pocieszy Maciupka? Warszawa: Nasza Księgarnia, 1980.
Dolina Muminków w listopadzie. Warszawa: Nasza Księgarnia, 1980.
Niebezpieczna podróż. Warszawa: Nasza Księgarnia, 1986.
Kamienne Pole. Warszawa: Młodzieżowa Agencja Wydawnicza, 1989.
Podróż z małym bagażem. Warszawa: Waza, 1994.
Małe trolle i duża powódź. Warszawa: Nasza Księgarnia, 1995.
Córka rzeźbiarza. Gdańsk: Słowo/Obraz Terytoria, 1999.
Mądrości z Doliny Muminków: wszystko, co dobre dla brzuszka, jest miłe. Warszawa: Nasza Księgarnia, 2005.
Wielka księga Pippi. Warszawa: Nasza Księgarnia, 2006.

Gösta Knutsson

Nalle, wesoły niedźwiadek. Warszawa: Nasza Księgarnia, 1961.
Nalle niedźwiadek działa. Warszawa: Nasza Księgarnia, 1963.
Nalle podróżuje. Warszawa: Nasza Księgarnia, 1972.

Selma Lagerlöf

Cudowna podróż. Warszawa: Nasza Księgarnia, 1998.

Astrid Lindgren

Fizia Pończoszanka wchodzi na pokład. Warszawa: Nasza Księgarnia, 1984.
Fizia Pończoszanka na południowym Pacyfiku. Warszawa: Nasza Księgarnia, 1984.
Bracia Lwie Serce. Warszawa: Nasza Księgarnia, 1985.
Latający szpieg czy Karlsson z Dachu. Warszawa: Nasza Księgarnia, 1994.
Pippi na wyspie Kurrekurredutt. Poznań: Zakamarki, 2008.

Marita Lindquist

Jak ty piszesz, Kotten? Warszawa: Nasza Księgarnia, 1979.
Poradzisz sobie Kotten! Warszawa: Nasza Księgarnia, 1980.

Hans Peterson

Magnus i wiewiórka. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1974.
Magnus w porcie. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1975.
Magnus, Mateusz i koń. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1975.
Magnus w niebezpieczeństwie. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1980.
Magnus i pies pokładowy Jack. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1981.

Irmelin Sandman Lilius(inne języki)

Jednorożec. Warszawa: Nasza Księgarnia, 1977.
Królowa sola. Warszawa: Nasza Księgarnia, 1984.

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Słownik artystów plastyków. Artyści plastycy Okręgu Warszawskiego ZPAP 1945-1970. Słownik biograficzny, wyd. OW ZPAP, Warszawa 1972, s. 78
↑ Nekrolog. www.nekrologi.wyborcza.pl, 2010-11-17. [dostęp 2013-01-23].
↑ Tłumacze Naszej Księgarni. Teresa Chłapowska. www.nk.com.pl. [dostęp 2013-01-23].

Bibliografia

Słownik literatury polskiej XX wieku. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1993. ISBN 83-04-03942-7.
Krystyna Kornas, Ukryte życie tłumacza – Teresa Chłapowska. Styczeń 2015, nr 716. link
Katalog Biblioteki Narodowej

[slo-1] Słownik artystów plastyków. Artyści plastycy Okręgu Warszawskiego ZPAP 1945-1970. Słownik biograficzny, wyd. OW ZPAP, Warszawa 1972, s. 78

[2] Nekrolog. www.nekrologi.wyborcza.pl, 2010-11-17. [dostęp 2013-01-23].

[3] Tłumacze Naszej Księgarni. Teresa Chłapowska. www.nk.com.pl. [dostęp 2013-01-23].

[1]

[2]

[3]

Książki	Małe trolle i duża powódź (1945) Kometa nad Doliną Muminków (1946) W Dolinie Muminków (1948) Pamiętniki Tatusia Muminka (1950) Lato Muminków (1954) Zima Muminków (1957) Opowiadania z Doliny Muminków (1962) Tatuś Muminka i morze (1965) Dolina Muminków w listopadzie (1970)
Bohaterowie	Buka Filifionki Hatifnatowie Mała Mi Mamusia Muminka Migotek Migotka Muminek Paszczak Ryjek Tatuś Muminka Too-tiki Włóczykij
Seriale	Die Muminfamilie (1959) Opowiadania Muminków (1977) Muminki (1990) Dolina Muminków (2019)
Filmy	Szczęśliwe dni Muminków (1985) Zima w Dolinie Muminków (1987) Kometa nad Doliną Muminków (1992) Lato Muminków (2008) Muminki w pogoni za kometą (2010) Muminki na Riwierze (2014) Magiczna zima Muminków (2017) Pamiętniki Tatusia Muminka (2021)
Pozostałe media	Co było potem? Książka o Mimbli, Muminku i Małej Mi (1952) Lato Muminków (bajka muzyczna) (1978)
Miejsca	Muzeum Muminków (Tampere) Świat Muminków (Naantali)
Twórcy	Tove Jansson Lars Jansson Mårdøn Smet Tuulikki Pietilä
Polskie tłumaczki	Teresa Chłapowska Irena Szuch-Wyszomirska