Szablon:Dobry artykuł/archiwum/2013/08
Aktualnie na stronie głównej
Dekalog I – polski telewizyjny film psychologiczny z 1988 roku w reżyserii Krzysztofa Kieślowskiego, zrealizowany według scenariusza napisanego przezeń wraz z Krzysztofem Piesiewiczem. Jest to nominalnie pierwsza część cyklu filmów Dekalog, reinterpretująca pierwsze przykazanie Dekalogu: Nie będziesz miał bogów cudzych przede mną, w realiach warszawskiego Ursynowa lat 80. XX wieku. Bohaterem filmu jest informatyk i wykładowca uniwersytecki Krzysztof, który wpaja swojemu synowi Pawłowi bezkrytyczną fascynację możliwościami obliczeniowymi komputera. Zaufawszy szacunkom grubości lodu w pobliskiej sadzawce, Krzysztof nieumyślnie doprowadza do tragicznej śmierci syna. W rolach głównych wystąpili: Henryk Baranowski oraz Wojciech Klata. Z całego cyklu, film Dekalog I wywołał szczególnie ożywioną reakcję krytyków. Film był analizowany z różnych perspektyw – chrześcijańskich, judaistycznych oraz świeckich. Często Dekalog I odczytywano jako krytykę „fałszywego boga” w postaci technologii informatycznych. Z uznaniem spotkało się wyczucie reżysera pod względem zastosowanych wyrafinowanych zabiegów formalnych. Czytaj więcej…
Archiwum ekspozycji dobrych artykułów
Archiwum artykułów, które zostały umieszczone na stronie głównej w rubryce Dobry Artykuł.
2008:
wrzesień •
październik •
listopad •
grudzień
2009:
styczeń •
luty •
marzec •
kwiecień •
maj •
czerwiec •
lipiec •
sierpień •
wrzesień •
październik •
listopad •
grudzień
2010:
styczeń •
luty •
marzec •
kwiecień •
maj •
czerwiec •
lipiec •
sierpień •
wrzesień •
październik •
listopad •
grudzień
2011:
styczeń •
luty •
marzec •
kwiecień •
maj •
czerwiec •
lipiec •
sierpień •
wrzesień •
październik •
listopad •
grudzień
2012:
styczeń •
luty •
marzec •
kwiecień •
maj •
czerwiec •
lipiec •
sierpień •
wrzesień •
październik •
listopad •
grudzień
2013:
styczeń •
luty •
marzec •
kwiecień •
maj •
czerwiec •
lipiec •
sierpień •
wrzesień •
październik •
listopad •
grudzień
2014:
styczeń •
luty •
marzec •
kwiecień •
maj •
czerwiec •
lipiec •
sierpień •
wrzesień •
październik •
listopad •
grudzień
2015:
styczeń •
luty •
marzec •
kwiecień •
maj •
czerwiec •
lipiec •
sierpień •
wrzesień •
październik •
listopad •
grudzień
2016:
styczeń •
luty •
marzec •
kwiecień •
maj •
czerwiec •
lipiec •
sierpień •
wrzesień •
październik •
listopad •
grudzień
2017:
styczeń •
luty •
marzec •
kwiecień •
maj •
czerwiec •
lipiec •
sierpień •
wrzesień •
październik •
listopad •
grudzień
2018:
styczeń •
luty •
marzec •
kwiecień •
maj •
czerwiec •
lipiec •
sierpień •
wrzesień •
październik •
listopad •
grudzień
2019:
styczeń •
luty •
marzec •
kwiecień •
maj •
czerwiec •
lipiec •
sierpień •
wrzesień •
październik •
listopad •
grudzień
2020:
styczeń •
luty •
marzec •
kwiecień •
maj •
czerwiec •
lipiec •
sierpień •
wrzesień •
październik •
listopad •
grudzień
2021:
styczeń •
luty •
marzec •
kwiecień •
maj •
czerwiec •
lipiec •
sierpień •
wrzesień •
październik •
listopad •
grudzień
2022:
styczeń •
luty •
marzec •
kwiecień •
maj •
czerwiec •
lipiec •
sierpień •
wrzesień •
październik •
listopad •
grudzień
2023:
styczeń •
luty •
marzec •
kwiecień •
maj •
czerwiec •
lipiec •
sierpień •
wrzesień •
październik •
listopad •
grudzień
1 sierpnia
[edytuj kod]Neuschwanstein – zamek znajdujący się niedaleko Füssen w południowej Bawarii w Niemczech, w pobliżu zamku Hohenschwangau i granicy z Austrią. Budynek powstawał od 1869 roku jako wyidealizowany średniowieczny zamek rycerski dla króla bawarskiego Ludwika II Wittelsbacha. Król przeżył w zamku tylko kilka miesięcy i zmarł jeszcze przed ukończeniem budowy. Neuschwanstein był początkowo nazywany Neue Burg Hohenschwangau (Nowy Zamek Hohenschwangau), a obecna nazwa została mu nadana w 1886 roku. Neuschwanstein jest najsławniejszym spośród zamków Ludwika II i jedną z najbardziej znanych atrakcji turystycznych Niemiec. Każdego roku zwiedza go ponad 1,3 miliona turystów. Często nazywany „zamkiem z bajki” Neuschwanstein jest udostępniony do zwiedzania przez prawie cały rok. Architektura i wystrój wnętrz są naznaczone romantycznym eklektyzmem z XIX wieku, zaś sama budowla jest jednym z najważniejszych dzieł historyzmu.
2 sierpnia
[edytuj kod]Zawciąg pospolity – gatunek rośliny należący do rodziny ołownicowatych. Jest bardzo zmienny – w jego obrębie wyróżnia się od 8 do 10 podgatunków. Zmienność dotyczy bardziej preferencji ekologicznych i różnic w rozmieszczeniu niż cech morfologicznych. Jego zasięg obejmuje strefę klimatu umiarkowanego i arktycznego na półkuli północnej (Europa, Azja, Ameryka Północna). Jest byliną tworzącą wolno rosnące kępy i za pomocą kłączy także gęste dywany. Kwitnienie najbardziej intensywne jest w czerwcu, ale rozciąga się na okres od maja do września. Kwiaty są zapylane przez różne owady. Zawciąg jest uprawiany jako roślina ozdobna, zwłaszcza w ogrodach skalnych, a także na obwódki, rabaty, skarpy i murki kwiatowe. Ma niewielkie znaczenie jako roślina pastewna i potencjalna roślina jadalna – liście zawciągu są bowiem jadalne po ugotowaniu. Jest to roślina mało wymagająca. Najlepiej rośnie na glebach lekkich i suchych oraz w miejscach słonecznych.
3 sierpnia
[edytuj kod]Pożary lasów w Yellowstone w 1988 roku – zespół pożarów lasów i zarośli w Parku Narodowym Yellowstone i jego okolicach, które miały miejsce latem 1988 roku. Było to największe tego typu zjawisko w tym regionie, zanotowane w czasach historycznych – w ciągu 6 miesięcy ogień objął prawie 5 000 km², z czego w granicach parku narodowego około 3 212 km², czyli ponad ⅓ jego powierzchni. Pożary wybuchły po największej odnotowanej historycznie suszy w regionie. Pod koniec lipca wilgotność runa spadła do 2–3%, a martwego drewna do 7%. Szczególnie intensywne pożary wybuchały w miejscach, gdzie zgromadziło się dużo martwego drewna, zwalonego we wcześniejszych latach przez wichury. W wietrznych dniach ogień przesuwał się o kilkanaście kilometrów dziennie, czasem kilka kilometrów w czasie godziny. Mimo akcji gaśniczej, to nie ludzkie wysiłki, ale dopiero opady deszczu i śniegu powstrzymały szerzenie się pożaru. Już w czasie jego trwania pojawiły się zarzuty, że za rozmiar strat odpowiada polityka parku.
4 sierpnia
[edytuj kod]Brabham BT49 – samochód Formuły 1 zaprojektowany przez Gordona Murraya dla brytyjskiego zespołu Brabham. Uczestniczył w sezonach 1979–1982 Formuły 1. Był używany przez Nelsona Piqueta, gdy ten zdobył tytuł mistrza świata w roku 1981. Samochód zaprojektowano jako przejściowego zastępcę dla napędzanego silnikami Alfa Romeo Brabhama BT48, po tym, gdy właściciel zespołu, Bernie Ecclestone, zdecydował się na zakończenie współpracy z włoskim producentem. BT49 został wykonany w sześć tygodni. Wykorzystano wiele elementów modelu BT48, ale w przeciwieństwie do niego, BT49 został wyposażony w silnik Ford Cosworth DFV. Brabham BT49 był używany przez cztery sezony. Zbudowano siedemnaście egzemplarzy modelu. Od 1995 roku BT49 bierze udział w zawodach historycznych samochodów Formuły 1.
5 sierpnia
[edytuj kod]Kretoszczur – gatunek afrykańskiego gryzonia z monotypowego współcześnie rodzaju Georychus i rodziny kretoszczurów. Zamieszkuje sawanny i tereny zalesione w pasach nadbrzeżnych Prowincji Przylądkowej Zachodniej i Prowincji Przylądkowej Wschodniej Republiki Południowej Afryki, o sumie rocznych opadów ponad 500 mm. Jest gryzoniem o średniej wielkości, o cylindrycznej budowie ciała, z dość krótkimi, lecz grubymi kończynami. G. capensis jest silnie terytorialnym samotnikiem, ksenofobicznie i agresywnie nastawionym do przedstawicieli swojego gatunku. Wiedzie życie samotnicze pod powierzchnią ziemi. Poszczególne osobniki ostrzegają się wzajemnie o lokalizacji swoich tuneli tupiąc tylnymi kończynami w ściany tuneli. Taki tryb życia kontrastuje z eusocjalną formą społeczną odnotowywaną u kilku innych gatunków z rodziny Bathyergidae (kretoszczury).
6 sierpnia
[edytuj kod]Pałac Prezydencki w Warszawie – zabytkowy pałac w Śródmieściu Warszawy przy ul. Krakowskie Przedmieście 46/48. Jest to największy pałac na terenie Warszawy. Monumentalny gmach, znajdujący się pomiędzy kościołem pokarmelickim a hotelem Bristol, składa się z czterokondygnacyjnego korpusu głównego oraz dwóch dwukondygnacyjnych skrzydeł bocznych. Był wielokrotnie przebudowywany, a swój obecny wygląd zewnętrzny uzyskał na początku XIX wieku w wyniku przebudowy przeprowadzonej przez Chrystiana Piotra Aignera. Od 1994 roku pałac jest oficjalną siedzibą Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej podpisał w pałacu m.in. Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej, a także ratyfikował akty o przystąpieniu Polski do NATO i Unii Europejskiej oraz Traktat lizboński. Pałac Prezydencki jest objęty ochroną jako zabytek nieruchomy. W rejestrze zabytków ma numer 247 z 1 lipca 1965 roku.
7 sierpnia
[edytuj kod]Bitwa pod Megiddo w XV wieku p.n.e. – zbrojne starcie armii Egiptu i koalicji książąt syryjskich, zjednoczonych wokół Kadesz i Megiddo. Bitwa, wygrana przez Egipcjan, miała decydujący wpływ na przebieg podbojów terytorialnych faraona Totmesa III w Palestynie i Syrii. Po śmierci Hatszepsut Totmes III objął pełnię władzy w Egipcie i przystąpił do umocnienia swojego panowania. Przeprowadził reformy administracyjne i przygotowywał się do wyprawy wojennej na Bliski Wschód, gdzie trwała ekspansja Hurytów na Palestynę. Spowodowało to zagrożenie pozycji Egiptu w regionie. Na przełomie dwudziestego drugiego i dwudziestego trzeciego roku swego panowania faraon na czele armii wkroczył do Palestyny. Po kolejnych sukcesach wojennych pod Gazą, Jaffą, w pobliżu Góry Karmel, pod Megiddo i Kadesz przywrócił w regionie panowanie egipskie. Było to pierwsze starcie zbrojne w historii, które zostało odnotowane w źródłach pisanych, zawierających dane o przygotowaniach, uzbrojeniu armii egipskiej, przebiegu i ilości zdobytych przez Egipcjan łupów.
8 sierpnia
[edytuj kod]Wiedeńska Genesis – fragment ilustrowanego rękopisu greckiego Starego Testamentu, tj. Septuaginty. Jego nazwa pochodzi od miejsca przechowywania – Wiednia, gdzie manuskrypt znajduje się od 1644 roku. Paleograficznie datowany jest na V lub VI wiek. Jest jedynym zachowanym kodeksem purpurowym Septuaginty. Zachowały się 24 pergaminowe karty kodeksu. Pergamin sporządzony został ze skóry cielęcej i nasączony purpurą. Strony mają kolor czerwony lub fioletowy. Tekst pisany jest srebrnym atramentem jedną kolumną na stronę. Cechą rękopisu jest przewaga ilustracji nad tekstem. Każda strona kodeksu jest ilustrowana, jednak artystyczny poziom ilustracji jest nierówny. Kodeks kończy się na śmierci Jakuba. Większa część kodeksu zaginęła
9 sierpnia
[edytuj kod]Sejm ptasi – liczący 699 wersów średnioangielski poemat Geoffreya Chaucera, powstały pomiędzy 1373 a 1385 rokiem. Poemat opisuje wizję senną, w której ptaki zbierają się w dniu świętego Walentego, by połączyć się w pary. Stanowi pierwszy przekaz o tym, że dzień świętego Walentego ma szczególne znaczenie dla zakochanych. Poemat rozpoczynają rozważania o tajemnicy miłości. Narrator przyznaje, że wprawdzie sam jej nigdy nie zaznał, ale często zdarza mu się czytać w książkach „o jej cudach i jej srogim gniewie”. Po inwokacji do Cyterei – zarazem bogini i planety Wenus – poeta przystępuje do opisu swojego snu. Rozważania o naturze miłości w formie wizji sennej w Sejmie ptasim wiele zawdzięczają Powieści o Róży. Sejm ptasi jest napisany strofą królewską, formą wiersza pochodzącą z Francji. Pod koniec utworu znajduje się trzynastowersowe rondo, również będące francuską formą wiersza. Przekładu Sejmu ptasiego na język polski dokonał Marcin Ciura. Przekład ukazał się w 2013 roku.
10 sierpnia
[edytuj kod]Krążowniki ciężkie typu Northampton – seria sześciu amerykańskich okrętów zbudowanych dla US Navy w latach 30. XX wieku. Był to drugi typ krążowników ciężkich zaprojektowanych i zbudowanych w Stanach Zjednoczonych w wyniku ustaleń traktatu waszyngtońskiego. Okręty miały dziewięć dział 8-calowych (203 mm), umieszczonych w trzech trójdziałowych wieżach, dwóch dziobowych i rufowej. Ich opancerzenie było dalece niewystarczające w starciu z równorzędnym, uzbrojonym w działa kal. 203 mm przeciwnikiem. Przebicie pancerza burtowego lub pokładu pancernego pociskiem 8-calowym było możliwe z każdej odległości, na której w realnych warunkach toczono walki artyleryjskie. Iluzoryczna była również ochrona przed pociskami 6-calowymi (152 mm) lekkich krążowników, dlatego załogi nazywały swoje okręty Tin Clads („Puszki”, „Blaszanki”). Typ obejmował sześć jednostek, wszystkie wzięły udział w działaniach podczas II wojny światowej. Trzy zostały zatopione przez nieprzyjaciela. Pozostałe przeniesiono do rezerwy wkrótce po zakończeniu działań wojennych.
11 sierpnia
[edytuj kod]Kolzam RegioVan – rodzina normalnotorowych autobusów szynowych produkcji polskiej, wytwarzanych w latach 2003–2005 w zakładach Kolzam w Raciborzu oraz w latach 2011–2012 przez Fablok w Chrzanowie. RegioVany przeznaczone są do obsługi regionalnych przewozów pasażerskich na mniej obciążonych, głównie niezelektryfikowanych liniach. Doświadczenia posiadaczy RegioVanów wykazały awaryjność tej serii. Wyegzekwowanie napraw gwarancyjnych nie było możliwe ze względu na upadłość producenta, ogłoszoną w sierpniu 2005 roku, co dodatkowo spotęgowało problemy. Kolzam łącznie wyprodukował: dwa egzemplarze jednoczłonowe oraz 10 dwuczłonowych. Jedenasty dwuczłonowy RegioVan został wyprodukowany przez Fablok. Nie wyprodukowano żadnego egzemplarza trójczłonowego.
12 sierpnia
[edytuj kod]Sztufada – danie kuchni polskiej, najprawdopodobniej pochodzące od dania boeuf à la mode kuchni francuskiej. Współcześnie ma postać duszonej pieczeni z wołowiny szpikowanej słoniną, podawanej na ciepło z sosem od duszenia jako danie obiadowe albo na zimno jako przystawka. Nazwa sztufada pochodzi z języka włoskiego, w którym (carne) stufata oznacza (mięso) duszone. Przymiotnik stufato z kolei pochodzi od czasownika stufare oznaczającego dusić na wolnym ogniu. W XIX wieku ukazywały się teksty literackie wyrażające przekonanie ich autorów o tym, że sztufada pojawiła się w kuchni polskiej w czasach królowej Bony Sforzy. W 1832 roku o potrawie pisała Klementyna z Tańskich Hoffmanowa w swoich Pamiętnikach, opisując sztufadę jako przysmak pozostawiony przez królową Bonę.
13 sierpnia
[edytuj kod]Paweł Kempka – prawnik, polski działacz narodowy i samorządowy, współtwórca ustroju prawnego Autonomii Śląskiej, poseł do Sejmu Śląskiego, pierwszy prezes Stronnictwa Demokratycznego w Chorzowie. Był zwolennikiem powrotu Śląska do Polski oraz współautorem i obrońcą Autonomii Śląskiej. W Sejmie Śląskim bronił praw ludności najuboższej. Opowiadał się za uchwaleniem konstytucji śląskiej, unifikacją Śląska z Polską, uregulowaniem pragmatyki urzędniczej w celu obrony śląskich urzędników. Był przeciwnikiem Michała Grażyńskiego i Józefa Piłsudskiego. Po II wojnie światowej sprzeciwiał się odnawianiu działalności Stronnictwa Pracy. W 1923 roku otrzymał Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, a w 1965 roku Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski. W 1988 roku Poczta Polska w Chorzowie wydała pamiątkowy datownik z podobizną Pawła Kempki: Paweł Kempka – pierwszy prezes Stronnictwa Demokratycznego w Chorzowie. W czterdziestą rocznicę jego śmierci zorganizowano wydarzenie społeczno-kulturalne pod hasłem: Paweł Kempka - pamiętamy.
14 sierpnia
[edytuj kod]Kościół św. Marii Magdaleny w Wyszogrodzie – historyczny, nieistniejący kościół, najstarsza świątynia parafialna zbudowana na terenie obecnego miasta Bydgoszczy i powiatu oraz jedna ze starszych na obszarze regionu. Według legendy początki świątyni wiąże się z pobytem św. Wojciecha w Wyszogrodzie w kwietniu 997 roku. Miał on wówczas, podczas podróży z misją chrystianizacyjną do Prusów, zatrzymać się na kilka dni u miejscowego komesa, nauczać, chrzcić i poświęcić niewielką, nowo wybudowaną kaplicę pod wezwaniem św. Marii Magdaleny. Legenda ta znalazła odzwierciedlenie w dokumentach kościelnych z XVI wieku. Ostatnie wzmianki o kościele pochodzą z wizytacji w 1763 roku. W świetle tego źródła świątynia już wtedy nie nadawała się do użytku i przedstawiała obraz rumowiska. Resztki elementów świątyni przetrwały do XIX wieku. Do tej pory nie zlokalizowano dokładnego położenia kościoła. Nieznana jest też architektura kościoła.
15 sierpnia
[edytuj kod]Commandos: Zadania specjalne – komputerowa, strategiczna gra czasu rzeczywistego, której akcja została osadzona w realiach II wojny światowej. Została wyprodukowana przez hiszpańskie studio Pyro Studios i wydana przez Eidos Interactive w 1999 roku. Stanowi samodzielne rozszerzenie gry Commandos: Za linią wroga. Dodano nowe misje i postacie. Wprowadzono też usprawnienia mechanizmów rozgrywki. Gracz nadal kontroluje drużynę komandosów w służbie Armii Brytyjskiej. Postacie wyposażono w dodatkowe umiejętności. Każdy komandos ma do dyspozycji kamyk, a rzut nim powoduje odwrócenie uwagi wroga. Kierowane przez gracza postacie mogą także użyć paczki papierosów do zwabienia strażników. Komandosi mogą także pozbawić przytomności wrogich żołnierzy. Zielony Beret używa do tego celu pięści, Kierowca – pałki, a Szpieg – chloroformu. Przeciwnika można też zakuć w kajdanki, co pozbawia go możliwości ucieczki. Gra spotkała się z mieszanym przyjęciem przez recenzentów. Chwalono poprawioną w stosunku do gry podstawowej oprawę graficzną, natomiast krytykowano wysoki poziom trudności.
16 sierpnia
[edytuj kod]Australazja na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 1912 – reprezentacja Australazji na V Letnich Igrzyskach Olimpijskich w Sztokholmie liczyła 25 sportowców (23 mężczyzn i 2 kobiety). Reprezentacja miała przedstawicieli w czterech, spośród 16 rozgrywanych dyscyplin. Chorążym reprezentacji był Malcolm Champion. Najmłodszym reprezentantem był 19-letni sprinter Claude Ross, a najstarszym 33-letni wioślarz Roger Fitzhardinge. Najliczniejszą reprezentację Australazja wystawiła w wioślarstwie, w tej dyscyplinie wystąpiło dziesięciu zawodników. Przedstawiciele Australazji zdobyli łącznie siedem medali: dwa złote, dwa srebrne i trzy brązowe. Najlepszy wynik indywidualnie osiągnął pływak Harold Hardwick, który zdobył jeden złoty (w sztafecie) i dwa brązowe medale. Udział reprezentacji Australazji na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 1912 był jej drugim i zarazem ostatnim występem na letnich igrzyskach olimpijskich. Na kolejnych igrzyskach reprezentacje Australii i Nowej Zelandii, składające się na ekipę Australazji, wystartowały oddzielnie.
17 sierpnia
[edytuj kod]Rosja w Konkursie Piosenki Eurowizji – Rosja uczestniczy w Konkursie Piosenki Eurowizji od 1994 roku. Reprezentant wybierany jest wewnętrznie przez nadawcę publicznego lub w trakcie selekcji narodowych Jewrowidienie. Reprezentanci Rosji sześciokrotnie stawali na podium: w 2003 roku duet t.A.T.u. z utworem Nie wier', nie bojsia, w 2007 roku grupa Serebro z Song #1, w 2000 roku Alsou z piosenką Solo, w 2006 roku Dima Biłan z Never Let You Go oraz w 2012 roku Buranowskije Babuszki z Party for Everybody. W 2008 roku Dima Biłan z utworem Believe wygrał 53. Konkurs Piosenki Eurowizji. Dzięki zwycięstwu Rosja stała się organizatorem Konkursu Piosenki Eurowizji w 2009 roku, który odbył się w Sportowym Kompleksie „Olimpijskij” w Moskwie. Od momentu wprowadzenia półfinałów w 2004 roku Rosja za każdym razem awansuje do rundy finałowej konkursu.
18 sierpnia
[edytuj kod]Trinlej Gjaco – najwyższy inkarnowany lama szkoły Gelug buddyzmu tybetańskiego, dwunasty dalajlama. Ceremonia objęcia przez młodego tulku pełnego zwierzchnictwa politycznego nad krajem odbyła się w Potali 12 marca 1873 roku. Uczestniczyli w niej między innymi przedstawiciele największych klasztorów Tybetu, członkowie Kaszagu i przedstawiciele cesarza Chin. Bezpośrednie rządy Trinleja Gjaco trwały nieco ponad 2 lata. Władca nie interesował się polityką, większość czasu spędzając na studiach i praktyce duchowej. Podczas pielgrzymki do klasztoru Czokhogjal nad świętym jeziorem Lhamo Laco zachorował i niedługo potem zmarł. Pojawiły się podejrzenia, że mógł zostać zamordowany. W związku z krążącymi na ten temat pogłoskami aresztowano, poddano torturom, a następnie skazano na wygnanie dwóch faworytów zmarłego.
19 sierpnia
[edytuj kod]Choroba z miłości – była jednostka chorobowa wywołana przez nieodwzajemnioną lub nieosiągalną miłość. Według traktatów medycznych sprzed XVIII wieku odczuwane z tego powodu cierpienie nie pozwalało dotkniętej nim osobie na prowadzenie normalnego trybu życia ani udział w życiu towarzyskim. Miłość, pożądanie i cierpienie sprawiały, że chory marniał z tęsknoty do obiektu swojej miłości. Choroba dotykała głównie młode kobiety, owdowiałe lub bezdzietne, aczkolwiek w czasach średniowiecznych była uważana za chorobę mężczyzn. Jej przyczyny upatrywano w intensywnym pragnieniu bycia z mężczyzną. Stan ten występował powszechnie, o czym świadczą liczne przykłady z literatury, historii i sztuki. W XVII-wiecznej europejskiej literaturze medycznej temat bólu miłosnego był niezwykle popularny. Choroby z miłości nie należy mylić z erotomanią ani stalkingiem.
20 sierpnia
[edytuj kod]Linia kolejowa nr 213 – linia kolejowa łącząca Redę z Helem. Ma 61,669 km długości. Jest jedyną w Polsce normalnotorową linią kolejową leżącą na mierzei. Linia powstawała etapami od 1879 do 1928 roku. Ostateczną swoją długość osiągnęła w 1922 roku. Dobudowany w 1928 roku odcinek do portu Hel został później rozebrany. Linia kolejowa nr 213 posiadała dwa węzły kolejowe, z czego jeden stracił swoją funkcję w 2005 roku. Linia jest niezelektryfikowana i jednotorowa. Biegnie przez dwa powiaty: wejherowski i pucki oraz przez dwa mezoregiony: Pobrzeże Kaszubskie i Mierzeję Helską. Na niektórych odcinkach linia posiada charakterystykę typową dla linii podgórskich, mimo niewielkiej odległości od morza. Ze względu na obsługę miejscowości turystycznych przewozy wykazują dużą sezonowość
21 sierpnia
[edytuj kod]Ulica Obrońców w Warszawie – ulica na Saskiej Kępie rozpoczynająca się w pobliżu Wału Miedzeszyńskiego, a kończąca przy ul. Niekłańskiej. Biegnie prostopadle do Wisły, nie przebiegają nią trasy komunikacji miejskiej ani drogi dla rowerów. Znajdują się przy niej głównie domy mieszkalne, m.in. z okresu dwudziestolecia międzywojennego, spośród których trzynaście zostało wpisanych do rejestru zabytków. Nazwa nadana ulicy w 1926 roku nawiązuje do czasów I wojny światowej i walk o niepodległość Polski, co wpisuje się w nazewnictwo wielu innych ulic Saskiej Kępy, szczególnie wobec równoległych ulic Walecznych i Zwycięzców. Architektura i historia ulicy są wykorzystywane przez instytucje publiczne i firmy prywatne, np. podczas organizowania gier miejskich i spacerów z przewodnikiem.
22 sierpnia
[edytuj kod]Reprezentacja Francji w rugby union mężczyzn – zespół rugby union, w którym mogą występować wyłącznie zawodnicy posiadający obywatelstwo francuskie i powołani przez selekcjonera, biorący udział w imieniu Francji w meczach i sportowych imprezach międzynarodowych. Za jego funkcjonowanie jest odpowiedzialna Francuska Federacja Rugby. Drużyna występuje w Pucharze Sześciu Narodów. Francuzi po raz pierwszy wystąpili na tym pucharze w 1910 roku. Drużyna gra w strojach składających się z niebieskich koszulek, białych spodenek i czerwonych skarpet. Kolory strojów zawodników stanowią nawiązanie do barw flagi francuskiej. Ze względu na stroje reprezentacje uzyskały przydomek Les Tricolores („Trójkolorowi”). W przeszłości reprezentacja Francji rozgrywała mecze rugby jako gospodarz na stadionach Parc des Princes lub Stade Olympique de Colombes, zlokalizowanych w Paryżu. Od 1997 roku głównym stadionem reprezentacji Francji w rugby union mężczyzn jest wielofunkcyjny stadion Stade de France w Saint-Denis na przedmieściach Paryża. Na tym stadionie obywają się również mecze rozgrywane w ramach Pucharu Sześciu Narodów.
23 sierpnia
[edytuj kod]Agatiasz Scholastyk – historyk, retor i poeta bizantyński. Urodził się w 536 roku w Myrinie w Azji Mniejszej. Był prawnikiem w Konstantynopolu, gdzie zgromadził wokół siebie krąg przyjaciół, humanistów i podobnie jak on prawników. Podczas wspólnych spotkań odczytywali własne wiersze, które Agatiasz zebrał później w Antologii nowych epigramatów. Pozostawił po sobie około 100 epigramatów różnych rodzajów: miłosnych, wotywnych, nagrobkowych, popisowych i opisujących dzieła sztuki. Pod koniec życia za namową przyjaciół podjął pracę nad kontynuacją Historii wojen Prokopiusza z Cezarei. Dzieło znane pod tytułem O panowaniu Justyniana zostało przez niego doprowadzone do 558 roku. W księgach I i II opisał zwycięską wojnę Bizancjum z Gotami i Frankami w Italii, a w kolejnych zrelacjonował wojny z Alemanami i Persami w Lazyce. Dzieło Agatiasza jest jedynym źródłem historii dla tego okresu dziejów Bizancjum. Pomimo iż niejednokrotnie popuszczał wodze fantazji i dawał się zbytnio ponieść własnym refleksjom, to jest uznawany przez specjalistów za autora wiarygodnego.
24 sierpnia
[edytuj kod]HMS Tiger – brytyjski krążownik liniowy z okresu I wojny światowej, jedyny okręt swojego typu. Jego projektowanie rozpoczęto w 1911 roku, opierając się na znacznie zmodyfikowanych planach jednostek typu Lion. Budowę rozpoczęto w połowie 1912 roku w stoczni John Brown and Co. w Clydebank. Tiger miał zmienioną konfigurację wież artylerii głównej w porównaniu z okrętami typu Lion. Wieża artyleryjska została przesunięta w kierunku rufy, za ostatni komin, dzięki czemu, poza uzyskaniem lepszego pola ostrzału, uzyskano również bardziej zwartą i bojową sylwetkę. Okręt został zwodowany 15 grudnia 1913 roku, a wszedł do służby w Royal Navy już po rozpoczęciu działań wojennych, w październiku 1914 roku. Po wcieleniu do 1. Eskadry Krążowników Liniowych wziął udział w bitwie na Dogger Bank w 1915 roku i rok później w bitwie jutlandzkiej. Po zakończeniu wojny pozostał w składzie floty, jako najstarszy przedstawiciel swej klasy po podpisaniu traktatu waszyngtońskiego. Od 1924 roku służył jako artyleryjski okręt szkolny. Pod koniec lat 20. zastępował przez krótki okres odstawionego na modernizację Hooda. Ostatecznie został wycofany w 1931 roku i złomowany.
25 sierpnia
[edytuj kod]Worms 2: Armageddon – komputerowa strategiczna gra turowa będąca częścią serii gier komputerowych Worms, oparta na Worms Armageddon z 1999 roku i rozpowszechniona w ramach dystrybucji cyfrowej. Została wyprodukowana i wydana przez brytyjskie studio Team17. Oficjalnie zaprezentowana 1 lipca 2009 roku w wersji na konsolę Xbox 360. W 2010 roku zostały wydane jej edycje na konsolę PlayStation 3, platformy Microsoft Windows i Macintosh oraz system operacyjny iOS, a w 2013 roku na platformę Android. Gracz kieruje w niej grupą liczącą do czterech dżdżownic, której zadaniem jest wyeliminowanie drużyny przeciwnika. Cel ten można osiągnąć przy użyciu różnych rodzajów broni i narzędzi, które wykazują odmienną przydatność w różnych warunkach pola bitwy. W stosunku do poprzednich części serii gra została wzbogacona o nowe tryby rozgrywki. Cechuje ją humor i kreskówkowa oprawa graficzna, dostosowana do osiągów siódmej generacji platform konsolowych. Gra została pozytywnie odebrana przez krytyków, którzy chwalili rozgrywkę oraz odświeżoną oprawę graficzną.
26 sierpnia
[edytuj kod]Mardy Fish – amerykański tenisista, zwycięzca turniejów ATP World Tour w grze pojedynczej i podwójnej. W sumie wygrał 14 zawodów cyklu ATP World Tour, 6 w singlu oraz 8 w deblu. W rankingu ATP gry pojedynczej klasyfikowany był najwyżej na siódmej pozycji. Pierwszy mecz w zawodowym Tourze rozegrał 10 maja 1999 roku podczas rozgrywek ITF Men's Circuit (F3) w Tallahassee przeciwko Jonathanowi Pastelowi. Spotkanie zakończyło się porażką Fisha 4:6, 6:7. Status profesjonalisty otrzymał w 2000 roku. W 2004 podczas igrzysk olimpijskich w Atenach zdobył srebrny medal w grze pojedynczej, pokonując w drodze do finału m.in. Michaiła Jużnego oraz Fernanda Gonzáleza. W finale nie sprostał Nicolásowi Massú, przegrywając mecz 3:6, 6:3, 6:2, 3:6, 4:6. Od roku 2003 reprezentuje swój kraj w Pucharze Davisa.
27 sierpnia
[edytuj kod]Mieczysław Kwiecień – polski duchowny protestancki, biblista, tłumacz Biblii, kaznodzieja w zborze Warszawa-Wola, absolwent Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej oraz Uniwersytetu w Bazylei, Kierownik Szkoły Biblijnej ZKE w latach 1972–1981, wieloletni dziekan i wykładowca Warszawskiego Seminarium Teologicznego. Opracował biografię Watchmana Nee, która została opublikowana w odcinkach w Chrześcijaninie w 1981 roku, a następnie w całości w Kalendarzu Chrześcijanina. W 1999 roku zbór cieszyński wydał ją w formie książkowej. Wraz z Józefem Kajfoszem opracował konkordancję do Biblii warszawskiej. Współpracował także z czasopismami religijnymi trzech protestanckich kościołów.
28 sierpnia
[edytuj kod]Celur – rodzaj celurozaura z późnej jury (kimerydu, 153–150 milionów lat temu). Był małym, dwunożnym mięsożercą o wydłużonych kończynach tylnych. Masę jego ciała szacuje się na 13–20 kg. Uważa się, że polował na niewielką zdobycz, jak owady, ssaki i jaszczurki. Jego nazwa znaczy „wydrążony ogon” i odnosi się do wydrążonych kręgów ogonowych. Posiada skomplikowaną historię taksonomiczną. Wyróżniano jego liczne gatunki, które później przeniesiono do innych rodzajów lub unieważniano. Jako pewny uznaje się tylko jeden, typowy C. fragilis, opisany przez Marsha w 1879 roku. Znany jest z fragmentarycznego szkieletu (liczne żebra, niekompletna miednica, obręcz barkowa, kończyny górne i dolne) znalezionego w formacji Morrison w Wyoming w USA. Względnej kompletności szkieletu nie określono do 1980 roku. Skamieniałości są eksponowane w Peabody Museum of Natural History.
29 sierpnia
[edytuj kod]Cerkiew Świętych Kosmy i Damiana w Kolechowicach – prawosławna cerkiew filialna w Kolechowicach. Należy do parafii katedralnej Przemienienia Pańskiego w Lublinie. Prawosławna parafia w Kolechowicach powstała w XIV wieku. Świątynia została zbudowana w 1902 roku na grobie Zofii Dudzińskiej, małżonki wieloletniego proboszcza miejscowej parafii, ks. Antoniego Dudzińskiego, który sam sfinansował budowę obiektu. Pierwszymi patronami cerkwi byli patroni małżonków Dudzińskich. W momencie budowy cmentarnej cerkwi była to świątynia filialna względem miejscowej cerkwi parafialnej zbudowanej w 1883 roku. Po zburzeniu tejże cerkwi w czasie akcji rewindykacyjno-polonizacyjnej kaplica cmentarna przejęła wezwanie i funkcje zniszczonej świątyni, tam też trafiło wyposażenie ze zniszczonego obiektu sakralnego. Cerkiew w Kolechowicach została zamknięta po II wojnie światowej, po wysiedleniach ludności ukraińskiej wyznania prawosławnego. Cerkiew jest budowlą trójdzielną, złożoną z nawy, przedsionka i pomieszczenia ołtarzowego, orientowaną. Jednokondygnacyjna świątynia została zbudowana z palonej cegły. Ma dwuspadowy dach pokryty blachą. Jest tynkowana i bielona.
30 sierpnia
[edytuj kod]Benin na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 1980 – reprezentacja Beninu na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 1980 liczyła 16 zawodników (w tym tylko 1 kobietę), którzy wystartowali w dwóch dyscyplinach. Zawodnicy z tego kraju nie zdobyli żadnego medalu. Wszyscy reprezentowali swój kraj na igrzyskach po raz pierwszy, podczas gdy reprezentacja tego kraju uczestniczyła w igrzyskach olimpijskich po raz drugi. Benin na letnich igrzyskach olimpijskich (wówczas jako Dahomej) zadebiutował w 1972 roku. Najlepszym wynikiem, jaki osiągnęli reprezentanci Beninu na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 1980, była 9. pozycja, którą Barthelémy Adoukonu zajął w rywalizacji pięściarzy w wadze piórkowej. W pierwszej fazie miał wolny los, natomiast w drugiej spotkał się z Anicetem Sambo z Madagaskaru. W drugiej rundzie Sambo został zdyskwalifikowany, przez co Adoukonu wygrał i awansował do następnej fazy. Tam zmierzył się z Bułgarem Czacho Andrejkowskim. W drugiej rundzie Bułgar znokautował Adoukonu'a (w 51 sekundzie). Ogółem Benin w boksie reprezentowało siedmiu zawodników i każdy z nich wystartował w jednej konkurencji
31 sierpnia
[edytuj kod]Kodeks Laudiański – bilingwiczny, grecko-łaciński kodeks majuskułowy Nowego Testamentu. Został nazwany Laudianus od swego ostatniego właściciela, arcybiskupa Williama Lauda. Powstał na Sardynii w VI wieku. Końcowe partie rękopisu zostały utracone. Pod względem tekstualnym najbliższy jest bizantyńskiej tradycji tekstualnej. Tekst łaciński bliższy jest Wulgacie niż rękopisom starołacińskim i był poprawiany przez trzech korektorów. Korektor z VII wieku dodał na marginesach podział tekstu na rozdziały, w Dz 26,24 podział dochodzi do 58. rozdziału. Cytowany jest w krytycznych wydaniach greckiego Nowego Testamentu. Jest najstarszym greckim rękopisem zawierającym wiersz Dz 8,37. Od XVII wieku przechowywany jest w Bodleian Library, głównej bibliotece Uniwersytetu Oksfordzkiego.