Przejdź do zawartości

Surówka hutnicza

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Surówka używana do wytopu żeliwa sferoidalnego

Surówka – półprodukt redukcji rudy w piecu, ma bardzo wysoką zawartość węgla (powyżej 2%), zwykle 3,5-4,5% i liczne zanieczyszczenia, co czyni ją bardzo kruchą i nieprzydatną bezpośrednio jako materiał, z wyjątkiem ograniczonych zastosowań. Surówka jest stopem żelaza z węglem, krzemem, manganem, fosforem i siarką. Nazwa pochodzi stąd, że jest to półprodukt przewidziany do dalszej przeróbki, czyli surowiec.

Surówka przeznaczona jest do dalszej przeróbki w stanie ciekłym na stal lub żeliwo. Surówkę dostarcza się w stanie ciekłym lub w stanie stałym w postaci gąsek lub granulek[1].

Zgodnie z obowiązującą normą PN-EN 10020:2003[1] graniczne stężenia masowe pierwiastków wyrażone w procentach nie mogą przekroczyć:

Pierwiastek chemiczny Stężenie masowe, %
Mn ≤ 30
Si ≤ 8
P ≤ 3
Cr ≤ 10
Inne dodatki stopowe ogółem ≤ 10

Klasyfikacje surówki

[edytuj | edytuj kod]

Ze względu na budowę (strukturę) rozróżnia się surówki:

  • biała – o białym przełomie, zawierająca węgiel wyłącznie w stanie związanym w postaci cementytu
  • szara – o szarym przełomie, zawierająca węgiel w stanie wolnym, w postaci grafitu
  • pstra (połowiczna) – zawierająca skupienia węgla zarówno w stanie związanym, jak i wolnym.

Wpływ na budowę surówki mają: skład chemiczny i szybkość chłodzenia.

Ze względu na zawartość fosforu:

  • fosforowa, o zawartości fosforu do 1,2%
  • hematytowa, o zawartości fosforu do 0,1%.

Ze względu na sposób otrzymania:

Ze względu na przeznaczenie:

  • bessemerowska, o dużej zawartości krzemu, nie zawierająca fosforu i siarki, przeznaczona do wytworzenia stali metodą Bessemera – obecnie jako taka nieklasyfikowana i przerabiana w inny sposób niż wymieniony,
  • tomasowska, o dużej zawartości fosforu i małej zawartości krzemu, przeznaczona do wytworzenia stali metodą Thomasa – obecnie jako taka nieklasyfikowana i przerabiana w inny sposób niż wymieniony,
  • martenowska, przeznaczona do wytworzenia stali w piecu martenowskim – obecnie jako taka nieklasyfikowana i przerabiana w inny sposób niż wymieniony,
  • odlewnicza, przeznaczona do przetopu w odlewni żeliwa.

Surówka (w postaci pierwotnej lub powtórnie przetopiona – zwykle z dodatkiem złomu oraz żelazostopów) w odlewie użytkowym nazywa się żeliwem (inna nazwa: żelazo lane).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]